الإمامُ الرِّضا عليه السلام : شَكا يوسُفُ في السِّجنِ إلَى اللّه ِ فَقالَ : يا رَبِّ بِما استَحقَقتُ السِّجنَ ؟ فَأوحَى اللّه ُ إلَيهِ : أنتَ اختَرتَهُ حينَ قُلتَ : رَبِّ السِّجنُ أحَبُّ إلَيَّ مِمّا يَدعونَني إلَيهِ، هَلاّ قُلتَ: العافِيَةُ أحَبُّ إلَيَّ مِمّا يَدعونَني إلَيهِ ؟ ! .
امام رضا عليه السلام : يوسف عليه السلام در زندان به درگاه خدا شِكوه كرد و گفت: بار خدايا! به چه سبب سزاوار زندان شدم؟ خداوند به او وحى فرمود كه: تو خود زندان را انتخاب كردى؛ آن گاه كه گفتى: «پروردگار من! زندان را خوشتر دارم از آنچه مرا به سوى آن فرا مى خوانند.» چرا نگفتى: عافيت را خوشتر دارم از آنچه مرا به سوى آن فرامى خوانند؟
الإمامُ الرِّضا عليه السلام : لا يَأخُذُ اللّه ُ البَريءَ بِالسَّقيمِ ، و لا يُعَذِّبُ اللّه ُ تَعالَى الأطفالَ بِذُنوبِ الآباءِ «و لا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزرَ اُخرى» «و أن لَيسَ لِلإنسانِ إلاّ ما سَعى» . .
امام رضا عليه السلام : خداوند بى گناه را به گناه شخص گنهكار مؤاخذه نمى كند و خداوند متعال كودكان را به سبب گناهان پدران عذاب نمى كند «و هيچ كس بار گناه ديگرى را به دوش نكشد» «و براى انسان جز آنچه خود كند، نيست».
عنه عليه السلام : إنَّ اللّه َ تَعالى لا يُكَلِّفُ نَفسا إلاّ وُسعَها ، و لا يُحَمِّلُها فَوقَ طاقَتِها ، و لا تَكسِبُ كُلُّ نَفسٍ إلاّ عَلَيها ، و لا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزرَ اُخرى .
امام رضا عليه السلام : خداوند متعال هيچ كس را جز به اندازه توانش تكليف ندهد و بيش از قدرتش بار [مسئوليت] بر دوش او ننهد و هر كس كارى كند، نتيجه اش را ببيند و هيچ كس بار گناه ديگرى را به دوش نمى كشد.
امام رضا عليه السلام : دوست هر آدمى، خرد اوست و دشمن او بى خردى اش.
الإمامُ الرِّضا عليه السلام ـ لَمّا سُئلَ عَنِ العقلِ ـ : التَّجَرُّعُ لِلغُصَّةِ ، و مُداهَنَةُ الأعداءِ ، و مُداراةُ الأصدِقاءِ .
امام رضا عليه السلام ـ در پاسخ به اين سؤال كه خرد چيست؟! ـ فرمود : جام اندوه را جرعه جرعه نوشيدن و با دشمنان به تسامح و با دوستان با مدارا رفتار كردن.
الإمامُ الرِّضا عليه السلام : العَقلُ حَباءٌ مِنَ اللّه ِ و الأدَبُ كُلفَةٌ ، فَمَن تَكَلَّفَ الأدَبَ قَدَرَ عَلَيهِ ، و مَن تَكَلَّفَ العَقلَ لَم يَزدَدْ بِذلكَ إلاّ جَهلاً .
امام رضا عليه السلام : خرد بخششى از جانب خداست و ادب (تربيت) با زحمت و كوشش به دست مى آيد؛ پس، هر كه در راه كسب آداب (تربيت) زحمت كشد به آن دست يابد و هر كه در راه افزودن بر خرد، خود را به زحمت اندازد، جز بر نادانيش افزوده نشود.
امام رضا عليه السلام : دانش، براى اهل خود بيش از آن گرد مى آورد كه پدران براى فرزندان.
الإمامُ الرِّضا عليه السلام : يُقالُ لِلعابِدِ يَومَ القِيامَةِ : نِعمَ الرَّجُلُ كُنتَ، هَمَّتكَ ذاتُ نَفسِكَ و كَفَيتَ النّاسَ مَؤونَتَكَ فَادخُلِ الجَنَّةَ . ألا إنّ الفَقيهَ مَن أفاضَ عَلَى النّاسِ خَيرَهُ ، و أنقَذَهُم مِن أعدائهِم ··· و يُقالُ لِلفَقيهِ : يا أيُّها الكافِلُ لأِيتامِ آلِ مُحَمَّدٍ ، الهادي لِضُعَفاءِ مُحِبّيهِم و مَواليهِم ، قِفْ حَتّى تَشفَعَ لِكُلِّ مَن أخَذَ عَنكَ أو تَعَلَّمَ مِنكَ .
امام رضا عليه السلام : روز قيامت به عابد گفته مى شود: آدم خوبى بودى، به خودت پرداختى و زحمت خود را از دوش مردم برداشتى. به بهشت درآى. بدانيد كه فقيه كسى است كه خير خود را بر مردم فرو ريزد و آنان را از دشمنانشان برهاند··· به فقيه گفته مى شود: اى كسى كه سرپرستى يتيمان آل محمّد را به عهده گرفتى و دوستداران و پيروانِ مستضعف آنان را هدايت كردى! بايست، تا براى هر كس كه از تو بهره مند شده يا دانش آموخته شفاعت كنى.
الإمامُ الرِّضا عليه السلام : إنَّ الأعمالَ تُعرَضُ عَلى رَسولِ اللّه ِ صلى الله عليه و آله أبرارَها و فُجّارَها .
امام رضا عليه السلام : كارها، از نيك و بد، به پيامبر خدا صلى الله عليه و آله نشان داده مى شود.
الإمامُ الرِّضا عليه السلام ـ و قَد قالَ عَبدُ اللّه ِ بنُ أبانَ لَهُ : إنَّ قَوما مِن مَواليكَ سَألوني أن تَدعُوَ اللّه َ لَهُم ـ : وَ اللّه ِ إنّي لَأعرِضُ أعمالَهُم عَلَى اللّه ِ في كُلِّ يَومٍ .
امام رضا عليه السلام ـ وقتى عبد اللّه بن ابان عرض كرد : گروهى از دوستان شما از من خواسته اند كه از شما تقاضا كنم برايشان دعا كنيد ـ فرمود : به خدا قسم هر روز اعمال آنها را بر خدا عرضه مى كنم.