معناى سوداگرى آخرت

امام باقر عليه السلام : ـ درباره آيه شريف «اى كسانى كه ايمان آورده ايد! آيا شما را رهنمون شوم به تجارتى كه شما را از عذابى دردناك مى رهاند؟» ـ : [مؤمنان [گفتند : اگر بدانيم كه آن تجارت چيست ، جان و مال و فرزندانمان را در راه آن مى بخشيم .
پس خداوند فرمود : «به خدا و رسول او ايمان آوريد و در راه خدا با اموال و جان هايتان جهاد كنيد ... . اين است رستگارى بزرگ» .

فتح البارى : ـ به نقل از سعيد بن جبير ، درباره آيه شريف «اى كسانى كه ايمان آورده ايد! آيا شما را رهنمون شوم به تجارتى كه ...» ـ : چون اين آيه نازل شد ، مسلمانان گفتند : اگر بدانيم اين تجارتْ كدام است ، مال و خانواده خود را در راه آن مى دهيم .
پس [دنباله آيه] نازل شد : «به خدا و رسول او ايمان آوريد» .

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله ـ از سفارش هاى ايشان به ابن مسعود ـ : اى پسر مسعود! هر آنچه را چشمت ديد و دلت هوس كرد ، براى خدا قرار بده كه اين ، تجارت (سوداگرىِ) آخرت است ؛ زيرا كه خداوند مى فرمايد : «آنچه نزد شماست ، رفتنى است و آنچه نزد خداست ، ماندنى است» .

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله : نزد خداوند ، چيزى خوش تر از بوى دهان روزه دارى نيست كه به خاطر خداى پروردگار جهانيان ، از خوردن و آشاميدن ، خوددارى ورزيده و خدا را بر ماسِواى او برگزيده و آخرتش را به دنيايش خريده است .
پس ، اگر مى توانى كارى كنى كه وقتى مرگْ تو را در مى رسد ، گرسنه باشى و جگرت تشنه باشد ، چنين كن ؛ زيرا كه با اين كار ، به عالى ترين منازل مى رسى و با نيكان و شهيدان و شايستگان ، همنشين مى شوى .

مكارم الأخلاق : ابن مسعود [به پيامبر خدا] گفت : پدر و مادرم به فدايت ، اى پيامبر خدا! چگونه تجارت آخرت كنم؟
پيامبر صلي الله عليه و آله فرمود : «هرگز زبانت را از ياد خدا مياساى ، يعنى اين كه [پيوسته [بگويى : "سبحان اللّه و الحمد للّه و لا إله إلاّ اللّه و اللّه أكبر" . اين است تجارت سودآور . خداى متعال مى فرمايد : «به تجارتى اميد بسته اند كه هرگز كساد نمى شود ، تا مُزدهاى آنان را به تمام و كمال ، به آنان بدهد و از فضل خويش بر آنان بيفزايد» » .

امام رضا عليه السلام : ـ در تفسير آيه شريف «و سوگند به شب ، آن گاه كه فرو پوشد ...» ـ : مردى در باغ يكى از انصار ، درخت خرمايى داشت و اين امر موجب آسيب رسانى [و مزاحمتِ [وى براى مرد انصارى شده بود . مرد انصارى ، از اين موضوع به پيامبر خدا شكايت كرد .
پيامبر صلي الله عليه و آله او را فرا خواند و فرمود : «درخت خرمايَت را به درخت خرمايى در بهشت به من بفروش!» ، و[لى] مرد نپذيرفت.
اين خبر به گوش مردى ديگر از انصار (معروف به ابو الدَّحداح) رسيد . پس ، نزد صاحب نخل آمد و گفت : درخت خرمايت را به باغ خرمايم مى خرم . او بدين صورت ، باغش را فروخت و سپس نزد پيامبر خدا آمد
و گفت : اى پيامبر خدا! نخل فلانى را به [بهاى] باغم خريدم.
پيامبر خدا به او فرمود : «به جاى آن ، يك نخل در بهشت از آنِ توست» .
پس ، خداوند متعال ، اين آيه را بر پيامبرش صلي الله عليه و آله نازل فرمود : «و سوگند به آن كه نر و ماده را آفريد ، همانا تلاش شما پراكنده است . امّا آن كه عطا كرد ...» يعنى درخت خرما را « ...و پروا داشت و پاداش نيكوتر را تصديق كرد ...» يعنى وعده پيامبر خدا را « ...به زودى راه آسانى را پيش پاى او خواهيم گذاشت» .

