چهل حدیث « معاشرت »

مقدمه

قالَ اللّهُ تَبارَكَ وَتَعالى:
وَاعْبُدُوا اللّهَ وَلاتُشْرِكُوا بِهِ شَيْئا وَبِالْوالِدَيْنِ اِحْسانا وَ بِذِى الْقُرْبى وَالْيَتامى وَالْمَساكينِ وَالْجارِ ذِى الْقُرْبى وَالْجارِ الْجُنُبِ وَالصَّاحِبِ بِالْجَنْبِ وَابْنِ السَّبيلِ وَما مَلَكَتْ اَيْمانُكُمْ اِنَّ اللّهَ لايُحِبُّ مَنْ كانَ مُخْتالا فَخُورا.
خداوند تبارك و تعالى مى فرمايد:
خدا را پرستش كنيد و نسبت به او شرك نورزيد، و به پدر و مادر و خويشاوندان و يتيمان و افراد مسكين و همسايگان دور و نزديك و دوست و رهگذر و غلام و كنيز نيكى كنيد، كه خداوند انسان خود خواه و فخرفروش را دوست ندارد.

يكى از امتيازات اسلام بر ساير اديان ومكاتب اين است كه به علاقه و محبت و همبستگى بين انسانها اهميت زيادى داده و سعى نموده تا بين آنان رابطه عاطفى قوى برقرار كند، و زندگى و برخورد آنها توأم به مهر و عطوفت متقابل باشد.
شايد يكى از حكمتهاى مهمى كه همه انسانها از يك پدر و مادر متولّد شده اند همين باشد كه انسانها نسبت به همديگر احساس يگانگى و خويشاوندى و برادرى نمايند.
وقتى در دستورات و قوانين اسلام دقّت كنيم مى بينيم آنچه كه وجودش سبب ازدياد محبّت و علاقه بين اقشار مختلف مردم بوده و هست، اسلام آن را بصورت واجب يا مستحبّ سفارش كرده و در مورد آن تأكيد نموده است، مانند:
برخورد خوب با انسانها، نيكى به پدر و مادر نيكى به فرزندان، برآوردن نيازهاى مردم و يارى آنها، معاشرت خوب با همسايگان و ضعيفان و بى سرپرستان و يتيمان ... كه نمونه اى از آنها را در اين جزوه خواهيد خواند. و آنچه را كه موجب جدائى و از بين رفتن علاقه و ايجاد كينه و بدبينى مى شود، نهى كرده و مردم را از نزديك شدن به آنها شديدا برحذر داشته است مانند تهمت، غيبت، دروغگوئى، سخن چينى، نفاق و...
نقش محبّت و علاقه انسانها به همديگر چيزى نيست كه قابل انكار باشد، حتى بعضى دانشمندان معتقدند كه تنها راه اصلاح جامعه و سعادت بشر، ايجاد محبّت و علاقه شديد بين انسانهاست در حدّى كه باعث شود كسى به ديگرى ستم روا ندارد. از اينرو در ادامه انتشار سلسله احاديث اهل بيت عصمت و طهارت عليه السلام اقدام به تهيه و تنظيم اين احاديث شد كه قدمى هر چند كوچك در راه نشر فرهنگ اسلام ناب محمّدى صلي الله عليه و آلهبرداشته باشد.

قم ـ محمود شريفى
۱۱ ذيقعده ۱۴۱۶ روز ميلاد امام هشتم عليه السلام
و ۱۲ فروردين ۱۳۷۵ روز جمهورى اسلامى

نمایش منبع

بخش اوّل:

معاشرت با مردم

برخورد با مردم

۱ عَنِ الصّادِقِ عليه السلام قالَ: قالَ عيسَى بنُ مَرْيَمَ لِبَعْضِ اَصْحابِهِ: مالا تُحِبُّ اَنْ يُفْعَلَ بِكَ فَلا تَفْعَلْهُ بِاَحَدٍ.

