آماده شدن براى بلا و گرفتارى

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله ـ به ابو سعيد خدرى كه از تهيدستى خود به آن حضرت شكايت كرد ـ : شكيبا باش اى ابو سعيد؛ زيرا فقر به جانب كسانى از شما كه مرا دوست دارند شتابنده تر مى آيد از حركت سيل بر بالاى درّه و از بالاى كوه به پايين آن.

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله ـ در جواب ابوذر كه عرض كرد : من شما اهل بيت را دوست دارم ـ : خدا را، خدا را، پس پوششى در برابر فقر آماده كن؛ زيرا فقر به سوى كسى كه ما را دوست دارد، شتابنده تر حركت مى كند تا شتاب سيل از بالاى تپه به پايين آن.

ابن عباس: پيامبر خدا صلي الله عليه و آله نيازمند شد. اين خبر به گوش على عليه السلامرسيد و از خانه بيرون رفت تا بلكه كارى پيدا كند و از طريق آن چيزى به دست آورد و براى پيامبر صلي الله عليه و آله بفرستد. آن حضرت به باغ مردى يهودى رفت و در برابر دريافت هفده دانه خرما، هفده دلو آب برايش از چاه كشيد. مرد يهودى على عليه السلام را در گرفتن هفده خرماى انباشته [در ظرف خرما ]مخير كرد و على آنها را براى پيامبرخدا صلي الله عليه و آله آورد. پيامبر فرمود: اينها از كجاست، اى ابو الحسن؟ عرض كرد: اى پيامبر خدا، مطّلع شدم كه شما نيازمند شده ايد و من در جستجوى كار بيرون رفتم تا برايتان غذايى فراهم آورم. رسول خدا فرمود: پس عشق و محبّت به خدا و رسول او تو را به اين كار وا داشت؟ على عرض كرد: آرى، اى پيامبر خدا. پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود: به خدا سوگند، هيچ بنده اى نيست كه خدا و رسول او را دوست داشته باشد، مگر اين كه فقر به سوى او شتابنده تر مى رود تا سرعت حركت سيلاب به سمت جلو. هركه خدا و رسولش را دوست مى دارد بايد پوششى تهيه كند. مقصود صبر و شكيبايى است.

عنمة الجهنى: روزى پيامبر صلي الله عليه و آله بيرون آمد و در راه، مردى از انصار به آن حضرت برخورد و عرض كرد: پدر و مادرم فدايت اى رسول خدا، حالت ناراحت كننده اى در چهره شما مى بينم، علتش چيست؟ عنمه مى گويد: پيامبر صلي الله عليه و آله لختى به صورت آن مرد نگاه كرد و سپس فرمود: گرسنگى.
آن مرد دوان دوان يا با حالتى شبيه دويدن به منزل خود رفت و در جستجوى غذايى برآمد، اما چيزى نيافت. پس نزد بنى قريظه رفت و به كارگرى پرداخت و قرار گذاشت در قبال هر دلو آبى كه از چاه مى كشد يك دانه خرما بگيرد. او از اين طريق يك مشت يا يك كف دست خرما جمع كرد و آن گاه با خرماها برگشت و ديد پيامبر صلي الله عليه و آله از همان جايى كه نشسته بود، تكان نخورده است. خرماها را در برابر پيامبر گذاشت. رسول خدا صلي الله عليه و آله به او فرمود: اين خرماها را از كجا آوردى؟ مرد انصارى ماجرا را براى حضرت بازگو كرد. رسول خدا صلي الله عليه و آله به او فرمود: من گمان مى كنم كه تو، خدا و رسول او را دوست دارى؟ عرض كرد: آرى، سوگند به آن كه تو را به حقّ برانگيخت، تو را از خودم وفرزندانم وعيالم وداراييم بيشتر دوست دارم. رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: پس در اين صورت براى فقر، تمرين شكيبايى كن وبراى بلا پوششى فراهم آر؛ زيرا سوگند به آن كه مرا به حقّ برانگيخت فقر وبلا به سوى كسى كه دوستدار من است شتابنده تر مى آيد تا فرود آمدن آب از فراز كوه به پايين آن.

امام على عليه السلام: هر كه ما را دوست دارد، پس بالاپوشى براى بلا آماده كند.

امام على عليه السلام: هر كه ولايت ما را پذيرفت، بايد كه براى رنج و گرفتاريها لباسى پوستى در پوشد.

امام على عليه السلام: هر كه ما اهل بيت را دوست دارد، پس ساز و برگى براى بلا فراهم آورد.

