مقدمه

وَقَضى رَبُّكَ اَلاَّ تَعْبُدُوا اِلاَّ اِيّاهُ وَبِالْوالِدَيْنِ اِحْسانا اِمّا يَبْلُغَنَّ عِنْدَكَ الْكِبَرَ اَحَدُهُما، اَوْ كِلاهُما فَلا تَقُلْ لَهُما اُفٍّ وَلا تَنْهَرْهُما وَقُلْ لَهُما قَوْلاً كَريما...
و خداى تو حكم فرموده كه، هيچ كس را جز او نپرستيد و به پدر و مادر نيكى كنيد اگر هر دو يا يكى از آنها به پيرى برسند (كه موجب رنج و زحمت باشند) زنهار كلمه اى كه رنجيده خاطر شوند مگو و كمترين آزار به آنان مرسان و با ايشان با احترام و بزرگوارانه سخن بگو.
و هميشه پر و بال تواضع و تكريم را با كمال مهربانى نزدشان بگستران و بگو: پروردگارا، به پدر و مادرم رحمت و مهربانى فرما، آنگونه كه آنان مرا در كوچكى تربيت كردند.

گرچه هستى ما از خداست، ليكن سبب زندگى و وجود ما، پدر و مادر است و ما شاخه اى از وجود اين دو عزيزيم و ميوه اى از بوستان محبّت و تربيت و مهر و عاطفه بى نظير پدر و مادريم.
انسان فراموشكار، وقتى به قدرت و موقعيتى رسيد، دوران عجز و كوچكى خويش را از ياد مى برد و پدر و مادر و زحمات طاقت فرساى آنان را فراموش مى كند، و چه ناسپاسى و كفرانى بدتر از اين؟
انسانيّت و اخلاق ايجاب مى كند كه پاسدار اين دو گوهر باشيم و در حال حياتشان از نيكى و احسان و پس از مرگشان از صدقات و ياد نيك غفلت نكنيم. ما امتداد وجودى والدين خوديم و فرزندان ما تدوام وجود مايند، چگونگى برخورد ما با پدر و مادر و احترام و نيكى ما به آنان سبب مى شود: كه فرزندان ما نيز در نسل آينده، حق شناس و قدردان و نيكوكار به بار آيند. فرزندان ما همانگونه خواهند بود كه ما با والدين خويش رفتار مى كنيم.
بارى ... اداى حقّ والدين و انجام سپاس زحمات آنان نيز مانند حقّ خدا و شكر نعمتهايش از عهده توانائى ما خارج است و تنها بايد زبان به عجز بگشائيم و بال تواضح و فروتنى به زير پاى آندو فرشته بگستريم.
با اينحال، توجّه به مقام پدر و مادر و شناخت قدر و منزلت آنان نزد خداوند، زمينه اداى بخشى از حق بزرگ آنان را فراهم مى سازد.
رواياتى كه در اين مجموعه چهل حديث والدين مطالعه مى كنيد، ما را با گوشه اى از وظايف خود در برابر والدين آشنا مى كند.
توفيق الهى يارمان باد كه از نيكو كاران به پدر و مادر خويش به حساب آئيم چرا كه رضايت خدا در رضايت آنان است.
خدايا! ما را قدردان زحمات پدر و مادر بگردان.
خدايا! ما را به تربيت نسلى با ايمان و حق شناس و پاكدل و نيكوكار موفق بدار.

قم ـ محمود شريفى
11 ذيقعده 1416 روز ميلاد امام هشتم عليه السلام
و 12 فروردين 1375 روز جمهورى اسلامى

نمایش منبع

قَالَ اَميرُ الْمُؤْمِنينَ عَلِىٌّ عليه السلام: بِرُّ الوالِدَيْنِ اَكْبَرُ فَريضَةٍ.

اميرالمؤمنين على عليه السلام فرمود: بزرگترين و مهمترين تكليف الهى نيكى به پدر و مادر است.

نمایش منبع

قَالَ الصّادِقُ عليه السلام: اَفْضَلُ الْأَعْمالِ اَلصَّلاةُ لِوَقْتِها، وَبِرُّ الْوالِدَيْنِ وَالْجِهادُ فِى سَبيلِ اللّهِ.

امام صادق عليه السلام فرمود: برترين كارها عبارتست از: 1 ـ نماز در وقت 2 ـ نيكى به پدر و مادر 3 ـ جهاد در راه خدا.

نمایش منبع

... فَقالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله : فَقَرَّ مَعَ والِدَيْكَ فَوَالَّذىِ نَفْسِى بِيَدِهِ لاَُنْسُهُما بِكَ يَوْما وَلَيْلَةً خَيْرٌ مِنْ جِهادِ سَنَةٍ.

