احادیث امام صادق علیه السلام6388 حدیث

امام صادق عليه السلام : ريشه هاى كفر سه تاست: آزمندى، خود بزرگ بينى و حسادت. امّا آزمندى، نمونه اش آدم عليه السلام است كه چون از آن درخت نهى شد، آزمندى او را به خوردن از آن وا داشت. اما خود بزرگ بينى، نمونه اش ابليس است كه وقتى به سجده در برابر آدم فرمان يافت، استكبار ورزيد. اما حسادت، نمونه اش دو فرزند آدم است كه يكى از آن دو [از روى حسادت]، ديگرى را كشت.

امام صادق عليه السلام ـ در پاسخ به پرسش از گونه هاى كفر در كتاب خداوند عزّ و جلّ ـ فرمود : در كتاب خدا، كفر بر پنج گونه است
يكى از آنها كفرِ انكار [حقّ تعالى ]است و انكار ، خود بر دو گونه است و كفرِ ناشى از ترك آنچه خداوند به انجام آن فرمان داده است و كفرِ برائت و كفرِ نعمتها
امّا كفرِ انكار، عبارت است از انكار ربوبيّت و آن گفتار كسى است كه مى گويد: نه پروردگارى است و نه بهشت و نه دوزخى. اين عقيده دو دسته از زنديقان است كه به آنان دهريّه مى گويند. همينانند كه مى گويند: «و چيزى جز روزگار، ما را از ميان نمى برد». اين دين و آيينى است كه بنا به پسند و سليقه خودشان براى خويش ساخته اند، بدون آن كه درباره آنچه مى گويند كمترين درنگ و تحقيقى كرده باشند. خداوند عزّ و جلّ فرموده است: «آنان، جز در پندارى نيستند» و گمان مى كنند واقعيت همان است كه آنها مى گويند و فرموده است: «همانا كسانى كه كافر شدند، برايشان يكسان است كه هشدارشان دهى يا هشدارشان ندهى، ايمان نمى آورند» . يعنى به يگانگى خداوند متعال [كافر شدند]. پس، اين يكى از گونه هاى كفر است. و اما گونه ديگر كفرِ انكار، انكار [حق ]با وجود شناخت اوست و آن اين است كه منكر با آن كه مى داند [مطلب] حق است و برايش ثابت مى باشد، باز انكار مى كند. خداوند عزّ و جلّ در اين باره فرمود: «با آن كه دلهايشان بدانها (آيات روشنگر ما) يقين داشت، از روى ظلم و تكبّر، آنها را انكار كردند» و نيز فرمود: «و از دير باز [در انتظارش ]بر كسانى كه كافر شده بودند پيروزى مى جستند، ولى همين كه آنچه [كه اوصافش] را مى شناختند برايشان آمد انكارش كردند. پس لعنت خدا بر كافران باد». اين بود توضيح دو گونه انكار
گونه سوم كفر، كفر [و ناسپاسى ]نعمتهاست. [كفر در اين ]گفته سليمان عليه السلام كه خداوند متعال آن را باز گو مى كند، به همين معناست: «اين از فضل پروردگار من است، تا مرا بيازمايد كه آيا سپاس مى گزارم يا كفران مى كنم. و هر كه سپاس گزارد، در حقيقت، براى خويش سپاس گزارى كند و هر كه كفران ورزد، همانا پروردگار من بى نياز كريم است». و فرمود: «اگر سپاسگزارى كنيد، براى شما مى افزايم و اگر كفران ورزيد، همانا عذاب من سخت است». همچنين فرمود: «مرا ياد كنيد، تا شما را ياد كنم و از من سپاسگزارى كنيد و كفران نورزيد»
گونه چهارم كفر، فرو گذاشتن اوامر خداوند عزّ و جلّ است. به همين معناست اين سخن خداوند عزّ و جلّ: «و چون از شما پيمان محكم گرفتيم كه خون همديگر را مريزيد و يكديگر را از سرزمين خود بيرون نكنيد، سپس [به اين پيمان] اقرار كرديد و خود گواهيد. [ولى ]باز همين شما هستيد كه يكديگر را مى كشيد و گروهى از خودتان را از ديارشان بيرون مى رانيد و به گناه و تجاوز بر ضد آنان به يكديگر كمك مى كنيد. و اگر به اسارت پيش شما آيند به [دادن] فديه، آنان را آزاد مى كنيد، با آن كه [نه تنها كشتن بلكه ]بيرون كردن آنان بر شما حرام شده است. آيا شما به بخشى از كتاب [تورات ]ايمان مى آوريد و به بخشى كفر مى ورزيد؟ پس، جزاى هر كس از شما كه چنين كند···». در اين جا خداوند، آنان را به سبب فرو گذاشتن فرمان خداوند عزّ و جلّ كافر شمرده و نسبت ايمان به آنها داده ولى از ايشان نپذيرفته است و آن ايمان، از نظر خداوند برايشان سودى ندارد. لذا فرمود: «پس جزاى هر كس از شما كه چنين كند، جز خوارى در زندگى دنيا چيزى نخواهد بود و روز رستاخيز، ايشان را به سخت ترين عذابها باز برند و خداوند از آنچه مى كنيد، غافل نيست»
گونه پنجم كفر، كفر [به معناى] برائت و بيزارى جستن است. [كفر در اين ]سخن خداوند عزّ و جلّ كه از قول ابراهيم عليه السلام بازگو مى كند، به همين معناست: «ما به شما كفر ورزيديم و ميان ما و شما براى هميشه دشمنى و كينه باشد، مگر اين كه به خداوند يگانه ايمان آوريد». يعنى ما از شما بيزاريم. همچنين از شيطان و بيزارى جستن او از دوستان آدميش در روز قيامت، ياد كرده مى فرمايد: «من به آنچه پيش از اين مرا [در كار خدا ]شريك مى دانستيد كافرم» و نيز مى فرمايد: «جز خدا، فقط بتهايى را اختيار كرده ايد كه آن هم براى دوستى ميان شما در زندگى دنياست. آن گاه روز قيامت، بعضى از شما به بعضى ديگر كفر ورزد و برخى از شما برخى ديگر را لعنت كنند»؛ يعنى از يكديگر بيزارى مى جوييد.

