احادیث امام حسین علیه السلام

امام حسين عليه السلام ـ به ابن عباس ـ فرمود : هرگز سخن بيهوده مگوى؛ زيرا بيم گناه براى تو دارم و سخن سودمند نيز هرگز مگوى، مگر اين كه آن سخن به جا باشد.

امام حسين عليه السلام : دارايى تو اگر از آن تو نباشد، تو از آنِ او خواهى بود. پس به آن رحم نكن؛ زيرا كه او به تو رحم نمى كند وپيش از آنكه او تو را بخورد تو آن را بخور!

امام حسين عليه السلام ـ به مردى كه گفت : بنشين تا با يكديگر درباره دين مناظره كنيم ـ فرمود : اى مرد! من به دين خود آگاهم و راه راست برايم معلوم و روشن است. اگر تو نسبت به دينت آگاهى ندارى برو و آن را تحصيل كن، مرا چه به بحث و مجادله؟ همانا شيطان آدمى را وسوسه مى كند و در گوش او مى خواند و مى گويد : درباره دين با مردم مناظره كن تا فكر نكنند كه تو آدم ناتوان و نادانى هستى!

امام حسين عليه السلام : استدراج و مهلت دهى خداوند سبحان به بنده اش اين است كه به او نعمت هاى فراوان دهد و توفيق شكرگزارى را از وى بگيرد.

الكافى ـ به نقل از حسين بن خالد ـ : از امام رضا عليه السلام هنگام تبريك گفتن براى فرزند را پرسيدم . فرمود : «وقتى حسن بن على عليهماالسلاممتولّد شد ، جبرئيل عليه السلامروز هفتم براى تبريك گفتن بر پيامبر صلي الله عليه و آلهفرود آمد و به ايشان فرمان داد كه نام و كنيه بر او بگذارد و سرش را بتراشد و عقيقه كند و گوشش را سوراخ نمايد . همين گونه بود ، هنگامى كه حسين عليه السلاممتولّد شد . روز هفتم ، نزد ايشان آمد و به همان شكل ، فرمان داد . آنان ، دو گيسو سمت چپ داشتند ؛ سوراخ گوش راست در نرمه گوش بود و سوراخ گوش چپ در بالاى آن . پس قُرط در گوش راست بود و شنف در گوش چپ .

امام على عليه السلام ـ از سفارشش به حسن و حسين عليهماالسلام هنگامى كه ابن ملجم (كه نفرين خدا بر او) به ايشان ضربه زد ـ : شما و همه فرزندانم و خانواده ام را و كسى را كه نوشته من به او مى رسد ، به پرواكردن از خداوند و نظم دادن كارها سفارش مى كنم .

امام على عليه السلام ـ در سفارش به امام حسن و امام حسين8 هنگامى كه ابن ملجم ، كه نفرين خدا بر او باد ، به او ضربت زد ـ : من ، به شما و همه فرزندان و خاندانم و كسانى را كه نامه من بدانان مى رسد ، به پروا كردن از خدا و نظم در كارها سفارش مى كنم .

الكافى ـ به نقل از حسين بن عطيه ـ : از امام صادق عليه السلام فرمود : «كرامت ها[ى اخلاقى] ده تاست . اگر توانستى آنها را در خود فراهم آورى ، چنان كن . اين خصلت ها ممكن است در مرد باشد و در فرزندش نباشد ، يا در فرزند باشد و در پدرش نباشد ، يا در برده باشد و در شخص آزاد نباشد» .
گفته شد : اين خصلت ها كدام اند؟
فرمود : «پايمردى در نبرد ، راستْ گفتارى ، امانتدارى ، صله رَحِم ، ميهمان نوازى ، اطعام فقير ، جبران نيكى ها ، رعايت حقوق همسايه و دفع ضرر از رفيق ؛ و برترين آنها حياست» .