مردى خدمت پيامبر اكرم صلي الله عليه و آلهآمد و گفت: پدر و مادر پيرى دارم كه به خاطر اُنس با من مايل نيستند به جهاد بروم، رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: پيش پدر و مادرت بمان، قسم به آنكه جانم در دست اوست اُنس يكروز آنان با تو از جهاد يكسال بهتر است. (البته در صورتى كه جهاد واجب عينى نباشد)

نمایش منبع

عَنْ اِبْنِ مَسْعُودٍ قالَ: سَئلْتُ رَسُولَ اللّهِ صلي الله عليه و آله: اَىُّ الاَْعْمالِ اَحَبُّ اِلَى اللّهِ عَزَّوَجَلَّ؟ قالَ: اَلصَّلاةُ لِوَقْتِها، قُلْتُ ثُمَّ اَىُّ شَيْى ءٍ؟ قالَ: بِرُّالْوالِدَيْنِ، قُلْتُ: ثُمَّ اَىُّ شَيْى ءٍ؟ قالَ: اَلْجِهادُ فِى سَبيلِ اللّهِ.

ابن مسعود مى گويد: از پيامبر گرامى صلي الله عليه و آلهسؤال كردم محبوبترين كار پيش خدا كدام است؟ فرمود: نماز در وقت، گفتم: بعد از آن چه چيز؟ فرمود: نيكى به پدر و مادر، گفتم: بعد از آن چه چيز، فرمود: جهاد در راه خدا.

نمایش منبع

قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: ما وَلَدٌ بارٌّ نَظَرَ اِلى اَبَوَيْهِ بِرَحْمَةٍ اِلاَّ كانَ لَهُ بِكُلِّ نَظْرَةٍ حِجَّةٌ مَبْرُورَةٌ فَقالُوا: يا رَسُولَ اللّهِ وَاِنْ نَظَرَ فِى كُلّ يَوْمٍ مِائَةَ نَظْرَةٍ؟ قالَ: نَعَمْ اللّهُ اَكْبَرُ وَاَطْيَبُ.

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود: هر فرزند نيكوكارى كه با مهربانى به پدر و مادرش نگاه كند در مقابل هر نگاه، ثواب يك حجّ كامل مقبول باو داده مى شود، سؤال كردند، حتى اگر روزى صد مرتبه به آنها نگاه كند؟ فرمود: آرى خداوند بزرگتر و پاكتر است.

نمایش منبع

عَنْ اَبى الْحَسَنِ الرِّضا عليه السلام قالَ: اِنَّ اللّهَ عَزَّوَجَلَّ اَمَرَ بِثَـلاثَةٍ مَقْرُونٌ بِها ثَـلاثَةٌ اُخْـرى: اَمَرَ بِالصَّلاةِ وَالزَّكاةِ، فَمَنْ صَلّى وَلَمْ يُزَكِّ لَمْ تُقْبَلْ مِنْهُ صَلاتُهُ وَاَمَرَ بِالشُّـكْرِلَهُ وَلِلْـوالِـدَيْنِ، فَمَـنْ لَمْ يَشْـكُرْ والِدَيْهِ لَمْ يَشْـكُرِ اللّهَ، وَاَمَرَ بِاِتّقـاءِ اللّهِ وَصِلَةِ الرَّحِـمِ، فَمَنْ لَمْ يَصِـلْ رَحِـمَهُ لَمْ يَـتَّقِ اللّهَ عَزَّوَجَلَّ.

امام رضا عليه السلام فرمود: خداوندمتعال فرمان داده سه چيز همراه سه چيز ديگر انجام گيرد:
1 ـ به نماز همراه زكات فرمان داده است، پس كسى كه نماز بخواند و زكات نپردازد نمازش نيز پذيرفته نمى شود.
2 ـ به سپاسگزارى از خودش و پدر و مادر فرمان داده است، پس كسى كه از پدر و مادرش سپاسگزارى نكند، خدا را شكر نكرده است.
3 ـ به تقواى الهى فرمان داده و به صله رحم، پس كسى كه صله رحم انجام ندهد تقواى الهى را هم بجا نياورده است.

نمایش منبع

قالَ الصادِقُ عليه السلام: بِرُّ الْوالِدَيْنِ مِنْ حُسْنِ مَعْرِفَةِ الْعَبْدِ بِاللّهِ اِذْ لا عِبادَةَ اَسْرَعُ بُلُوغا بِصاحِبِها اِلى رِضَى اللّهِ مِنْ حُرْمَةِ الْوالِدَيْنِ الْمُسْلِمَيْنِ لِوَجْهِ اللّهِ تَعالى.

امام صادق عليه السلام فرمود: نيكى به پدر و مادر نشانه شناخت شايسته بنده خداست. زيرا هيچ عبادتى زودتر از رعايت حرمت پدر و مادر مسلمان به خاطر خدا انسان را به رضايت خدا نمى رساند.

نمایش منبع

قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: مَنْ اَصْبَحَ مُطيعالِلّهِ فِى الْوالِدَينِ اَصْبَحَ لَهُ بابانِ مَفْتُوحانِ مِنَ الْجَنَّةِ وَاِن كانَ واحِدا فَواحدا.

