امام رضا عليه السلام :عشق و محبّت، مايه گرفتاريهاست.
الإمامُ الرِّضا عليه السلام ـ و قد سَألَهُ ابنُ الجَهْمِ : جُعِلتُ فِداكَ ، أشْتَهي أنْ أعْلَمَ كيفَ أنا عِندَكَ ؟ ـ : انظُرْ كيفَ أنا عِندَكَ!
امام رضا عليه السلام ـ به ابن جَهم هنگامى كه گفت: فدايت شوم، مى خواهم بدانم كه من در نظر شما چه جايگاهى دارم؟ ـ فرمود : بنگر كه من نزد تو چه جايگاهى دارم!
الإمامُ الرِّضا عليه السلام :علَّةُ الحَجِّ الوِفادَةُ إلى اللّه ِ تعالى ، و طَلَبُ الزِّيادَةِ ، و الخُروجُ مِن كلِّ ما اقْتَرَفَ ، و ليَكونَ تائبا مِمّا مَضى مُسْتَأنِفا لِما يَسْتَقبِلُ، و ما فيهِ مِنِ اسْتِخراجِ الأمْوالِ، و تَعَبِ الأبْدانِ ، وَ حَظْرِها عنِ الشَّهَواتِ و اللَّذاتِ ··· ، و منفعةُ مَن في شَرقِ الأرضِ و غَرْبِها ، و مَن في البَرِّ و البَحرِ ، مِمَّن يَحِجُّ و مِمَّنْ لا يَحِجُّ ، مِن تاجِرٍ و جالِبٍ و بائِعٍ و مُشْتَرٍ و كاسِبٍ و مِسكينٍ ، و قَضاءُ حوائجِ أهلِ الأطرافِ و المَواضِعِ المُمْكِنِ لَهُمُ الاجْتِماعُ فيها كذلكَ ليَشْهَدوا مَنافِعَ لَهُم .
امام رضا عليه السلام :حكمت حجّ، وارد شدن بر خداوند متعال است و طلب كردن ثواب بسيار و بيرون آمدن از همه گناهان گذشته و آغاز كردن زندگى آينده از نو. همچنين است خرج كردن اموال و به رنج افكندن بدن و باز داشتن آن از خواهشها و لذّتها ··· [نيز] به منفعت رسيدن كسانى كه در شرق و غرب عالمند، در دريا و خشكى اند، چه آنان كه حجّ مى كنند و چه آنان كه حجّ نمى كنند، اعم از تاجر و وارد كننده كالا و فروشنده و خريدار و پيشه ور و مستمند و نيز برآورده شدن نيازهاى حومه نشينان و جاهايى كه محل اجتماع مردم است. تا سودهايى را كه از آنِ آنهاست ببينند.
عنه عليه السلام :فإنْ قالَ : فَلِمَ أمرَ بالحَجِّ ؟ قيلَ : لِعلَّةِ الوِفادَةِ إلى اللّه عزّ و جلّ و طَلَبِ الزِّيادَةِ··· مَع ما فيهِ مِن التَّفَقُّهِ و نَقْلِ أخْبارِ الأئمّةِ عليهم السلام إلى كُلِّ صُقْعٍ و ناحِيَةٍ ، كما قالَ اللّه ُ تعالى : «فلولا نَفَرَ مِن كُلِّ فِرْقَةٍ مِنهُم طائِفَةٌ لِيَتَفقّهوا في الدِّينِ وَ لِيُنذِرُواْ قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُواْ إِلَيْهِمْ لَعَلَّهُمْ يَحْذَرُونَ» و «لِيَشْهَدوا مَنافِعَ لَهُم» .
امام رضا عليه السلام :اگر [كسى] بپرسد: چرا فرمان حجّ داده شده است؟ در پاسخ گفته شود : علتش وارد شدن بر خداوند عزّ و جلّ و طلب فزونى از اوست ··· و نيز آگاه شدن از مسائل دينى و رساندن اخبار امامان عليهم السلام به هر سو و ناحيه اى. چنان كه خداوند متعال فرموده است: «چرا از هر گروهى، دسته اى كوچ نمى كنند تا در تعاليم دين آگاه شوند و قوم خود را ، وقتى به سوى آنان بازگشتند ، بيم دهند . باشد كه [از كيفر الهى] بترسند» و «تا آن كه منافع خود را بيابند».