امام صادق عليه السلام فرمود: حضرت عيسى بن مريم به بعضى از ياران خود فرمود: آنچه را كه دوست ندارى نسبت به تو انجام شود تو نيز نسبت به هيچ كس انجام مده!

نمایش منبع

برخورد اسلامى

۲ قالَ عَلِىٌ عليه السلام: اَذا لَقيتُمْ اِخْوانَكُمْ فَتَصافَحُوا وَاَظْهِرُوا لَهُمُ الْبَشاشَةَ وَالْبُشْرَ تَتَفَرَّقُوا وَما عَلَيْكُمْ مِنَ الاَْوْزارِ قَدْ ذَهَبَ.

امام على عليه السلام فرمود: وقتى برادرانتان را ديدار كرديد پس مصافحه كنيد و به همديگر دست بدهيد و با روى خندان با آنان ملاقات كنيد كه وقتى از هم جدا شويد همه گناهان شما آمرزيده است.

نمایش منبع

مدارا با مردم

۳ قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: اَعْقَلُ النّاسِ اَشَدُّهُمْ مُداراةً لِلنّاسِ، وَاَذَلُّ النّاسِ مَنْ اَهانَ النّاسَ.

رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: داناترين مردم كسى است كه با مردم بيشتر مدارا كند و خوارترين مردم كسى است كه به مردم اهانت كند.

نمایش منبع

بـرخـورد پـيامـبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله

۴ عَن ابى عَبْدِاللّهِ عليه السلام قالَ: ما صافَحَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آلهرَجُلاً قَطُّ فَنَزَعَ يَدَهُ حَتّى يَكُونَ هُوَالَّذى نَزَعَ يَدَهُ مِنْهُ.

امام صادق عليه السلام فرمود: پيامبر خدا با هر كسى دست مى داد دستش را نمى كشيد تا طرف مقابل دستش را بكشد و از او جدا نمايد.

نمایش منبع

محبّت به مردم

۵ عَنْ عَلِىِّ بْنِ اَبى طالِبٍ عليه السلام قالَ: قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: رَأسُ الْعَقْلِ بَعْدَ الاِْيمانِ بِاللّهِ عَزَّوَجَلَّ اَلتَّحَبُّبُ اِلَى النّاسِ.

اميرالمؤمنين عليه السلاماز رسول خدا صلي الله عليه و آله نقل مى كند كه فرمود: سرآغاز عقل و خردمندى بعد از ايمان به خدا اظهار محبّت به مردم و دوستى با آنان است.

نمایش منبع

روش بـرخـورد مسلمان

۶ قالَ اَميرُالْمَؤْمِنينَ عليه السلام: اِنَّ اللّهَ يُحِبُّ الْمَرْءَ الْمُسْلِمَ الَّذى يُحِبَّ لاَِخيهِ ما يُحِبُّ لِنَفْسِهِ وَ يَكْرَهُ لَهُ ما يَكْرَهُ لِنَفْسِهِ.

امام على عليه السلام فرمود: خداوند دوست دارد آن مسلمانى را كه آنچه را براى خود مى خواهد براى برادر دينى اش هم بخواهد و آنچه را براى خويشتن نمى خواهد براى او هم نخواهد.

نمایش منبع

ارزش ديـدار بـرادران

۷ قالَ اَبُو عَبْدِاللّهِ عليه السلام: مَنْ زارَ اَخاهُ فِى اللّهِ، قالَ اللّهُ عَزَّوَجَلَّ: اِيّاىَ زُرْتَ وَثَوابُكَ عَلَىَّ وَلَسْتُ اَرْضى لَكَ ثَوابا دُونَ الْجَنَّةِ.

امام صادق عليه السلام فرمود: هر كس براى خدا از برادرش ديدار كند، خداوند عزوجل مى فرمايد، مرا ديدار كرده اى و ثواب تو بر منست و به ثوابى جز بهشت براى تو راضى نمى شوم.

