29. عدالت و ظلم

لَقَدْ أَرْسَلْنا رُسُلَنا بِالْبَيِّناتِ وَ أَنْزَلْنا مَعَهُمُ الْكِتابَ وَ الْميزانَ لِيَقُومَ النّاسُ بِالْقِسْطِ وَ أَنْزَلْنَا الْحَديدَ فيهِ بَأْسٌ شَديدٌ وَ مَنافِعُ لِلنّاسِ وَ لِيَعْلَمَ اللّهُ مَنْ يَنْصُرُهُ وَ رُسُلَهُ بِالْغَيْبِ إِنَّ اللّهَ قَوىٌّ عَزيزٌ؛

به راستى ما پيامبران خود را با دلايل آشكار فرستاديم و با آنها كتاب و ميزان (شناسايى حق از باطل و قوانين عادلانه) نازل كرديم تا مردم قيام به عدالت كنند و آهن را نازل كرديم كه در آن نيروى شديد و منافعى براى مردم است ، تا خداوند بداند چه كسى او و رسولش را يارى مى كند بى آن كه او را ببينند، خداوند قوى و شكست ناپذير است .

وَ مَنْ يَظْلِمْ مِنْكُمْ نُذِقْهُ عَذابًا كَبيرًا؛

هر كس از شما ظلم كند، عذاب شديدى به او مى چشانيم.

1 امام صادق عليه السلام: ثَلاثَةُ اَشْياءَ يَحْتاجُ النّاسُ طُرّا اِلَيْها: اَلاَْمْنُ وَالْعَدْلُ وَالْخِصْبُ ؛

سه چيز است كه همه مردم به آنها نياز دارند: امنيّت، عدالت و رفاه.

نمایش منبع

2 پيامبر صلي الله عليه و آله: اَلظُّلْمُ ثَلاثَةٌ: فَظُلْمٌ لايَغْفِرُهُ اللّه ُ وَظُلْمٌ يَغْفِرُهُ وَظُلْمٌ لايَتْرُكُهُ، فَأَمَّا الظُّلْمَالَّذى لايَغْفِرُ اللّه ُ فَالشِّرْكُ قالَ اللّه ُ: «إنَّ الشِّرْكَ لَظُلْمٌ عَظيمٌ» وَأَمَّا الظُّلْمَ الَّذى يَغْفِرُهُ اللّه ُفَظُلْمُ الْعِبادِ أَنْفُسَهُمْ فيما بَيْنَهُمْ وَبَيْنَ رَبِّهِمْ وَأَمَّا الظُّلْمَ الَّذى لا يَتْرُكُهُ اللّه ُ فَظُلْمُ الْعِبادِبَعْضُهُمْ بَعْضا؛

ظلم سه قسم است: ظلمى كه خدا نمى آمرزد، ظلمى كه مى آمرزد و ظلمى كه از آننمى گذرد، اما ظلمى كه خدا نمى آمرزد شرك است. خداوند مى فرمايد: «حقا كه شركظلمى بزرگ است» و اما ظلمى كه خدا مى آمرزد، ظلم بندگان به خودشان ميان خود وپروردگارشان است اما ظلمى كه خدا از آن نمى گذرد ظلم بندگان به يكديگر است.

نمایش منبع

3 امام صادق عليه السلام: اَلْعَدْلُ اَحْلى مِنَ الشَّهْدِ وَاَلْيَنُ مِنَ الزُّبْدِ وَاَطيَبُ ريحا مِنَ الْمِسْكِ؛

عدالت از عسل شيرين تر، از كره نرم تر و از مُشك خوشبوتر است.

نمایش منبع

4 پيامبر صلي الله عليه و آله: اِتَّقوا دَعْوَةَ الْمَظْلومِ وَإنْ كانَ كافِرا فَإِنَّها لَيْسَ دونَها حِجابٌ؛

از نفرين مظلوم بترسيد اگر چه كافر باشد، زيرا در برابر نفرين مظلوم پرده و مانعى نيست.

نمایش منبع

5 امام صادق عليه السلام: اَلنّاسُ يَسْتَغْنونَ اِذا عُدِلَ بَينَهُمْ وَتُنْزِلُ السَّماءُ رِزْقَها وَتُخْرِجُالاَْرْضُ بَرَكَتَها بِاِذْنِ اللّه ِ تَعالى؛

هنگامى كه در ميان مردم عدالت برقرار شود، بى نياز مى شوند و به اذن خداوندمتعال آسمان روزىِ خود را فرو مى فرستد و زمين بركاتش را بيرون مى ريزد.

نمایش منبع

6 پيامبر صلي الله عليه و آله: مَنْ أَخَذَ لِلْمَظْلومِ مِنَ الظّالِمِ كانَ مَعىَ فِى الْجَنَّةِ تَصاحُبا؛

هر كس داد مظلوم را از ظالم بگيرد، در بهشت با من يار و هم نشين باشد.

