رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله ـ حينَ قيلَ لَهُ : مَنِ الصابِرونَ؟ ـ : الذين يَصبِرُونَ على طاعةِ اللّه ِ و عن مَعصيَتِهِ ، الذينَ كَسَبُوا طَيِّبا ، و أنفَقُوا قَصدا ، و قَدَّمُوا فَضلاً ، فَأفلَحُوا و أنجَحُوا .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ در بيان معناى شكيبايان ـ فرمود : شكيبايان كسانى هستند كه بر طاعت خدا و ترك معصيت او شكيبايى مى كنند ؛ كسانى كه مال حلال و پاكيزه به دست مى آورند و به اعتدال خرج مى كنند و اضافه آن را در راه خدا مى بخشند و بدين سبب ، رستگار و كامياب مى شوند .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : شكيبايى ، خرسندى است .
رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : الصَّبرُ ثَلاثةٌ : صَبرٌ عندَ المُصيبَةِ ، و صَبرٌ على الطاعَةِ ، و صَبرٌ عنِ المَعصيَةِ .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : شكيبايى سه نوع است : شكيبايى در مصيبت ، شكيبايى در انجام طاعت ، و شكيبايى در ترك معصيت .
رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : عَلامةُ الصابِرِ في ثلاثٍ : أوَّلُها أن لا يَكسَلَ ، و الثانيةُ أن لا يَضجَرَ ، و الثالثةُ أن لا يَشكُوَ مِن رَبِّهِ تعالى ؛ لأنّهُ إذا كَسِلَ فَقد ضَيَّعَ الحَقَّ ، و إذا ضَجِرَ لَم يُؤَدِّ الشُّكرَ ، و إذا شَكا مِن رَبِّهِ عَزَّ و جلَّ فقد عَصاهُ .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : نشانه شكيبا سه چيز است : اوّل آن كه تنبلى نمى وزرد ، دوم آن كه افسرده و دلتنگ نمى شود ، و سوم آن كه از پروردگار خود شِكوه نمى كند ؛ زيرا اگر تنبل باشد ، حق را فرو مى گزارد و اگر افسرده و دلتنگ باشد ، شكر نمى گزارد و اگر از پروردگارش شكايت كند ، معصيت او را كرده است .
رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله ـ فيما كَتَبَ إلى بَعضِ أصحابِهِ يُعَزِّيهِ بابنِهِ ـ : أمّا بعدُ ، فَعَظَّمَ اللّه ُ جَلَّ اسمُهُ لكَ الأجرَ و ألهَمَكَ الصَّبرَ ··· فلا تَجمَعَنَّ أن يُحبِطَ جَزَعُكَ أجرَكَ ، و أن تَندَمَ غَدا على ثَوابِ مُصِيبَتِكَ ؛ و إنّكَ لو قَدِمتَ على ثَوابِها عَلِمتَ أنّ المُصيبَةَ قد قَصُرَتْ عَنها ، و اعلَمْ أنَّ الجَزَعَ لا يَرُدُّ فائتا ، و لا يَدفَعُ حُزنٌ قَضاءً ، فَلْيُذهِب أسَفَكَ ما هُو نازِلٌ بكَ مَكانَ ابنِكَ ، و السلامُ .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ به يكى از اصحاب خود در مرگ فرزندش ، چنين تسليت نوشت ـ : اما بعد ، خداوند، جل اسمه، اجر تو را زياد گرداند و شكيبايى عطايت فرمايد . . . مبادا نا شكيبى تو اجرت را از بين ببرد ، و فردا [ى قيامت ]براى از دست دادن ثوابِ مصيبتت پشيمان شوى . اگر ثواب آن را مى ديدى ، در مى يافتى كه آن مصيبت در برابرش ناچيز است . بدان كه بيتابى كردن ، آنچه را از دست رفته باز نمى گرداند و هيچ اندوهى قضاى الهى را دفع نمى كند . پس آنچه به جاى فرزندت به تو داده مى شود ، سزاست كه اندوه تو را بِبَرد . و السلام .
رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : مَن يَتَصَبَّرْ يُصَبِّرْهُ اللّه ُ ، و مَن يَستَعفِفْ يُعِفَّهُ اللّه ُ ، و مَن يَستَغنِ يُغنِهِ اللّه ُ ، و ما اُعطِيَ عَبدٌ عَطاءً هُو خَيرٌ و أوسَعُ مِن الصَّبرِ .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : هركه خود را به شكيبايى وا دارد خداوند او را شكيبا گرداند ، و هركه طالب عفت باشد خداوند او را عفيف كند ، و هركه بى نيازى جويد خداوند بى نيازش سازد ، و به هيچ بنده اى عطايى بهتر و گسترده تر از شكيبايى داده نشده است .
رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : الصَّبرُ أربَعُ شُعَبٍ : الشَّوقُ ، و الشَّفَقَةُ ، و الزَّهادَةُ ، و التَّرَقُّبُ ، فَمَنِ اشتاقَ إلى الجَنَّةِ سَلا عنِ الشَّهَواتِ ، و مَن أشفَقَ عنِ النارِ رَجَعَ عنِ المُحَرَّماتِ ، و مَن زَهِدَ في الدُّنيا تَهاوَنَ بِالمُصِيباتِ ، و مَنِ ارتَقَبَ المَوتَ سارَعَ في الخَيراتِ .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : صبر چهار شعبه دارد : شوق و ترس و زهد و انتظار ؛ هركه شوق بهشت داشته باشد از شهوات دست كشد ، و هركه از آتش بترسد خويشتن را از حرامها نگه دارد و هركه در دنيا زهد ورزد گرفتاريها را به چيزى نگيرد ، و هر كه منتظر مرگ باشد در كارهاى خير بكوشد .
رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : إنّ المَعُونَةَ تَأتِي مِنَ اللّه ِ على قَدرِ المَؤونَةِ ، و إنّ الصَّبرَ يَأتِي مِنَ اللّه ِ على قَدرِ البَلاءِ .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : كمك از جانب خداوند به اندازه هزينه مى رسد، و شكيبايى از جانب خداوند به اندازه بلا مى آيد .
رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : خَصلَتانِ كثيرٌ مِنَ الناسِ مَفتونٌ فيهِما : الصِّحَّةُ و الفَراغُ .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : دو چيز است كه بسيارى از مردم در آنها به تباهى كشيده مى شوند (مورد آزمايش الهى قرار مى گيرند) : تندرستى و بيكارى (آسايش) .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : بر شما باد راستى كه آن درى از درهاى بهشت است .