عنه صلى الله عليه و آله : ما بَعَثَ اللّه ُ مِن نَبيٍّ و لا كانَ بَعدَهُ مِن خَليفَةٍ إلاّ لَهُ بِطانَتانِ : بِطانَةٌ تأمُرُهُ بِالمَعروفِ و تَنهاهُ عنِ المُنكَرِ ، و بِطانَةٌ لا تَألُوهُ خَبالاً ، فمَن وُقِيَ شَرَّها فَقَد وُقِيَ .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : خداوند هيچ پيامبرى مبعوث نكرد و آن پيامبر پس از خود جانشينى نداشت، مگر اينكه اطرافيانش دو دسته بودند: دسته اى كه او را به كارهاى نيك توصيه مى كردند و از بدى باز مى داشتند و دسته اى كه از هيچ نابكارى در حقّ او كوتاهى نمى كردند. پس، هركه از شرّ اين دسته حفظ شد براستى كه محفوظ مانده است.
رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : نِعمَ وَزيرُ الإيمانِ العِلمُ ، و نِعمَ وَزيرُ العِلمِ الحِلمُ ، و نِعمَ وَزيرُ الحِلمِ الرِّفقُ ، و نِعمَ وَزيرُ الرِّفقِ اللِّينُ .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : چه خوب دستيارى است دانش براى ايمان، و چه نيكو وزيرى است خرد ورزى براى دانش، و چه خوب وزيرى است، مدارا براى خرد ورزى، و چه نيكو دستيارى است نرمى و ملايمت براى مدارا.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : چه خوب وزيرى است، رأى نيكو براى دانش .
رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله ـ في وَصيَّتِهِ لابنِ مَسعودٍ ـ : يا بنَ مَسعودٍ ، اِحذَرْ يَوما تُنشَرُ فيهِ الصَّحائفُ و تَظهَرُ فيهِ الفَضائحُ؛فإنَ اللّه َ تعالى يقولُ : «و نَضَعُ المَوازينَ القِسْطَ لِيَوْمِ القِيامَةِ» .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ در سفارش خود به ابن مسعود ـ فرمود : اى پسر مسعود! بترس از روزى كه در آن نامه ها[ى اعمال ]گشوده مى شود و رسوايى ها آشكار مى گردد؛ زيرا كه خداوند متعال مى فرمايد: «و روز قيامت ترازوهاى عدل را مى نهيم».
عنه صلى الله عليه و آله ـ في قَولِ اللّه ِ لآدمَ يومَ القِيامَةِ ـ : قُمْ عِندَ المِيزانِ فانظُرْ ما يُرفَعُ إلَيكَ مِن أعمالِهِم ، فمَن رَجَحَ مِنهُم خَيرُهُ على شَرِّهِ مِثقالَ ذَرَّةٍ فلَهُ الجَنّةُ ؛ حتّى تَعلَمَ أنّي لا اُدخِلُ النارَ مِنهُم إلاّ ظالِما .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : در روز قيامت خداوند به آدم مى فرمايد: نزد ترازو بايست و به آنچه از اعمال آنها به سوى تو بالا مى آيد بنگر، پس هر يك از آنها خوبى هايش به وزن ذرّه اى بر بدى هايش بچربد، بهشت از آنِ او خواهد بود، تا بدانى كه من هيچ كدام آنان را به ناحق و از روى ستم به دوزخ نمى برم.