نمایش منبع

7 پيامبر صلي الله عليه و آله: عَدْلُ ساعَةٍ خَيْرٌ مِنْ عِبادَةِ سَبْعينَ سَنَةً قِيامِ لَيْلِها وَصِيامِ نَهارِها؛

ساعتى عدالت بهتر از هفتاد سال عبادت است كه شب هايش به نماز و روزهايش بهروزه بگذرد.

نمایش منبع

8 پيامبر صلي الله عليه و آله: إِنَّ النّاسَ إِذا رَأَوُا الظّالِمَ فَلَمْ يَأْخُذوا عَلى يَدَيْهِ أَوْشَكَ أَنْ يَعُمَّهُمُ اللّه ُبِعِقابٍ مِنْهُ؛

مردم آنگاه كه ظالم را ببينند و او را باز ندارند، انتظار مى رود كه خداوند همه را بهعذاب خود گرفتار سازد.

نمایش منبع

9 پيامبر صلي الله عليه و آله: اَعدَلُ النّاسِ مَن رَضِىَ لِلنّاسِ مايَرْضى لِنَفسِهِ وَكَرِهَ لَهُمْ ما يَكْرَهُلِنَفْسِهِ؛

عادل ترين مردم كسى است كه براى مردم همان را بپسندد كه براى خود مى پسنددو براى آنان نپسندد آنچه را براى خود نمى پسندد.

نمایش منبع

10 پيامبر صلي الله عليه و آله: لِيَنْصُرِ الرَّجُلُ أَخاهُ ظالِما أَوْ مَظْلُوما إِنْ كانَ ظالِما فَيَنْهاهُ فَإِنَّهُ لَهُنُصْرَةٌ وَإِنْ كانَ مَظْلوما فَيَنْصُرُهُ؛

انسان بايد برادر (دينى) خويش را يارى كند چه ظالم باشد چه مظلوم اگر ظالم باشداو را باز دارد كه اين به منزله يارى كردن اوست و اگر مظلوم باشد ياريش كند.

نمایش منبع

11 پيامبر صلي الله عليه و آله: اِذا حَكَموا بِغَيْرِ عَدْلٍ اِرْتَفَعَتِ الْبَرَكاتُ؛

هنگامى كه به غير عدالت حكم كنند، بركت ها از بين مى روند.

نمایش منبع

12 پيامبر صلي الله عليه و آله: يَقولُ اللّه ُ عَزَّوَجَلَّ: وَعِزَّتى وَجَلالى لأََنْتَقِمَنَّ مِنَ الظّالِمِ فى عاجِلِهِوآجِلِهِ وَلأََنْتَقِمَنَّ مِمَّنْ رَأى مَظْلوما فَقَدَرٌ أَنْ يَنْصُرَهُ فَلَمْ يَنْصُرْهُ؛

خداى عزوجل مى فرمايد: به عزّت و جلالم سوگند كه از ظالم در دنيا و آخرت انتقاممى گيرم و از كسى هم كه مظلومى را ببيند و بتواند ياريش كند و نكند بى گمان انتقام مى گيرم.

نمایش منبع

13 امام على عليه السلام: اِجْعَلِ الدِّينَ كَهْفَكَ وَالْعَدْلَ سَيْفَكَ تَنْجُ مِنْ كُلِّ سوءٍ وَتَظْفَرْ عَلى كُلِّ عَدُوٍّ؛

دين را پناهگاه و عدالت را اسلحه خود قرار ده تا از هر بدى نجات پيدا كنى و بر هردشمنى پيروز گردى.

نمایش منبع

14 امام باقر عليه السلام: مَا انْتَصَرَ اللّه ُ مِنْ ظالِمٍ إِلاّ بِظالِمٍ وَذلِكَ قَوْلُهُ عَزَّوَجَلَّ (وَكَذلِكَ نُوَلّىبَعْضَ الظّالِمينَ بَعْضا)؛

خداوند هيچگاه از ظالم انتقام نگرفت مگر به وسيله ظالمى ديگر و اين سخن خداىعزّوجلّ است كه: «و بدين سان ظالمان را به سزاى اعمالى كه مى كنند بر يكديگر مسلّطمى كنيم».

نمایش منبع

15 امام على عليه السلام: اِنَّ الْعَدْلَ ميزانُ اللّه ِ سُبْحانَهُ الَّذى وَضَعَهُ فِى الْخَلْقِ وَنَصَبَهُ لاِِقامَةِالحَقِّ فَلا تُخالِفْهُ فى ميزانِهِ وَلا تُعارِضْهُ فى سُلطانِهِ؛

به راستى كه عدالت ترازوى (معيار) خداى سبحان است كه در ميان خلق نهاده استو براى برپاداشتن حق نصب فرموده، پس در ترازوى خداوند با او مخالفت نكن و باحكومتش مقابله ننما.