مسند ابن حنبل ـ به نقل از اَنَس ـ : مردى گفت : اى پيامبر خدا! فلانى درخت خرمايى [در باغ من [دارد و من مى خواهم باغم را با آن ، ديواربندى كنم . دستور دهيد درختش را به من بدهد تا با آن ، باغم را ديواربندى كنم.
پيامبر صلي الله عليه و آله به او فرمود : «نخلت را ، در ازاى نخلى در بهشت ، به او بده» .
آن مرد نپذيرفت.
ابو دَحداح نزد آن مرد آمد و گفت: نخلت را به باغ خرمايم بفروش.
مرد فروخت.
ابو دحداح ، نزد پيامبر صلي الله عليه و آله آمد و گفت : من آن نخل را به [بهاى] باغم خريدم . آن نخل را به آن مرد (صاحب باغ) بدهيد ؛ زيرا كه من آن را به شما [هديه [مى دهم.
پيامبر خدا چند بار فرمود : «چه بسيار خُرمابُن هايى كه در بهشت ، از آنِ ابو دحداح شد!» .
ابو دحداح ، نزد همسرش آمد و گفت : اى اُمّ دَحداح! باغ را ترك كن ؛ زيرا كه من آن را به نخلى در بهشت فروختم.
همسرش گفت : سوداى سودآورى است (يا جمله اى شبيه به اين) .

امام على عليه السلام ـ در تحريك و ترغيب لشكريان در جنگ صفّين ـ : خداوند شما را به تجارتى رهنمون شده كه شما را از عذابى دردناك مى رهاند و شما
را به خير ، نزديك مى سازد : ايمان آوردن به خدا و جهاد كردن در راه خدا . او پاداش آن را آمرزش گناه و سكونتگاه هايى خوش و پاك در باغ هاى بهشت قرار داد ، و خداوند فرمود : «همانا خدا دوستدار كسانى است كه در راه او ، صف در صف ، جهاد مى كنند ، چنان كه گويى بنايى سُربى اند» .

امام على عليه السلام : هيچ تجارتى چون كار نيك نيست.

امام على عليه السلام : اعمال در دنيا ، تجارت آخرت اند .

امام على عليه السلام : عمل كردن به طاعت خداوند ، سودمندتر ، و زبان راستى (نام نيك) ، زينت بخش تر و موفقيت آميزتر است.

امام على عليه السلام : در طاعت [خداوند] ، گنج هاى سود ، نهفته است.

امام على عليه السلام : طاعت [خداوند] و انجام دادن كار نيك ، تجارت هايى سودآورند.

امام على عليه السلام : اطاعت [خدا] كن تا سود برى.

امام على عليه السلام : عمل كردن به طاعت خداوند ، سودمندترين [تجارت [است.

امام على عليه السلام : در تنهايى عبادت خداوند ، گنج هاى سود ، نهفته است.

امام على عليه السلام : هر كه به حق عمل كند ، سود مى بَرد.

امام على عليه السلام : هر گاه فقير شُديد ، به وسيله صدقه دادن ، با خدا سودا كنيد.

امام على عليه السلام : پاك ترين (/بالنده ترين) مال ، مالى است كه با آن ، آخرت خريده شود.

امام على عليه السلام : صدقه ، بزرگ ترين سوداست.

امام على عليه السلام : احسان كنيد كه آن ، برترين كِشت و سودآورترين كالا (سرمايه) است.

امام صادق عليه السلام : من گاهى اوقات ، تنگ دست مى شوم و [براى رفع تنگ دستى خود ،] با صدقه دادن ، به تجارت با خداوند مى پردازم.

امام مهدى عليه السلام ـ در دعاى معروف به دعاى عَلوى مِصرى ـ : بارخدايا! به تو پناه مى برم و دست به دامن تو مى شوم ... و از تو درخواست مى كنم كه بر محمّد و آل محمّد درود فرستى و مرا از درگاهت برمگردانى ، مگر با آمرزش گناهم و پذيرفته شدن تلاشم و [نيز با] تجارتى كه هرگز كساد نمى شود.