احادیث امیرالمؤمنین علی علیه السلام

امام على عليه السلام : هر كه آرزو دارد كه فردا [ نيز در اين دنيا ] زندگى كند ، در واقع ، آرزو دارد كه تا ابد زندگى كند، و هر كه آرزوى زندگى كردن تا ابد را داشته باشد ، دلش سخت مى گردد، و به دنيا راغب مى شود، و به آنچه پروردگارش
ـ تبارك و تعالى ـ به او وعده داده است ، بى رغبت مى گردد.

امام على عليه السلام : پيش از آن كه بدن هايتان از دنيا بروند ، دل هايتان را از آن بيرون ببريد؛ زيرا دنيا آزمايشگاه شماست و براى غير آن ، آفريده شده ايد.

امام على عليه السلام : با بدنت ، در دنيا باش و با دلت ، در آخرت.

امام على عليه السلام : مؤمن به دنيا با ديده عبرت مى نگرد، و از آن به اندازه ضرورت مى خورد، و با گوش نفرت و دشمنى ، به آن گوش مى دهد.

امام على عليه السلام : دنيا را بوته خارى بدان و بنگر كه پاى خود را در كجاى آن مى نهى؛ زيرا هر كه به دنيا تكيه كند ، دنيا او را وا مى نهد، و هر كه به آن انس گيرد ، دنيا تنهايش مى گذارد، و هر كه آن را بخواهد ، دنيا او را خوار مى گرداند، و هر كه خود را وقف آن كند ، دنيا او را مى كُشد، و هر كه آن را بجويد ، دنيا او را به سختى مى اندازد، و هر كه به آن شاد گردد ، دنيا او را اندوهناك مى كند، و هر كه به آن طمع كند ، دنيا او را به خاك مى افكند، و هر كه آن را پيش افكند ، دنيا او را پس مى افكند، و هر كه به آن احترام بگذارد ، دنيا به او اهانت روا مى دارد، و هر كه آن را ترجيح دهد ، دنيا او را از آخرتْ دور مى گرداند، و هر كه از آخرت دور شود ، به آتش نزديك مى گردد.

امام على عليه السلام ـ در خطبه روز فطر ـ : دنيا سرايى است كه خداوند براى اهل آن ، فنا خواسته، و كوچيدن از آن را برايشان مقدّر ساخته است. بنا بر اين، هر آنچه در دنياست ، تمام شدنى است، و هر كه در آن گام نهد ، از بين رفتنى . با وجود اين، دنيا شيرين و لذيذ است، و خوشايند و دل نشين. خود را براى طالبش آرايش كرده است، و به دلِ خواهانش مى چسبد. شخص آزمند ، آن را خوش مى يابد، و انسان بيمناكِ ترسان ، از آن بيزار است.
پس ـ خدايتان رحمت كناد ـ از دنيا با بهترين توشه اى كه در اختيار شماست ، كوچ كنيد، و جز به قدر كفاف ، از آن مجوييد، و در دنيا چونان مسافرانى باشيد كه در منزلى فرود آمدند و از كمترين سايه آن استفاده كردند و سپس در پى كار خويش رفتند. در دنيا به ناز و نعمتى كه مرفّهان از آن
برخوردارند ، چشم مدوزيد، و در آن به خويشتن محروميت دهيد؛ چرا كه اين كار ، حساب [روز قيامت [را سبك تر مى كند و به نجات ، نزديك تر است.

امام على عليه السلام : بدانيد ـ اى بندگان خدا ـ كه مؤمن ، شب را به روز و روز را به شب نمى رساند ، مگر آن كه نفْسش در نزد او متّهم است؛ پيوسته آن را سرزنش مى كند و از آن ، [كار و عبادتِ] بيشتر مى طلبد. پس، همچون كسانى باشيد كه پيش از شما رفتند و كسانى كه پيش روى شما در گذشتند . آنان ، همانند كوچ كنندگان ، خيمه خويش را از دنيا برچيدند و آن را منزل به منزل ، پيچيده داشتند .

امام على عليه السلام ـ در سفارش به زهد ورزى و پرهيزگارى ـ : از دنيا وارسته و به آخرت ، دل باخته باشيد، و آن را كه پرهيزگارى ، بلندمرتبه اش ساخته است ، پست مشماريد، و آن را كه دنيا رفعت بخشيده ، بلندمرتبه مپنداريد .
به آذرخش دنيا اميد مبنديد، و به گوينده اش گوش مسپاريد، و به دعوتش پاسخ مدهيد، و از تابشش روشنايى مجوييد، و به كالاهاى نفيس آن ، فريفته نشويد؛ چرا كه آذرخش دنيا ، بى باران و گفتارش دروغ است، و دارايى هايش تاراج و كالاهاى نفيس آن [از كف شما [ربوده مى شود.
آگاه باشيد كه دنيا [چونان مَركب ،] آزار دهنده است، و [چون اسبِ [خودسر و سركش است ، و دروغگو و خيانت پيشه است، و حق ناشناس و ناسپاس است، و ناسازگار و روى گردان است، و پيوسته كژراهه مى رود و طريق انحراف مى پويد.
خاصيّت آن ، جا به جا شدن است، و گام هايش لرزان، و عزّتش ذلّت، و جدّى اش شوخى، و بلندى اش پستى. سراى هجوم و ربودن و غارت و ويرانى است . اهل آن ، همواره آماده رفتن و پيوستن [به رفتگان] و جدا شدن [از مال و اولاد]اند . راه هايش همه سرگردانى اند ، گريزگاه هايش مايه درماندگى اند، و خواسته هايش ناكام كننده (دست نيافتنى). دژهايش اهل خود را تسليم [ دشمن [مى كنند، و خانه هايش آنان را از خود بيرون مى افكنند، و چاره گرى هايش ناتوانشان مى گردانند. پس، برخى از آنان ، رهيده اى زخم آلودند، عدّه اى گوشتى پاره پاره، عدّه اى پيكرى بى سر، و عدّه اى خونى ريخته شده. يكى دست به دندان مى گزد، ديگرى كف بر كف مى زند، يكى زانوى غم در بغل مى گيرد، و ديگرى انديشه خويش را سرزنش مى كند ، و آن ديگرى ، از تصميم خويش بر مى گردد . چاره انديشى ، بى حاصل گشته، و مرگ غافلگيرانه روى آورده است و ديگر ، فرصت گريختن نيست.
هيهات، هيهات! گذشته ها گذشتند ، و رفته ها رفتند ، و دنيا از پسِ كار خويش رفت «و آسمان و زمين برايشان نَگريست و مهلت داده نشدند» .

امام على عليه السلام : بايد دنيا در چشمتان ، خُردتر از تفاله برگ درخت قرظ و خرده ريزهايى باشد كه از قيچى پشم زنى مى افتند.

امام على عليه السلام : اى بندگان خدا! شما را سفارش مى كنم به پروا كردن از خداوند و اين كه تا مى توانيد ، اين ايّام زودگذر عمر را غنيمت بشمريد و به طاعت خدا بپردازيد، و رها كنيد اين دنيايى را كه شما را ترك مى كند ـ هر چند دوست نداريد شما را ترك گويد ـ ، و پيكر شما را فرسوده مى گرداند ـ هرچند شما دوست داريد كه آن را نو گردانيد ـ .