امام على عليه السلام: هر كه ما اهل بيت را دوست دارد، بايد كه جامه اى براى فقر آماده سازد.

اصبغ بن نباته: در خدمت اميرالمؤمنين عليه السلام نشسته بودم كه مردى آمد و عرض كرد: اى اميرالمؤمنين! به خدا قسم كه من تو را [به خاطر خدا ]دوست مى دارم. حضرت فرمود: راست گفتى، همانا طينت ما در خزانه الهى بود و خداوند از پشت آدم براى آن پيمان گرفت؛ پس تن پوشى براى فقر برگير؛ زيرا كه شنيدم رسول خدا صلي الله عليه و آله مى فرمايد: اى على، به خدا سوگند كه فقر به سوى دوستداران تو، شتابنده تر مى آيد تا شتاب سيل به درون درّه.

اصبغ بن نباته: در خدمت اميرالمؤمنين عليه السلام نشسته بودم كه مردى آمد و عرض كرد: اى اميرالمؤمنين! من تو را در باطن همان قدر دوست دارم كه در ظاهر دوستت مى دارم. اصبغ مى گويد: اميرالمؤمنين عليه السلام با نوك چوبى كه در دست داشت مدتى متفكرانه به زمين زد و آن گاه سر برداشت و فرمود: به خدا كه دروغ مى گويى، من نه چهره تو را در ميان چهره ها (ى دوستدارانم) مى بينم و نه نامت را در ميان نامها.
من از اين سخن سخت تعجب كردم. چندى نگذشت كه مرد ديگرى آمد و عرض كرد: به خدا قسم اى اميرالمؤمنين من تو را در باطن همان گونه دوست دارم كه در ظاهر دوستت مى دارم. حضرت اين بار نيز با نوك همان چوبش مدت طولانى به زمين زد و سپس سرش را بلند كرد و فرمود: راست مى گويى، به راستى كه طينت ما طينتى رحمت شده است، خداوند در روز پيمان گيرى پيمانش را گرفت، بنابراين، تا روز قيامت نه عضوى از آن جدا شود و نه بيگانه اى وارد آن گردد. هان! پس، بالاپوشى براى فقر برگير؛ زيرا كه شنيدم رسول خدا صلي الله عليه و آله مى فرمايد: حركت فقر به سوى دوستداران تو، شتابنده تر است از حركت سيل از بالاى دره به پايين آن.

محمّد بن مسلم: با جسمى دردمند و سنگين به مدينه رفتم. به ايشان (حضرت باقر عليه السلام) گفته شد: محمّد بن مسلم، دردمند و عليل است. حضرت به وسيله خدمتكار خود ظرف شربتى كه روى آن با دستمالى پوشيده شده بود برايم فرستاد. خدمتكار ظرف را به دست من داد و گفت: بنوش؛ زيرا حضرت به من دستور داده است كه تا آن را ننوشى برنگردم. من ظرف را گرفتم، ديدم بوى مشك از آن بلند است و شربت خوشمزه و خنكى است، چون آن را نوشيدم خدمتكار به من گفت: حضرت به تو مى فرمايد كه وقتى نوشيدى بيا.
من درباره آن چه به من گفت انديشيدم حال آن كه پيش از آن قادر نبودم بر پاى خود بايستم. اما همين كه آن شربت در معده ام جا گرفت، گويى بند از پايم گشوده شد. به در خانه حضرت رفتم و اجازه ورود خواستم. حضرت با صداى بلند به من فرمود: تندرست باشى، داخل شو، داخل شو. من گريه كنان داخل شدم و به حضرت سلام گفتم و دست و سرش را بوسيدم. فرمود: اى محمّد، چرا گريه مى كنى؟ عرض كردم: فدايت شوم، براى غربتم و دورى سفر [آخرت ]و تنگدستى و از اين كه نمى توانم پيش شما بمانم و ببينمتان مى گريم. حضرت فرمود: اما تنگدستى، خداوند دوستان و محبّان ما را اين گونه قرار داده و بلا و سختى را به سوى آنان شتابانده است. و اما آن چه از غربت گفتى، اباعبداللّه را كه در سرزمينى دور از ما، در كنار فرات است، سرمشق خود قرار ده. و امّا آن چه از دورى سفر گفتى، بدان كه مؤمن در اين دنيا و در ميان اين مردم باژگونه و غريب است تا آن كه از اين سراى به رحمت خدا رود. و اما اين كه گفتى دوست دارى نزديك ما باشى و ما را ببينى ولى نمى توانى اين كار را بكنى، بدان كه خداوند از آن چه در قلبت مى گذرد آگاه است و تو را پاداش خواهد داد.