مُهج الدعوات ـ به نقل از امام حسين عليه السلام ـ : در شبى تاريك و ابرى كه طواف ، خلوت بود و زائران به خواب رفته بودند و چشم ها را خواب ربوده بود ، با على بن ابى طالب عليه السلام در طواف بودم . در اين هنگام ، صداى حزن آلود دل شكسته اى به گوش مى رسيد كه با دلى آكنده از درد ، [از خداى غفّار ، ]فريادرسى مى طلبيد و پناه مى جست و رحمت مى خواست و مى گفت :
اى آن كه دعاى درماندگان در تاريكى ها را به اجابت مى رسانى!/
اى آن كه زيان و گرفتارى بيمارى ها را برطرف مى سازى!
ميهمانان تو ، گرداگرد كعبه ، مى خوابند و بيدار مى شوند/
تو را مى خوانند ، در حالى كه چشم تو ـ اى پاينده ـ به خواب نمى رود .
با بخشندگى ات ، با بهترين گذشت ، از گناهانم درگذر/
اى آن كه همه خلايق در حرم امنش تنها به او [اميدوارند و به او] اشاره دارند .
اگر گنهكاران ، عفو تو را در نيابند/
پس چه كسى نعمت [رحمت و عفو] خود را بر آنان ببخشايد؟!
پدرم (اميرمؤمنان) به من فرمود : «اى ابا عبد اللّه ! آيا به اين شخص كه داد از گناهانش دارد و از پروردگارش دادخواهى مى كند ، گوش سپردى؟» .
گفتم : بله ، شنيدم .
فرمود : «از پى او برو . شايد او را ببينى» .
پس در آن تاريكى شب ، دست [به اين سو و آن سو] مى ماليدم و در ميان خفتگان مى گشتم . همين كه بين رُكن و مقام رسيدم ، شخصى ايستاده بر من نمودار شد. دقّت كردم، دريافتم كه هموست كه به نماز ايستاده است. گفتم: سلام بر تو اى بنده خدا كه به گناهان خود ، اعتراف دارى و در پىِ گذشت و آمرزش و پناه خداوندى! تو را به خدا ، فرا خوانى پسر عموى پيامبر خدا را اجابت كن .
با شتاب ، سجده و تشّهد و سلام نماز را به پايان برد و بى آن كه سخنى گويد ، [برخاست و] با دست به من اشاره نمود كه پيش بيفت .
پيش افتادم و او را به حضور اميرمؤمنان آورده ، گفتم : اين ، همان مرد است .
امام عليه السلام بر او نگريست كه جوانى خوش رو و پاكيزه لباس بود . از او پرسيد : «كيستى؟» .
گفت : از برخى قبايل عرب هستم .
پرسيد : «نامت چيست؟» .
گفت : مُنازل شيبانى .
پرسيد : «حالت چگونه است؟ چرا گريه و استغاثه مى كردى؟» .
گفت : چگونه باشد حال كسى كه به گناه عاقّ ، گرفتار آمده و اكنون ، در تنگى معيشت و در گرو بدبختى و بلاست، آن گونه كه اگر توبه كند، نمى پذيرند؟!
پرسيد : «چرا چنين شده اى؟» .
گفت : من در ميان مردم خود ، سرگرم هوس رانى و خوش گذرانى بودم ، نافرمانى حق تعالى را در ماه هاى رجب و شعبان نيز ادامه دادم و از پروردگار مهربان ، نمى ترسيدم . پدرى مهربان و نرم خو داشتم كه مرا از پيشامدهاى ناگوارِ ريشه برانداز روزگار ، برحذر مى داشت و از عِقاب آتش خشم خداوندى مى ترساند و مى گفت : چه قدر نور و تاريكى ، شب ها و روزها ، ماه ها و سال ها ، و فرشتگان بزرگوار ، از دست تو به [ستوه و] فرياد آيند [و تو از خطا و گناه خود برنگردى]؟!
هرگاه در اندرز دادنم اصرار مى ورزيد ، من ، پرخاشگرانه ، او را كتك مى زدم . روزى خواستم قدرى سكّه طلا را كه در خيمه بود ، بردارم و در عيّاشى صرف كنم . پدرم مانع شد و من ، او را آزردم و دستش را پيچاندم و سكّه هاى زر را برداشتم و رفتم . او دستش را به زانو نهاد تا از جاى برخيزد؛ ولى از شدّت درد و ناراحتى نتوانست . پس اين اشعار را سرود :
ميان من و «مُنازل» ، قرابتى پيش آمد /
درست به همان گونه كه طالب باران ، آن را مى طلبد .
او را پروراندم تا نيرومند و بلندقامت گشت /
هرگاه بر مى خاست ، يال او چون يال گوساله بود .
در خردسالى اش هرگاه گرسنه مى شد /
گواراترين خوراك را به او مى دادم .
پس همين كه به عُنفوان جوانى رسيد /
زبانش همچون نيزه رُدّينى [دراز و برّان] گشت .
اين چنين ، به ستم مالم را رُبود و دستم را پيچاند /
خدايى كه به او غالب است ، دستش را بپيچاند!
سپس سوگند ياد كرد كه قطعاً به خانه خدا آيد تا از خدا عليه من يارى بطلبد . چندين هفته ، روزه گرفت و چندين ركعت ، نماز گزارد و دعا كرد و بر شترى راهرو ، سوار شد و از دشت ها و بيابان ها و كوه ها گذشت تا در روز حجّ اكبر ، وارد مكّه شد . از شتر پياده شد و رو به خانه خدا آورد . پس از سعى و طواف ، به پرده كعبه آويخت و با التماس و لابه ، نيايش كرد و اين گونه سرود :
