احادیث امام حسن علیه السلام332 حدیث

امام حسن عليه السلام : ـ در پاسخ به اين سؤال كه زهد چيست؟ ـ : رغبت به تقواست .

امام حسن عليه السلام : دنيا ، سراى رنج و گرفتارى است و هر آنچه در آن است ، رو به نيستى است. خداوند ، ما را از [احوال] دنيا آگاه ساخته است تا درس عبرت بياموزيم . ما را پيشاپيش بيم داده است تا بعد از هشدار، ديگر عذر و بهانه اى نداشته باشيم. پس به آنچه فنا مى پذيرد (يعنى دنيا) زهد بورزيد و آنچه را ماندگار است ، بخواهيد.

امام حسن عليه السلام : زهد به دنيا، غنيمتى باد آورده است.

حلية الأولياء ـ به نقل از حسن ـ : روزى ، پيامبر صلي الله عليه و آله به نزد اصحابش آمد و فرمود: «آيا در ميان شما كسى هست كه بخواهد خداوند ، او را بى آموختن ، دانش عطا كند و بى هدايتگرى ، هدايت كند؟ آيا در ميان شما كسى هست كه بخواهد خداوند ، كوردلى را از او ببرد و بينايش گرداند؟ بدانيد كه هر كس به دنيا راغب شود و آرزويش را در دنيا دور و دراز كند ، خداوند به همان اندازه ، دلش را كور مى گرداند، و هر كس در دنيا زهد بورزد و آرزويش را در دنيا كوتاه كند ، خداوند او را بى آموختن ، دانش عطا مى كند و بدون هدايتگرى ، هدايت مى كند.

امام حسن عليه السلام ـ در گفتارى در هنگام بدرود با ابو ذر ـ : عموجان! اين مردم ، با تو آن كردند كه مى بينى، و البتّه خداوند در منظر برين است [و ناظر بر همه اين كارهاست]. پس، با ياد كردن از جدايى دنيا ، ياد دنيا را از دل برون كن، و به خاطر آسايشِ پس از آن ، سختى هايى را كه به تو مى رسند ، تحمّل كن.

امام على عليه السلام ـ در وصيّت خويش به امام حسن عليه السلام ـ : غريب ، كسى است كه دوستى ندارد .

الكافى ـ به نقل از احمد بن محمّد بن خالد، از پاره اى از يارانش كه اين حديث را به امام حسن عليه السلاممى رسانند ـ : امام حسن عليه السلام براى مردم ، خطبه خواند و فرمود : «اى مردم ! من شما را از برادرى خبر مى دهم كه در چشمم از بزرگ ترينِ مردم بود . علّت اصلى بزرگ جلوه نمودنش در چشمم، كوچكى دنيا در چشم او بود .
او مغلوب شكمش نبود . پس آنچه را نمى يافت ، آرزو نمى كرد و اگر مى يافت ، از حد نمى گذراند .
او مغلوب شهوتش نبود. پس براى آن ، نه عقل خود را سبك مى كرد و نه رأيش را .
مغلوب نادانى نبود. پس دستش را جز به سوى شخص مورد اطمينان براى سودى دراز نمى كرد .
نه هوسران بود ، نه خشمگين مى شد و نه افسرده مى گشت .
بيشتر روزگارش را خاموش بود ؛ اما چون سخن مى گفت، بر گويندگان پيشى مى گرفت و در هيچ جدالى وارد نمى شد و در هيچ دعوايى شركت نمى جست و تا قاضى اى ] براى شنيدن سخنانش [نمى يافت ، حجّت آورى نمى كرد .
از برادرانش غافل نمى گشت و چيزى را از آنان بازنمى داشت و ويژه خود نمى ساخت . به ظاهر ، ناتوان مى نمود ؛ اما به هنگام كوشش ، شيرى شَرزه بود .
هيچ كس را به سبب كارى كه در مثل آن ، پوزش مى آورند ، سرزنش نمى كرد ، تا عذرش را بداند .
آنچه مى گفت ، انجام مى داد و آنچه نمى گفت ، نيز انجام مى داد.
هرگاه با دو مسئله روياروى مى شد و نمى دانست كدام يك از آنها برترند ، مى نگريست كه كدام يك به هواى نفس ، نزديك تر است . پس با آن مخالفت مى كرد .
از هيچ دردى شِكوه نمى كرد ، مگر نزد كسى كه اميد بهبود خود را از او داشت ، و جز با كسى كه از او اميد نيكخواهى داشت ، مشورت نمى كرد .
افسرده و خشمگين نمى شد و پُر شكايت و هوسران نبود . از كسى انتقام نمى گرفت و در عين حال ، از دشمن ، غافل نمى گشت .
پس اگر توانش را داشتيد ، چنين خوى هاى بزرگوارانه اى به دست آوريد و پايبند آنها باشيد و اگر طاقت همه اش را نداشتيد ، ]بدانيد كه [به دست آوردن اندك ، بهتر از واگذاشتن بسيار است ، و دگرگونى و توانى جز به وسيله خدا نيست» .

امام حسن عليه السلام ـ هنگامى كه از ايشان سؤال شد كه [حقيقتِ ]دوستى و برادرى چيست ؟ ـ : همدردى كردن ، چه در سختى و چه در آسايش .

امام حسن عليه السلام : هركه خدا را بشناسد ، او را دوست خواهد داشت .

امام حسن عليه السلام ـ در دعايش ـ : بارالها ! در مورد محبوب ترين چيزها در نزدت ـ يعنى ايمان به تو و تصديق به پيامبرت ـ ، تو را فرمان بردم ، گرچه در آن نيز تو بر من منّت دارى ؛ و در مورد دشمن ترين چيزها در نزدت ـ يعنى شرك ورزيدن به تو و تكذيب پيامبرت ـ تو را نافرمانى نكردم . پس اى مهربان ترين مهربانان ! آنچه را ميان اين دو است ، بر من ببخش .