نمایش منبع

بخش دوّم:

معاشرت با پدر و مادر

معاشرت با پـدر و مـادر

۸ عَنْ اَبِى وَلاّدِ الْحَنّاطِ قالَ: سَأَلْتُ اَبا عَبْدِاللّهِ عليه السلامعَنْ قَوْلِ اللّهِ: «وَبِالْوالِدَيْنِ اِحْسانا» فَقالَ: اَلاِْحْسانُ اَنْ تُحْسِنَ صُحْبَتَهُما وَلاتُكَلِّفَهُما اَنْ يَسْأَلاكَ شَيْئا يَحْتاجانِ اِلَيْهِ.

ابى ولاّد حنّاط مى گويد: از امام صادق عليه السلامسؤال كردم درباره آيه: «وبالوالدين احسانا» فرمود: نيكى به پدر و مادر اينست كه با آنها خوشرفتارى كنى و نياز آنها را قـبل از درخـواست آنـها بـرطرف كنى تا مجبور به درخواسـت نشـوند.

نمایش منبع

نيكى به پـدر و مـادر

۹ قالَ الصّادِقُ عليه السلام: اَفْضَلُ الاْعَمالِ الصَّلاةُ لِوَقْتِها، وَبِرُّالْوالِدَيْنِ وَالْجِهادُ فِى سَبيلِ اللّهِ.

امام صادق عليه السلام فرمود: برترين اعمال سه چيز است:
۱ ـ خواندن نماز در وقت آن.
۲ ـ نيكى با پدر و مادر.
۳ ـ جهاد در راه خدا.

نمایش منبع

رفت و آمد با پـدر و مـادر

۱۰ قالَ النَّبِىُّ صلي الله عليه و آله: مَنْ سَرَّهُ اَنْ يُمَدَّلَهُ فِى عُمْرِهِ وَيُبْسَطَ فِى رِزْقِهِ، فَلْيَصِلْ اَبَوَيْهِ فَاِنَّ صِلَتَهُما طاعَةُ اللّهِ، وَلْيَصِلْ ذارَحِمِهِ.

رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: هر كس دوست دارد عمرش افزون و روزيش فراوان باشد به پدر و مادرش صله و احسان كند اين كار او اطاعت خداست و همين طور با خويشان خود صله رحم بجا آورد.

نمایش منبع

خشنودى و خشـم پـدر و مـادر

۱۱ قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: رِضَى اللّهِ مَعَ رِضَى الْوالِدَيْنِ وَسَخَطُ اللّهِ مَعَ سَخَطِ الْوالِدَيْنِ.

رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: خشنودى خدا با خشنودى پدر و مادر، و خشم او با خشم پدر و مادر است.

نمایش منبع

نگاه به پـدر و مـادر

۱۲ قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: نَظَرُ الْوَلَدِ اِلى والِدَيْهِ حُبّا لَهُما عِبادَةٌ.

رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: نگاه كردن فرزند به پدر و مادرش از روى محبّت عبادت محسوب مى شود.

نمایش منبع

بخش سوّم:

معاشرت با فرزندان

معاشرت با فـرزندان

۱۳ عَنِ الصّادِقِ عليه السلام قالَ: اَكْرِمُوا اَوْلادَ كُمْ وَاَحْسِنُوا ادابَهُمْ يَغْفِرْلَكُمْ.

امام صادق عليه السلام فرمود: فرزندان خود را احترام كنيد و آنها را خوب تربيت كنيد تا خداوند شما را بيامرزد.

نمایش منبع

رفتار با فرزندان

۱۴ قالَ الصّادِقُ عليه السلام: اِعْدِلُوا بَيْنَ اَوْلادِ كُمْ كَما تُحِبُّونَ اَنْ يَعْدِلُوا بَيْنَكُمْ فِى الْبِرِّوَ اللُّطْفِ.

امام صادق عليه السلام فرمود: عدالت را بين فرزندانتان مراعات كنيد، همانطور كه دوست داريد آنها در نيكى و اظهار مهربانى بين شما به عدالت رفتار نمايند.