اى آن كه حاجيان بر كجاوه ها با منتهاى كوشش خود/
از دورترين سرزمين ها به سوى او مى آيند .
من نيز به سوى تو آمده ام/
اى آن كه [نااميد نمى سازد] كسى را كه او را با لابه و زارى به يگانگى و بى نيازى بخواند .
اين ، مُنازل است كه از نافرمانى (آزُردن) من ، خشنود است/
اى جبّار! حقّ مرا از فرزندم بگير .
تا به يارى تو پهلويش فلج شود/
اى آن كه از هر عيب و نقص ، پاكى و نه خود ، زاده شدى و نه چيزى را زادى!
سوگند به خدايى كه آسمان را افراشت و آب را به جريان انداخت ، دعايش را به پايان نبرده بود كه اين بلايى كه مى بينى ، بر من نازل شد .
سپس ، پهلوى راست خود را گشود . ديدم فلج شده است .
[و ادامه داد :] سه سال است كه از او مى خواهم تا در همان جا كه نفرينم كرد ، دعايم كند ، و نپذيرفته است ، تا امسال كه بر من منّت نهاد و پذيرفت . پس به اميد عافيت ، او را به شترى لاغر ، سوار كردم و با شتاب و تلاش ، از موطن خود بيرون آمديم . همين كه به منزل اراك و خرابه هاى سرزمين سياك رسيديم ، در شب ، پرنده اى رميد و از صداى آن ، شتر پدرم رَم كرد و او را به زمين افكند و ميان دو سنگ [صدمه ديد و] درگذشت . او را همان جا دفن نمودم . بالاتر از همه اين مصيبت ها اين است كه اكنون در ميان مردم ، شناخته نيستم ، مگر با عنوانِ : «گرفتارِ نفرين پدر!» .
اميرمؤمنان به او فرمود : «لحظه دادرسى ات فرا رسيده است . آيا به تو دعايى را بياموزم كه پيامبر به من آموخت و در آن، اسم اعظم خداى اكبرِ عزيزِ اكرم است؛ اسمى كه خداوند به وسيله آن ، هر كه او را بخواند ، پاسخ مى دهد و هر كه از او بخواهد ، عطايش مى بخشد و با آن ، اندوه ها را مى گشايد ، ناراحتى ها را برطرف مى سازد، غم ها را مى بَرَد ، بيمارى را بهبود مى بخشد ، شكسته را سامان مى دهد، فقير را غنى مى كند، قرض ها را مى پردازد، چشم را بر مى گردانَد، گناهان را مى آمرزد، عيب ها را مى پوشاند،و هربيمناك از شيطان سركش و ستمگر سرسخت را امان مى دهد ، و اگر فرمانبردار از خدا ، آن را بر كوه بخواند ، از جايش كَنده مى شود و اگر بر مُرده اى بخواند ، خدا او را زنده مى كند و اگر آن را بر آب بخواند ـ در صورتى كه خودْ شيفتگى او را نگيرد ـ بر آن راه مى رود؟ پس ، اى مرد! تقواى الهى پيشه ساز كه دلم برايت مى سوزد . خداى سبحان ، بايد از تو صدقِ نيّت ببيند . آن را در [آلودگى به] معصيت نخوان و آن را جز به آن كه در دين تو مورد اطمينان است ، ارزانى مدار . اگر با خلوص نيّت اقدام كنى ، خدا دعايت را مى پذيرد و پيامبر خود ، محمّد صلي الله عليه و آله را در رؤيا مى بينى كه به تو مژده بهشت و اجابت مى دهد» .
امام حسين عليه السلام مى گويد : شادمانى من به فايده دعا بيشتر از شادمانى آن جوان به عافيت خود و آنچه برايش پيش آمده بود ، شد؛ زيرا من پيش از اين ، نه آن را از اميرمؤمنان شنيده بودم ، و نه از آن ، خبرى داشتم .
سپس [پدرم على عليه السلام به من] فرمود : «قلم و كاغذى بياور و آنچه را بر تو املا مى كنم ، بنويس» .
چنين كردم . فرمود : «بار الها! از تو درخواست مى كنم به نام تو ، به نام خداوند بخشنده مهربان ، اى آن كه شكوهمند و بزرگوارى! ... .» .
جوان گفت : چون خواب چشمانم را رُبود و پرده تاريك شب ، فرو افتاد ، دستم را با آن دعانوشته بالا بردم و چند بار خدا را به حقّ آن ، خواندم . در مرتبه دوم ، پاسخ شنيدم : «بس است كه خدا را به اسم اعظم او خواندى» . سپس به خواب رفتم . در خواب ، پيامبر خدا را ديدم كه دست خود را بر من كشيد و فرمود : «خداى بزرگ را [براى خود] نگه دار كه تو بر سرنوشت نيك واقع شدى» .
پس بيدار شدم ، در حالى كه شفا يافته بودم .

پيامبر صلي الله عليه و آله، چنان با هم نشينان رفتار مى نمودند كه هيچ يك از آنان گمان نمى كرد كسى نزد آن حضرت از وى گرامى تر باشد.