عنه عليه السلام ـ في قولهِ تعالى : «و مَن كان في هذهِ أعمى فَهو في الآخِرَةِ أَعمى» ـ : يَعني أعْمى عنِ الحقائقِ المَوجودَةِ .
امام رضا عليه السلام ـ درباره آيه «كسى كه در اين دنيا كور باشد در آخرت نيز كور است» ـ فرمود : يعنى از ديدن حقايقى كه وجود دارد كور و ناتوان است .
الإمامُ الرِّضا عليه السلام ـ و قد سألَهُ رجُلٌ مِن الزَّنادِقَةِ : فما الدّليلُ علَيهِ ؟ ـ : إنّي لَمّا نَظَرتُ إلى جَسَدي فلَم يُمْكِنّي فيهِ زِيادَةٌ و لا نُقْصانٌ في العَرضِ و الطُّولِ و دَفعِ المَكارِهِ عنهُ و جَرِّ المَنفَعَةِ إلَيهِ عَلِمتُ أنّ لهذا البُنْيانِ بانِيا ، فأقْرَرْتُ بهِ . مَع ما أرى من دَوَران الفَلَكِ بقُدْرَتِهِ ، و إنْشاءِ السَّحابِ ، و تَصْريفِ الرِّياحِ ، و مَجْرى الشّمسِ و القَمَرِ و النُّجومِ ، و غيرِ ذلكَ مِن الآياتِ العَجيباتِ المُتْقَناتِ ، عَلِمْتُ أنّ لِهذا مُقَدِّرا و مُنْشِئا .
امام رضا عليه السلام ـ در پاسخ به زنديقى كه پرسيد: دليل وجود خدا چيست ؟ ـ فرمود : من وقتى به جسم خود نگريستم و ديدم كه نمى توانم در قد و پهناى آن كم و زياد كنم و بديها (بيماريها) را از آن دور سازم و سود و منفعتى به آن برسانم، دريافتم كه اين ساختمان را معمار و سازنده اى است ؛ پس به وجود او اقرار كردم
افزون بر اين ، از مشاهده چرخش فلك به قدرت او ، و پديد آوردن ابرها و به حركت در آوردن بادها و حركت خورشيد و ماه و ستارگان و ديگر نشانه هاى متقنِ شگفت آور، پى بردم كه اين همه را مدبّر و پديد آورنده اى است .
الإمامُ الرِّضا عليه السلام : إنّما تحُدُّ الأدواتُ أنفُسها، و تُشيرُ الآلَةُ إلى نَظائرِها، و في الأشْياءِ يُوجَدُ فِعالُها ، مَنَعَتْها «مُنذَ» القِدْمَةَ ، وَ حَمَتْها «قَد» الأزَلِيَّةَ ، و جَنَّبَتْها «لَولا» التّكْمِلَةَ . افْتَرَقَتْ فَدَلّتْ على مُفَرِّقِها ، و تَبايَنَتْ فأعْرَبَتْ عَن مُبايِنِها ، لِمَا تَجلّى صانِعُها للعُقولِ .
امام رضا عليه السلام : ابزارها خود را محدود مى كنند، و آلات به همانندهاى خود اشاره دارند و [اثر ]كار آنها در موجودات يافت مى شود، اشياء با كلمه «مُنْذ (از زمان ···) از ملك قِدَم خارج مى شوند و با كلمه «قد» [كه محدوديت زمانى را مى رساند] از ازليت بيرون مى آيند و با كلمه «لولا»ى تكمله ، از كامل بودن دور مى شوند . اشياء از هم جدا و پراكنده شدند و بدين سان بر فاعل جدا كننده دلالت كردند و با يكديگر مباين شدند و از وجود كسى كه آنها را از يكديگر متمايز كرده است، پرده برداشتند . و بدين سان، آفريننده اشياء بر خردها آشكار و جلوه گر شد .
عنه عليه السلام : إنّما تحُدُّ الأدواتُ أنفُسها، و تُشيرُ الآلَةُ إلى نَظائرِها، و في الأشياءِ يُوجَدُ أفْعالُها ··· لَولا الكَلِمَةُ افْتَرقَتْ فدَلّتْ على مُفَرِّقِها، و تَبايَنَتْ فأعْرَبَتْ عَن مُبايِنِها ، لَمَا تَجلّى صانِعُها للعُقولِ .
امام رضا عليه السلام : ابزارها خود را مى شناسانند، و آلات و اسباب به همانندهاى خود اشاره دارند، و افعال و كردارِ اشياء در خود آنها يافت مى شود··· اگر موجودات از هم جدا نشده بودند، تا بدين سان بيانگر وجود جدا كننده اى باشند و اگر از يكديگر متمايز و متباين نمى شدند، تا از اين راه بر وجود خدايى كه ميان آنها تباين و تمايز ايجاد كرده دلالت كنند، هرگز سازنده آنها بر خردها آشكار و هويدا نمى گشت .
الإمامُ الرِّضا عليه السلام : حَرّمَ اللّه ُ الخَمرَ لِما فيها مِن الفَسادِ ، و مِن تَغْييرِها عُقولَ شارِبِيها ، و حَمْلِها إيّاهُم على إنْكارِ اللّه ِ عزّ و جلّ ، و الفِرْيَةِ علَيهِ و على رُسُلِهِ ، و سائرِ ما يكونُ مِنهُم مِن الفَسادِ و القَتلِ .
امام رضا عليه السلام : خداوند شراب را حرام فرمود ؛ زيرا شراب تباهى مى آورد ، عقل شراب خواران را دگرگون مى كند و آنان را به انكار خداى عزّ و جلّ و دروغ و تهمت بستن به او و پيامبرش وا مى دارد و ديگر اعمالى چون تبهكارى و قتل كه از شراب خواران سر مى زند .
امام رضا عليه السلام : كسى كه در [گناهِ] اندك از خدا نترسد در [گناهِ] بسيار هم از او نمى ترسد .
الإمامُ الرِّضا عليه السلام ـ عِندَ ما سُئلَ عَنِ العَقلِ ـ : التَّجَرُّعُ لِلغُصَّةِ ، و مُداهَنَةُ الأعداءِ ، و مُداراةُ الأصدِقاءِ .
امام رضا عليه السلام ـ در پاسخ به اين سؤال كه عقل چيست ـ فرمود : جام اندوه را جرعه جرعه نوشيدن ، با دشمنان مسامحه كردن و با دوستان مدارا نمودن .
امام رضا عليه السلام : كسى كه پارسايى ندارد، دين ندارد .
الإمامُ الرِّضا عليه السلام : مَن ذَكَرَ اللّه َ و لم يَستَبِقْ إلى لِقائهِ فَقدِ استَهزَأ بنَفسِهِ .
امام رضا عليه السلام : هركه خدا را ياد كند اما به ديدار او شتاب (شوق) نشان ندهد، خود را ريشخند كرده است .
الإمامُ الرِّضا عليه السلام : كانَ نَقشُ خاتَمِ عيسى عليه السلام حرفَينِ اشتَقَّهُما مِنَ الإنجيلِ : طُوبى لِعَبدٍ ذُكِرَ اللّه ُ مِن أجلِهِ ، و وَيلٌ لِعَبدٍ نُسِيَ اللّه ُ مِن أجلِهِ .
امام رضا عليه السلام : نقش نگين انگشترى عيسى عليه السلام دو جمله بود كه آنها را از انجيل بر گرفته بود : «خوشا بنده اى كه به واسطه او خدا ياد آورى شود و واى بر بنده اى كه به واسطه او خدا فراموش گردد» .