نمایش منبع

برخورد بـا كـودكان

۱۵ قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: اَحِبُّوا الصِّبْيانَ وَارْحَمُوهُمْ وَاِذا وَعَدْ تُمُوهُمْ شَيْئا فَفُوالَهُمْ فَاِنَّهُمْ لايَرَوْنَ اِلاّ اَنَّكُمْ تَرْزُقُونَهُمْ.

رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: كودكان را دوست بداريد و آنان را مودر لطف و مهر و محبت قرار دهيد و هرگاه با آنها وعده داديد وفا كنيد چون آنها شما را روزى دهنده مى دانند.

نمایش منبع

برخورد بـا پسـران

۱۶ عَنِ الصّادِقِ عليه السلام: دَعْ اِبْنَكَ يَلْعَبُ سَبْعَ سِنينَ وَيُؤْدَّبُ سَبْعا وَاَلْزِمْهُ نَفْسَكَ سَبْعَ سِنينَ فَاِنْ اَفْلَحَ وَ اِلاّ فَاِنَّهُ مَنْ لاخَيْرَ فِيهِ.

امام صادق عليه السلام فرمود: پسرت را، هفت سال رها كن بازى كند و در هفت سال بعد او را تربيت كن و در هفت سال سوّم ۱۴ تا ۲۱ هميشه همراهت باشد، پس اگر درستكار و مفيد شد چه خوب والاّ خيرى در او نيست.

نمایش منبع

محبّت به فرزند

۱۷ الراوي: كانَ النَّبِىُّ صلي الله عليه و آله اِذا اَصْبَحَ مَسَحَ عَلى رُؤُوسِ وَلَدِهِ وَوَلَدِ وَلَدِهِ.

راوي: پيامبر اسلام صلي الله عليه و آلههر روز صبح نسبت به فرزند و نوه هايش اظهار لطف و مهربانى مى كرد و دست بر سرشان مى كشيد.

نمایش منبع

خوشرفتارى با فـرزنـدان

۱۸ رُوِىَ اَنَّهُ «الرِّضا عليه السلام»قالَ: بِرُّوا اَوْلادَكُمْ وَاَحْسِنُوا اِلَيْهِمْ فَاِنَّهُمْ يَظُنُّونَ اَنَّكُمْ تَرْزُقُونَهُمْ.

از امام هشتم عليه السلامنقل شده كه فرمود: با فرزندان خود خوشرفتارى نمائيد و به آنها احسان كنيد چون آنها گمان مى كنند، كه شما روزى آنها را مى دهيد.

نمایش منبع

نگاه به فرزند

۱۹ قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: اِذا نَظَرَ الْوالِدُ اِلى وَلَدِهِ فَسَرَّهُ كانَ لِلْوالِدِ عِتْقُ نَسَمَةٍ قِيْلَ يارَسُولَ اللّهِ وَاِنْ نَظَرَ سِتّينَ وَثَلاثَمِائَةِ نَظْرَةً؟ قالَ: اَللّهُ اَكْبَرُ.

رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: هنگامى كه پدر به فرزند نگاه كند و او را خوشحال كند مثل اينست كه بنده اى را آزاد كرده است سؤال شد حتى اگر ۳۶۰ بار نگاه كند؟ فرمود: الله اكبر. «كنايه از اينكه بله، خدا بزرگتر از اينهاست».

نمایش منبع

بخش چهارم:

معاشرت با خويشاوندان

۲۰ قالَ اَميرُالمُؤْمِنينَ عليه السلام: وَاَكْرِمْ عَشيرَتَكَ فَاِنَّهُمْ جَناحُكَ الَّذى بِهِ تَطيرُ وَاَصْلُكَ الَّذى اِلَيْهِ تَصِيُر وَ يَدُكَ الَّذى بِها تَصُولُ.

