پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : خداوند به چيزى برتر از بى اعتنايى به دنيا عبادت نشده است .
عنه صلى الله عليه و آله : طُوبى لِمَن تَواضَعَ للّه ِِ عَزَّ ذِكرُهُ و زَهِدَ فيما أحَلَّ لَهُ مِن غَيرِ رَغبةٍ عن سُنَّتي ، و رَفَضَ زَهرَةَ الدنيا مِن غَيرِ تَحَوُّلٍ عن سُنَّتي .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : خوشا به حال كسى كه براى خداوند، عزّ ذكره، فروتنى كند و از آنچه برايش حلال كرده نيز كناره گيرد بى آن كه از سنّت من روى گرداند؛ زرق و برق دنيا را كنار نهد، بى آن كه از سنّت من منحرف شود .
رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله ـ في قولِ اللّه ِ تعالى : «و آتَيناهُ الحُكْمَ صَبِيّا» . ـ : يَعنِي الزُّهدَ في الدنيا ، و قالَ اللّه ُ تعالى لموسى : يا موسى ، إنّهُ لَن يَتَزَيَّنَ المُتَزَيِّنُونَ بِزِينَةٍ أزيَنَ في عَيني مِثلَ الزُّهدِ .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ درباره آيه «و در كودكى به او دانايى عطا كرديم» ـ فرمود : يعنى، زهد و بى رغبتى به دنيا . خداوند متعال به موسى فرمود : اى موسى! آراستگان ، خود را به هيچ زيورى نياراستند، كه همانند زهد در نظرم زيبا آيد .
عنه صلى الله عليه و آله : يا عليُّ ، إنَّ اللّه َ قد زَيَّنَكَ بزِينَةٍ لَم يُزَيَّنِ العِبادُ بِزينَةٍ أحَبَّ إلىَ اللّه ِ مِنها ، زَيَّنَكَ بالزُّهدِ في الدنيا و جَعَلَكَ لا تَرْزَأُ مِنها شيئا و لا تَرْزَأُ مِنكَ شيئا .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : اى على! خداوند تو را به زيورى آراسته، كه بندگان را به زيورى دوست داشتنى تر از آن نزد خود نياراسته است ؛ تو را با بى رغبتى به دنيا آراسته و چنانت قرار داده كه نه تو از او به نوايى مى رسى و نه او از تو .
عنه صلى الله عليه و آله : يا عليُّ ، إنّ اللّه َ تعالى زَيَّنَكَ بزينَةٍ لَم يُزَيِّنِ العِبادَ بزينَةٍ هِي أحَبُّ إلَيهِ مِنها ، زَهَّدَكَ فيها ، و بَغَّضَها إلَيكَ ، و حَبَّبَ إلَيكَ الفُقَراءَ فَرَضِيتَ بهِم أتباعا ، و رَضُوا بكَ إماما .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : اى على! خداوند متعال تو را به زيورى آراسته كه بندگان را به زيورى محبوبتر از آن نزد خود نياراسته است ؛ تو را به دنيا بى رغبت كرد و آن را منفور تو ساخت و محبّت تهيدستان را در دل تو نهاد ؛ پس تو، به داشتن پيروانى چون آنان خرسندى و آنان به داشتن امامى چون تو .
رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : الزُّهدُ في الدنيا قَصرُ الأمَلِ، و شُكرُ كُلِّ نِعمَةٍ ، و الوَرَعُ عن كُلِّ ما حَرَّمَ اللّه ُ .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : بى رغبتى به دنيا عبارت است از كوتاه كردن آرزو و به جاى آوردن شكر هر نعمتى و پرهيز از هر آنچه خداوند حرام كرده است .
عنه صلى الله عليه و آله : الزُّهدُ لَيسَ بتَحريمِ الحَلالِ ، و لكنْ أن يكونَ بما في يَدَيِ اللّه ِ أوثَقَ مِنهُ بما في يَدَيهِ .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : زهد ، به معناى حرام كردن حلال [بر خود] نيست ، بلكه بدين معناست كه انسان اطمينانش به آنچه در دست خداست بيشتر باشد از آنچه در دست خود اوست .
رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : قلتُ : يا جَبرَئيلُ ، فما تَفسيرُ الزُّهدِ ؟ قالَ : الزاهِدُ يُحِبُّ مَن يُحِبُّ خالِقُهُ ، و يُبغِضُ مَن يُبغِضُ خالِقُهُ ، و يَتَحَرَّجُ مِن حَلالِ الدنيا و لا يَلتَفِتُ إلى حَرامِها ، فإنَّ حلالَها حِسابٌ و حَرامَها عِقابٌ ، و يَرحَمُ جَميعَ المسلمينَ كما يَرحَمُ نفسَهُ ، و يَتَحَرَّجُ مِنَ الكلامِ كما يَتَحَرَّجُ مِنَ المَيتةِ التي قدِ اشْتَدَّ نَتْنُها ، و يَتَحَرَّجُ عن حُطامِ الدنيا ، و زِينَتِها كما يَتَجَنَّبُ النارَ أن تَغشاهُ ، و يَقْصُرُ أمَلَهُ ، و كان بَينَ عَينَيهِ أجَلُهُ .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : گفتم : اى جبرئيل! تفسير زهد چيست؟ گفت : زاهد، آنچه را كه آفريدگارش دوست دارد ، دوست مى دارد و آنچه را آفريدگارش ناخوش دارد ، ناخوش مى دارد و از حلال دنيا مى پرهيزد و به حرام آن توجّه نمى كند ؛ زيرا حلال آن حساب دارد و حرامش كيفر؛ و [زاهد ]همچنان كه به خودش رحم مى كند، به همه مسلمانان نيز رحم مى كند و همچنان كه از مردار گنديده بسيار بد بو، دورى مى كند از سخن گفتن نيز مى پرهيزد و همچنان كه از آتش دورى مى كند، كه مبادا او را فرا گيرد، از خُرده ريزه هاى دنيا نيز كناره مى گيرد و آرزويش كوتاه است و مرگ را در برابر چشمِ خود دارد .
رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : كيفَ يَعمَلُ للآخِرَةِ مَن لا تَنقَطِعُ مِنَ الدنيا رَغبَتُهُ ، و لا تَنقَضِي فيها شَهوَتُهُ ؟ ! .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : چگونه براى آخرت كار كند ، كسى كه از دنيا دل بر نمى كَنَد و شهوت و خواهشهاى دنيايى او پايان نمى پذيرد؟
رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : يا أبا ذَرٍّ ، ما زَهِدَ عَبدٌ في الدنيا إلاّ أنبَتَ اللّه ُ الحِكمَةَ في قَلبِهِ ، و أنطَقَ بها لِسانَهُ ، و يُبَصِّرُهُ عُيوبَ الدنيا و داءَها و دَواءَها ، و أخرَجَهُ مِنها سالِما إلى دارِ السَّلامِ .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : اى ابوذر! هيچ بنده اى دل از دنيا برنكَنْد ، مگر آن كه خداوند [بذر ]حكمت را در دل او روياند و زبانش را به آن گويا كرد و عيب هاى دنيا و درد و درمان آن را به وى شناساند و او را سالم از دنيا به سراى سلامت (بهشت) بُرد .