ناچارى

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : هر چيزى كه آدمى به آن ناچار شود ، خداوند آن را براى او حلال كرده و روا دانسته است .

كتاب من لا يحضره الفقيه ـ به نقل از محمّد بن عمرو بن سعيد از فرد ديگرى ـ : زنى نزد عمر آمد و گفت : اى امير مؤمنان! من زنا داده ام، پس حدّ خداوند عزّ و جلّ را بر من جارى كن . عمر دستور داد او را سنگسار كنند . اما امير المؤمنين على عليه السلام كه در آن جا حاضر بود ، به عمر فرمود : از او بپرس چگونه زنا داده است؟ عمر پرسيد ؛ زن گفت : در بيابانى بودم و سخت تشنه شدم . از دور خيمه اى ديدم . به آن جا رفتم و ديدم عربى صحرانشين، در آن خيمه است . از او آب خواستم، اما او به اين شرط راضى شد آب بدهد كه خود را در اختيار او قرار دهم . من فرار كردم . ليكن تشنگى چندان بر من فشار آورد كه چشمانم گود افتاد و زبانم بند آمد . وقتى تشنگى بر من غالب آمد، نزد آن مرد آمدم و او به من آب داد و با من همبستر شد . پس ، على عليه السلام فرمود : اين زن مشمول اين سخن خداوند عزّ و جلّ است : «و هر كس ناچار شود بى آن كه زياده خواه و تجاوز كار باشد ، گناهى بر او نيست» . اين زن نه زياده خواهى كرده و نه تجاوز . پس او را آزاد كن . در اين هنگام عمر گفت : اگر على نبود عمر هلاك شده بود .

امام باقر عليه السلام : هر چيزى كه آدمى به آن مضطرّ شود ، خداوند آن را براى او حلال كرده است .

امام باقر عليه السلام ـ در بيان علّت تحريم مردار و خون و گوشت خوك ـ فرمود : خداوند تبارك و تعالى اينها را بر بندگان خود حرام و جز اينها را برايشان حلال كرد ، نه به اين علّت كه خودش به آنچه براى آنان حلال كرده ميل و رغبت دارد و به آنچه برايشان حرام فرموده بى ميل و رغبت است بلكه خداوند متعال مردمان را آفريده و مى داند كه چه چيزهايى براى بدن آنان مفيد است و به سلامتى آنها كمك مى كند ، پس آن چيزها را براى ايشان حلال و مباح فرمود و مى داند كه چه چيزهايى برايشان زيان آور است، پس آنان را از آن چيزها نهى كرد و برايشان حرام فرمود . اما همين چيزهاى حرام را وقتى انسان به آنها ناچار شود و زندگى و سلامتش در گرو استفاده از آنها باشد، بر او حلال كرد و دستور داد كه به اندازه نياز ، و نه بيشتر ، از آنها استفاده كند .

امام صادق عليه السلام : هركه ناچار به خوردن مردار و خون و گوشت خوك شود و چيزى از آنها نخورد تا بميرد ، كافر است .