امام على عليه السلام فرمود: خويشاوندانت را گرامى بدار، چون آنها بال تو هستند كه توسط آنها پرواز مى كنى و ريشه تو هستند كه به آن بر مى گردى و دست تو هستند كه بواسطه او دفاع مى كنى.

نمایش منبع

معـاشـرت بـا خويشان و قـيامـت

۲۱ عَنْ اَبى عَبْدِاللّهِ عليه السلام: اِنَّ صِلَةَ الرَّحِمِ تُهَوِّنُ الْحِسابَ يَوْمَ الْقِيامَةِ.

از امام صادق عليه السلامنقل شده كه فرمود: معاشرت و رفت و آمد با خويشاوندان، حساب روز قيامت را بر انسان آسان مى كند.

نمایش منبع

اهميّت معاشرت بـا خـويشان

۲۲ قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: صِلُوا اَرْحامَكُمْ فِى الدُّنْيا وَلَوْبِسَلامٍ.

رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: در دنيا صله رحم كنيد اگر چه فقط با سلام باشد.

نمایش منبع

ارزش معاشرت

۲۳ قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: سِرْ سَنَتَيْنِ بِرَّ والِدَيْكَ سِرْسَنَةً صِلْ رَحِمَكَ.

رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: دو سال راه برو تا به پدر و مادر نيكى كنى و يكسال راه طى كن تا صله رحم انجام دهى.

نمایش منبع

احـترام بـزرگسـالان

۲۴ قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: مَنْ وَقَّرَذا شَيْبَةٍ لِشَيْبَتِهِ آمَنـَهُ اللّهُ تَعـالى مِنْ فَـزَعِ يَـوْمِ الْقِـيامَةِ.

رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: هر كس پيرمردى را بخاطر پيرى او گرامى بدارد، خداوند او را از سختى و هراس روز قيامت در امان قرار خواهد داد.

نمایش منبع

آثار معاشرت با خـويشـاوندان

۲۵ عَنْ رُواتٍ قالِ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللّهِ صلي الله عليه و آله يَقُولُ: اِنَّ صِلَةَ الرَّحِمِ مَثْراةٌ فِى الْمالِ وَمَحَبَّةٌ فِى الاَْهْلِ وَمَنْسَأَةٌ فِى الاَْجَلِ.

روات مى گويد: از پيامبر شنيدم كه مى فرمود: صله رحم موجب ازدياد مال و محبوبيّت در ميان خويشاوندان و تأخير در مرگ مى شود.

نمایش منبع

بخش پنجم:

معاشرت با دوستان

اظهار دوستى

۲۶ عَنْ اَبِى عَبْدِاللّهِ عليه السلامقال: اِذا اَحْبَبْتَ رَجُلاً فَاَخْبِرْهُ.

امام صادق عليه السلام فرمود: وقتى شخصى را دوست دارى دوست داشتن خود را به او اعلام كن.

نمایش منبع

ارزش دوستى

۲۷ قالَ اَميرُالْمُؤْمِنينَ عليه السلام: اَلْمَوَدَّةُ قَرابَةٌ مُسْتَفادَةٌ.

امام على عليه السلام فرمود: رفاقت و دوستى يك نوع خويشاوندى اكتسابى است.

نمایش منبع

برخـورد بـا دوسـت

۲۸ عَنْ اَبى جَعْفَرٍ عليه السلام قالَ: اَتى رَسُولَ اللّهِ صلي الله عليه و آله رَجُلٌ فَقالَ: يا رَسُولَ اللّهِ، اَوْصِنى فَكانَ فِيما اَوْصاهُ اَنْ قالَ: اِلْقَ اَخاكَ بِوَجْهٍ مُنْبَسِطٍ.

امام بـاقر عليه السلام فرمود: مـردى خدمت رسول خدا صلي الله عليه و آله آمد و عرض كـرد: اى رسول خدا، بمن وصيّتى كن پيامبر صلي الله عليه و آله ضمن سفارشهايش فـرمود: بـا دوست خود با روى خوش و اخـلاق خوب برخورد كن.