عنه صلى الله عليه و آله : يُجاءُ بِالعَبدِ يَومَ القِيامَةِ فتُوضَعُ حَسَناتُهُ في كِفَّةٍ و سَيّئاتُهُ في كِفَّةٍ فتَرجَحُ السَّيّئاتُ ، فتَجيءُ بِطاقَةٌ فتَقَعُ في كِفَّةِ الحَسَناتِ فتَرجَحُ بِها ، فيَقولُ : يا ربِّ ، ما هذهِ البِطاقَةُ ؟ فما مِن عَمَلٍ عَمِلتُهُ في لَيلي أو نَهاري إلاّ و قَدِ استُقبِلتُ بهِ ! قالَ : هذا ما قِيلَ فِيكَ و أنتَ مِنهُ بَريءٌ ، فَينجو بذلكَ .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : روز قيامت بنده را مى آورند و كارهاى خوبش را در يك كفّه ترازو مى نهند و گناهانش را در كفّه ديگر و در اين هنگام كفّه گناهانش سنگينى مى كند. پس برگه اى آورده و در كفّه حسنات او گذاشته مى شود و در نتيجه، اين كفّه سنگين تر مى شود. عرض مى كند: پروردگارا! اين برگه چيست؟ من هيچ عملى در شب يا روز نكرده بودم مگر اينكه با آن مواجه شدم! مى فرمايد: اين، چيزهايى است كه درباره تو گفته شده است ولى تو از آنها مبرّا هستى. و بدين گونه، نجات پيدا مى كند.
رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : إنّ لِلوَسواسِ خَطما كخَطمِ الطّائرِ ، فإذا غَفَلَ ابنُ آدَمَ وَضَعَ ذلكَ المِنقارَ في اُذُنِ القَلبِ يُوَسوِسُ ، فإنِ ابنُ آدمَ ذَكَرَ اللّه َ عَزَّ و جلَّ نَكَصَ و خَنَسَ ، فذلكَ سُمِّيَ الوَسواسَ .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : وسواس، منقارى چون منقار پرنده دارد و هرگاه آدمى دچار غفلت شود، آن منقار را در گوش دل او مى گذارد و وسوسه مى كند. در اين هنگام اگر آدمى خداوند عزّ و جلّ را ياد كند، وسواس منصرف مى شود و كنار مى رود. به همين دليل شيطان را وسواس گفته اند.
عنه صلى الله عليه و آله : إنَّ إبليسَ لَهُ خُرطُومٌ كخُرطُومِ الكَلبِ واضِعُهُ على قَلبِ ابنِ آدمَ يُذَكِّرُهُ الشَّهَواتِ و اللَّذّاتِ ، و يأتِيهِ بِالأمانيّ ، و يَأتِيهِ بِالوَسوَسَةِ على قَلبِهِ ليُشَكِّكَهُ في ربِّهِ ، فإذا قالَ العَبدُ : «أعوذُ باللّه ِ السَّميعِ العَليمِ مِنَ الشَّيطانِ الرَّجيمِ و أعوذُ باللّه ِ أن يَحضُرونِ إنّ اللّه َ هُوَ السَّميعُ العَليمُ» خَنَسَ الخُرطُومُ عَنِ القَلبِ .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : شيطان پوزه اى مانند پوزه سگ دارد كه آن را بر روى دل آدمى مى گذارد و شهوت ها و لذّت ها را به او يادآورى مى كند و آرزوها را به سراغش مى آورد و در دلش وسوسه مى كند، تا او را درباره پروردگارش به شكّ اندازد، در اين هنگام اگر آدمى بگويد: «اعوذ باللّه السميع العليم من الشيطان الرجيم و اعوذ باللّه اَن يحضرون ان اللّه هو السميع العليم» پوزه اش را از روى دل كنار مى برد.
عنه صلى الله عليه و آله : مَن وَجَدَ مِن هذا الوَسواسِ فلْيَقُلْ : آمَنتُ باللّه ِ و رَسولِهِ ثلاثا ، فإنّ ذلكَ يَذهَبُ عَنهُ .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : هر كس از اين وسوسه چيزى در خود ديد، سه مرتبه بگويد: «به خدا و پيامبرش ايمان آوردم»، وسوسه اش از بين مى رود.
رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : تَجاوَزَ اللّه ُ لاُمَّتي عَمّا حَدَّثَت بهِ أنفُسَها ما لَم تَنطِقْ بهِ أو تَعمَلْ .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : خداوند از وسوسه ها و تشكيكات ذهنى امّت من تا زمانى كه آنها را به زبان يا به مرحله عمل نياورده باشند، گذشت كرده است.