امام صادق عليه السلام : كفّاره كار [براى] سلطان، رفع مشكلات و نيازهاى برادران است.

امام صادق عليه السلام : كفّاره خنده اين است كه بگويى: خدايا! بر من خشم مگير.

امام صادق عليه السلام : كفّاره مجالس اين است كه هنگام برخاستن از آنها بگويى: «سبحان ربّك ربّ العزّة عمّا يصفون و سلام على المرسلين و الحمد للّه ربّ العالمين ؛ منزه است پروردگار تو، پروردگار شكوهمند، از آنچه وصف مى كنند. و درود بر فرستادگان و ستايش ويژه خداوند، پروردگار جهانيان است».

امام صادق عليه السلام : اگر مُحرم اشتباهاً صيد كند، بايد كفّاره بدهد و اگر براى بار دوم نيز اشتباهاً صيد كند، باز بر او كفّاره است و تا هر وقت اشتباهاً صيد كند، كفّاره بايد بدهد و اگر عمداً صيد كند [براى بار اوّل]، بر عهده او كفّاره است و اگر براى دوّمين بار عمدا صيد كند، از شمار كسانى است كه خداوند از او انتقام مى گيرد و كفّاره بر عهده اش نيست.

امام صادق عليه السلام : هر كس [رفتار]شخص نابخرد [نسبت به خود] را با نابخردى تلافى كند، به رفتارى كه [از جانب نابخرد] با او شده رضايت داده است؛ زيرا از نمونه او پيروى كرده است.

امام صادق عليه السلام : هر كس تو را گرامى داشت، تو نيز او را گرامى بدار و هر كس به تو بى احترامى كرد، خودت را در مرتبه او قرار مده.

امام صادق عليه السلام : در تورات آمده است: اى آدمى زاده! هر گاه به تو ستمى شد، به انتقامى كه من برايت بگيرم رضايت ده؛ زيرا من بهتر از تو برايت انتقام مى گيرم.

امام صادق عليه السلام : هر كه پرده ديگرى را كنار زند، عيبهاى خانه خودش نمايان شود و هر كه تيغ ستم بركشد، [خودش] با همان كشته شود و هر كه براى برادر خود چاهى بكَنَد، خود در آن افتد و هر كه با نابخردان درآميزد، بى مقدار شود و هر كه با دانايان بنشيند، با وقار و گرانمايه شود و هر كه به جاهاى بد وارد شود، مورد سوء ظنّ و تهمت قرار گيرد.