نمایش منبع

مـرز دوسـتى

۲۹ قالَ اَميُرالْمُؤْمِنينَ عليه السلام: اِبْذِلْ لِصَديقِكَ كُلَّ الْمَوَدَّةِ، وَلاتَبْذُلْ لَهُ كُلَّ الطُّمَأنِينَةِ، وَاَعْطِهِ كُلَّ الْمُواساةِ وَلا تُفِضْ اِلَيْهِ بِكُلِّ الاَْسْرارِ.

امام على عليه السلام فرمود: با دوست خود در اظهار محبّت سنگ تمام بگذار، ولى صد در صد به او اعتماد نكن و شيوه احتياط پيشه كن و با او به مواسات رفتار كن اما همه اسرار خود را به او مگو.

نمایش منبع

برخورد بـا نيازهـاى دوسـت

۳۰ قالَ عَلِىٌ عليه السلام: لايُكَلِّفْ اَحَدُكُمْ اَخاهُ الطَّلَبَ اِذا عَرَفَ حاجَتَهُ.

امام على عليه السلام فرمود: وقتى كسى پى برد كه دوستش به چيزى نيازمند است، بايد قبل از درخواست نياز او را بر طرف كند. «و او را وادار به سئوال و درخواست ننمايد.»

نمایش منبع

پـوزش پذيرى

۳۱ قالَ عَلِىٌ عليه السلام: اِقْبَلْ عُذْرَ اَخيكَ، وَاِنْ لَمْ يَكُنْ لَهُ عُذْرٌ فَالْتَمِسْ لَهُ عُذْرا.

امير مؤمنان على عليه السلام فرمود: عذر برادر خود را بپذير، و اگر او عذرى نداشت براى خطاى او عذرى بتراش.

نمایش منبع

برخورد با حقوق دوست

۳۲ قالَ عَلِىٌ عليه السلام: لاتُضَيِّعَنَّ حَقّ اَخيكَ اِتِّكالاً عَلى مابَيْنَكَ وَبَيْنَهُ فَاِنِّهُ لَيْسَ لَكَ بِاَخٍ مَنْ ضَيَّعْتَ حَقَّهُ.

امام على عليه السلام فرمود: سعى كن حقوق برادرت را با اتكاء به دوستى و رفاقت پايمال نكنى، زيرا آنكس كه حقّ او بوسيله تو ضايع گشته برادر دينى تو نخواهد بود.

نمایش منبع

بخش ششم:

معاشرت‌با زيردستان و خدمتكاران

معـاشـرت با زيـردستان

۳۳ قالَ اَبُوذَرٍّ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللّهِ صلي الله عليه و آله يَقُولُ: اِخْوانُكُمْ جَعَلَهُمُ اللّهُ تَحْتَ اَيْديكُمْ، فَمَنْ كانَ اَخُوهُ تَحْتَ يَدِهِ فَلْيُطْعِمْهُ مِمّا يَأْكُلُ وَلْيُكْسِهِ مِمّا يَلْبِسُ وَلا يُكَلِّفْهُ ما يَغْلِبُهُ فَاِنْ كَلَّفَهُ ما يَغْلِبُهُ فَلْيُعِنْهُ.

ابوذر مى گويد: از رسول خدا صلي الله عليه و آلهشنيدم كه فرمود: خداوند بعضى از برادران شما را زير دست شما قرار داده هر كس برادر و هم نوعش را زيردست دارد بايد از آنچه خود مى خورد به او بخوراند، و از آنچه مى پوشد به او هم بپوشاند، و هيچ وقت كارى كه خارج از قدرت اوست به او نسپارد و اگر كار دشوارى را به او سپرد او را كمك كند.

نمایش منبع

بـرخـورد با خدمتـكاران

۳۴ قالَ عَلِىٌ عليه السلام: وَاجْعَلْ لِكُلِّ اِنْسانٍ مِنْ خَدَمِكَ عَمَلاً تَأْخُذُهُ بِهِ، فَاِنَّهُ اَحْرى اَلاّ يَتَوا كَلُوا فِى خِدْمَتِكَ.