نمایش منبع

16 امام على عليه السلام: مَنْ طَلَبَ عِزّا بِظُلْمٍ وَباطِلٍ أَوْرَثَهُ اللّه ُ ذُلاًّ بِإِنْصافٍ وَ حَقٍّ؛

هر كس عزّت را با ظلم و باطل طلب كند، خداوند به انصاف و حق ذلّت نصيبشمى نمايد.

نمایش منبع

17 امام على عليه السلام: قُلوبُ الرَّعِيَّةِ خَزائِنُ راعيها فَما اَوْدَعَها مِنْ عَدْلٍ اَوْ جَوْرٍ وَجَدَهُ؛

دل هاى مردم صندوقچه هاى حاكم است، پس آنچه از عدالت و يا ظلم در آنهابگذارد، همان را خواهد ديد.

نمایش منبع

18 امام سجاد عليه السلام: اَللّهُمَّ إِنّى أَعوذُبِكَ مِنْ... أَنْ نَعْضِدَ ظالِما أَوْ نَخْذُلُ مَلْهوفا أَؤْ نَرومَما لَيْسَ لَنا بِحَقٍّ؛

خدايا به تو پناه مى برم... از اين كه ظالمى را يارى كنيم و يا مظلوم و دلسوخته اى رابى ياور گذاريم و يا آنچه حق ما نيست بخواهيم.

نمایش منبع

19 امام على عليه السلام: اِسْتَعْمِلِ الْعَدْلَ وَاحْذَرِ الْعَسْفَ وَالْحَيْفَ فَاِنَّ الْعَسْفَ يَعودُ بِالْجَلاءِوَالْحَيْفَ يَدْعوا اِلَى السَّيْفِ؛

عدالت را اجرا كن و از زورگويى و ستمگرى بپرهيز زيرا زورگويى مردم را به ترك ازوطن وامى دارد، و ستم آنان را به قيام مسلّحانه مى كشاند.

نمایش منبع

20 پيامبر صلي الله عليه و آله: رَحِمَ اللّه ُ عَبْدا كانَتْ لأَِخيهِ عِنْدَهُ مَظْلِمَةٌ فى عِرْضٍ أَوْ مالٍ فَجاءَهُفَاسْتَحَلَّهُ قَبْلَ أَنْ يُؤْخَذَ وَلَيْسَ ثَمَّ دينارٌ وَلادِرْهَمٌ فَإِنْ كانَتْ لَهُ حَسَناتٌ اُخِذَ مِنْحَسَناتِهِ وَإِنْ لَمْ تَكُنْ لَهُ حَسَناتٌ حَمَلوا عَلَيْهِ مِنْ سَيِّئاتِهِ؛

خدا رحمت كند بنده اى را كه حلاليت بطلبد از برادرى كه به آبرو يا مال او تجاوزكرده، قبل از آن كه (در قيامت) از او بازخواست كنند، آنجايى كه دينار و درهمى نباشد،در نتيجه اگر شخص كار نيكى داشته باشد از آن بردارند و اگر نداشته باشد، از گناهانمظلوم برداشته بر گناهان او بيفزايند.

نمایش منبع

21 امام على عليه السلام: اَحْسَنُ الْعَدْلِ نُصْرَةُ الْمَظْلومِ؛

بهترين عدالت يارى مظلوم است.

نمایش منبع

22 پيامبر صلي الله عليه و آله: اِسْتَعيذوا بِاللّه ِ... مِنْ اَنْ تَظْلِموا اَوْ تُظْلَموا؛

به خدا پناه ببريد از اين كه ظلم كنيد و يا زير بار ظلم برويد.

نمایش منبع

23 امام على عليه السلام: اِنَّ اللّه َ عَزَّوَجَلَّ فَرَضَ عَلى اَئِمَّةِ الْعَدْلِ اَنْ يُقَدِّروا اَنْفُسَهُمْ بِضَعَفَةِالنّاسِ كَيْلا يَتَبَيَّغَ بِالْفَقيرِ فَقْرُهُ؛

خداوند عزوجل بر پيشوايان عادل واجب كرده كه سطح زندگى خود را با مردم ناتوانبرابر كنند تا فقير را، فقرش برآشفته نكند.

نمایش منبع

24 امام على عليه السلام: خَيْرُ النّاسِ مَنْ اِنْ اُغْضِبَ حَلُمَ وَ اِنْ ظُلِمَ غَفَرَ وَ اِنْ اُسى ءَ اِلَيْهِاَحْسَنَ؛

بهترين مردم كسى است كه اگر او را به خشم آورند، بردبارى نمايد و چنانچه به اوظلم شود، ببخشايد و چون به او بدى شود، خوبى كند.