الإمامُ الرِّضا عليه السلام :إنَّما اُمِروا بالإحْرامِ ليَخْشَعوا قَبلَ دُخولِهِم حَرَمَ اللّه ِ و أمْنَهُ ، و لِئلاّ يَلْهوا و يَشْتَغِلوا بشَيءٍ مِن اُمـورِ الدُّنيـا و زِينتِهـا و لَذّاتِها ، و يكونـوا جادِّيـنَ فيما هُم فيهِ ، قاصِدينَ نَحْوَهُ ، مُقْبِلينَ علَيهِ بِكُلِّيَّتِهِم .
امام رضا عليه السلام :از آن رو مردم به احرام بستن فرمان داده شده اند كه، پيش از وارد شدن به حرم خدا و حوزه امنيت او، دلهايشان خاشع گردد و به هيچ چيز از امور دنيا و زيورها و لذّتهاى آن دل نبندند و در آن حال و وضعى كه دارند جدى و كوشا باشند و آهنگ او كنند و با تمام وجود رو به سوى او آورند.
امام رضا عليه السلام :بر ماست كه اصول را براى شما بيان كنيم و بر شماست كه فروع را استخراج كنيد.
الإمامُ الرِّضا عليه السلام :إنَّ في أخْبارِنا مُتَشابِها كمُتَشابِهِ القُرآنِ ، و مُحْكَما كمُحْكَمِ القُرآنِ ، فَرُدّوا مُتَشابِهَها إلى مُحْكَمِها ، و لا تَتَّبِعوا مُتَشابِهها دُونَ مُحْكَمِها فتَضِلّوا .
امام رضا عليه السلام :در اخبار ما نيز، همچون قرآن، محكم و متشابه وجود دارد. پس، اخبار متشابه ما را به محكمات آن ارجاع دهيد و بدون توجه به محكمات آن از متشابهاتش پيروى مكنيد كه گمراه مى شويد.
الإمامُ الرِّضا عليه السلام :عِلّةُ القَتْلِ في إقامةِ الحَدِّ في الثّالثةِ : لاسْتِخْفافِهِما و قِلَّةِ مُبالاتِهِما بِالضَّربِ حتّى كأنـَّهُما مُطْلَقٌ لَهُما الشَّيْءُ ، و عِلَّةٌ اُخْرى أنَّ المُسْتَخِفَّ باللّه ِ و بالحَدِّ كافِرٌ ، فوَجَبَ علَيهِ القَتلُ لدُخولِهِ في الكُفرِ .
امام رضا عليه السلام :علت آن كه در بار سوم، حدّ قتل جارى مى شود اين است كه تازيانه خوردن را به چيزى نمى گيرند و به آن اهميتى نمى دهند چندان كه گويى آزادند و سرخود . علت ديگرش اين است كه كسى كه خدا و حدّ را سبك بشمارد كافر است و به سبب كافر شدن مستوجب قتل مى باشد .
الإمامُ الرِّضا عليه السلام :حَرّمَ اللّه ُ الفِرارَ مِن الزَّحْفِ ؛ لِما فيهِ مِن الوَهْنِ في الدِّينِ ، و الاسْتِخْفافِ بالرُّسُلِ و الأئمّةِ العادِلةِ عليهم السلام .
امام رضا عليه السلام :خداوند فرار از ميدان جهاد را حرام كرده است ؛ چون باعث ضعف دين و خفيف شدن پيامبران و پيشوايان عادل عليهم السلام است .
الإمامُ الرِّضا عليه السلام ـ أيضا ـ : يُنْفى مِن المِصْرِ الّذي فَعَلَ فيهِ ما فَعلَ إلى مِصْرٍ غَيرِهِ ، و يُكْتَبُ إلى أهلِ ذلكَ المِصْرِ أنَّهُ مَنْفِيٌّ فلا تُجالِسوهُ ، و لا تُبايِعوهُ ، و لا تُناكِحوهُ، و لا تُؤاكِلوهُ ، و لا تُشارِبوهُ، فَيُفْعَلُ ذلكَ بهِ سَنَةً ، فإنْ خَرجَ مِن ذلكَ المِصْرِ إلى غَيرِهِ كُتِبَ إلَيهِم بمِثْلِ ذلكَ حتّى تَتِمَّ السَّنَةُ .
امام رضا عليه السلام ـ نيز در همين باره ـ فرمود : از شهرى كه در آن جنايت كرده به شهر ديگرى تبعيد شود و به مردم آن شهر اطلاع داده شود كه آن شخص تبعيدى است و نبايد با وى مراوده و معامله كنند و به او زن دهند و با او همسفره شوند . يك سال با او چنين رفتار مى شود . اگر در اين مدت از آن شهر به شهرى ديگر رفت، به مردم آن شهر نيز بايد چنين دستورهايى داده شود، تا يك سال به سر آيد .