امام على عليه السلام فرمود: مسئوليت هر يك از زيردستان خود را مشخّص نما و بعد بازخواست كن، كه اين بهتر است براى اينكه هريك مسئوليّت را به گردن ديگرى نيندازد.

نمایش منبع

بخش هفتم:

معاشـرت با همسايـگان

رسول خـدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله و همسايه

۳۵ قالَ اَميرُالْمُؤْمِنينَ عليه السلام: وَاللّهَ، اَللّهَ فِى جيرانِكُمْ، فَاِنَّهُمْ وَصِيَّةُ نَبِيِّكُمْ مازالَ يُوصِى بِهِمْ حَتَّى ظَنَنَّا اَنَّهُ سَيُوَرِّثُهُمْ.

امام على عليه السلام فرمود: خدا را، خدا را درباره همسايگان كه آن سفارش پيامبر صلي الله عليه و آله شماست، پيامبر صلي الله عليه و آلهمرتّب درباره همسايه سفارش مى كرد تا جائيكه ما گمان كرديم كه همسايه از همسايه ارث خواهد برد.

نمایش منبع

رفتار با همسايه

۳۶ عَنِ الصّادِقِ عليه السلام قالَ: اَحْسِنْ مُجاوَرَةَ مَنْ جاوَرْتَ تَكُنْ مُسْلِما.

امام صادق عليه السلام فرمود: با همسايه ات خوشرفتارى كن تا مسلمان راستين باشى.

نمایش منبع

خـوشرفتارى با همـسايه

۳۷ عَنْ اَبِى عَبْدِاللّهِ عليه السلام قالَ: عَلَيْكُمْ بِحُسْنِ الْجَوارِ فَاِنَّ اللّهَ عَزَّوَجَلَّ اَمَرَ بِذلِكَ.

امام صادق عليه السلام فرمود: بر شما باد به خوشرفتارى با همسايه، چون خداوند تبارك و تعالى به آن امر فرموده است.

نمایش منبع

بخش هشتم:

معاشرت‌با يتيمان و بيماران‌و ضعيفان

بـرخـورد با يتـيمان

۳۸ قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: كُنْ لِلْيَتيمِ كَالاَْبِ الرَّحيمِ وَاعْلَمْ اَنَّكَ تَزْرَعُ كَذلِكَ تَحْصُدُ.

رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: براى يتيم همچنان پدرى مهربان باش و بدان همانطور كه كشت مى كنى درو خواهى كرد.

نمایش منبع

بـرخـورد با بيماران

۳۹ قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله : لاتُديمُوا النَّظَرَ اِلى اَهْلِ الْبَلاءِ وَالْمجْذُومينَ فَاِنَّهُ يَحْزُنُهُمْ.

رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: نگاه خود را به گرفتار و معلولها و جذاميها، طولانى نكنيد چون نگاه طولانى شما، آنها را محزون و رنجيده خاطر مى كند.

نمایش منبع

بـرخـورد با ضعـيفان

۴۰ عَنْ اَبى جَعْفَرٍ عليه السلام: اَرْبَعٌ مَنْ كُنَّ فِيهِ بَنَى اللّهُ لَهُ بَيْتا فِى الْجَنَّةِ: مَنْ اوَى الْيَتيمَ، وَرَحِمَ الضَّعيفَ، وَ اَشْفَقَ عَلى والِدَيْهِ وَرَفِقَ بِمَمْلُوكِهِ.

از امام باقر عليه السلامنقل شده كه فرمود: هر كس داراى چهار صفت باشد، خداوند براى او خانه اى در بهشت مى سازد. ۱ ـ يتيم را پناه دهد ۲ ـ به ضعيف رحم كند ۳ ـ به پدر و مادر مهر بورزد ۴ ـ با غلام و كنيزش مدارا نمايد.

نمایش منبع