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود: كسى كه دستور الهى را در مورد پدر و مادر اطاعت كند، دو درب از بهشت برويش باز خواهد شد، اگر فرمان خدا را در مورد يكى از آنها انجام دهد يك درب گشوده مى شود.

نمایش منبع

قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: اَلْعَبْدُ الْمُطيعُ لِوالِدَيْهِ وَلِرَبِّهِ فِى اَعْلى عِلّييّنَ.

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: بنده اى كه مطيع پدر و مادر و پروردگارش باشد، روز قيامت در بالاترين جايگاه است.

نمایش منبع

عَنْ رَسُولِ اللّهِ صلي الله عليه و آله: مَنْ حَجَّ عَنْ والِدَيْهِ اَوْ قَضى عَنْهُما مَغْرَما بَعَثَهُ اللّهُ يَوْمَ الْقيامَةِ مَعَ الاَْبْرارِ.

رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: كسـى كـه به نـيّت پـدر و مادرش حجّ انجام دهد يا بدهكارى آنها را بپردازد خداونـد او را در روز قيامت با نيكان برمى انگـيزد.

نمایش منبع

قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: مَنْ اَرْضى والِدَيْهِ فَقَدْ اَرْضَى اللّهَ وَمَنْ اَسْخَطَ والِدَيْهِ فَقَدْ اَسْخَطَ اللّهَ.

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: آنـكه پـدر و مـادرش را خشـنود كـند، خـدا را خشـنود كـرده و كـسى كه پدر و مـادر خودرا به خشم آورد، خدا را به خشم آورده است.

نمایش منبع

عَنْ الصّادِقِ عليه السلام قالَ: بَيْنا مُوسَى بْنِ عِمْرانَ يُناجى رَبَّهُ عَزَّوَجَلَّ اِذْ رَأى رَجُلاً تَحْتَ عَرْشِ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ فَقالَ: يا رَبِّ مَنْ هذَا الَّذى قَدْ اَظَلَّهُ عَرْشُكَ؟ فَقالَ: هذا كانَ بارّا بِوالِدَيْهِ، وَلَمْ يَمْشِ بِالنَّمَيمَةِ.

امام صادق عليه السلام فرمود: هنگامى كه حضرت موسى عليه السلاممشغول مناجات با پروردگارش بود، مردى را ديد كه در زير سايه عرش الهى در ناز و نعمت است، عرض كرد: خدايا اين كيست كه عرش تو بر او سايه افكنده است؟ خداوند متعال فرمود: او نسبت به پدر و مادرش نيكوكار بود و هرگز سخن چينى نمى كرد.

نمایش منبع

قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: سِرْ سَنَتَيْنِ بِرَّوالِدَيْكَ، سِرْسَنَةً صِلْ رَحِمَكَ.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمود: دو سال راه برو به پدر و مادرت نيكى كن، يكسال راه برو و صله رحم انجام بده، (يعنى اگر پدر و مادرت در فاصله دورى هستند كه دو سال بايد راه بروى تا به آنها برسى و نيكى كنى ارزش دارد).

نمایش منبع

قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: مَنْ اَحَبَّ اَنْ يُمَدَّلَهُ فِى عُمْرِهِ وَاَنْ يُزادَ فِى رِزْقِهِ فَلْيَبِرَّ والِدَيْهِ وَلْيَصِلْ رَحِمَهُ.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمود: كسى كه دوست دارد عمرش طولانى و روزيش زياد شود، نسبت به پدر و مادرش نيكى كند و صله رحم بجاى آورد.

نمایش منبع

عَنْ حَنّانِ بْنِ سُدَيْرقالَ: كُنّا عِنْدَ اَبِى عَبْـدِاللّهِ عليه السلاموَفـينا مُيَـسِّرٌ فَذَكَـرُوا صِـلَةَ الْقَـرابَةِ فَقالَ اَبُوعَبْدِاللّهِ عليه السلام: يا مُيَـسِّرُ قَدْ حَـضَرَ اَجَلُـكَ غَيْـرَ مَرَّةٍ وَلامَرَّتَيْنِ، كُلُ ذلِكَ يُؤَخِّرُاللّهُ اَجَـلَكَ، لِصِلَتِكَ قَرابَتَكَ، وَاِنْ كُنْتَ تُريدُ اَنْ يُزادَ فِى عُمْرِكَ فَبِرَّ شَيْخَيْكَ يَعْـنِى اَبَوَيْكَ.

حنان بن سُدير مى گويد: در حضور امام صادق عليه السلامبوديم كه مُيّسِر هم در ميان ما بود، از رابطه خويشاوندى سخن به ميان آمد، امام صادق عليه السلام فرمود: اى مُـيَسِّر چـند بار اجل و مرگ تو فـرا رسـيده و هـر بار خـداوند آنـرا بخـاطر صِله رحم با خويشاوندانت تأخير انداخته اسـت، اگر مى خواهـى خداوند عمر تو را زياد كند به پدر و مادرت نيكى كن.

نمایش منبع

عَنْ اَبِى عَبْدِاللّهِ عليه السلام قالَ: جاءَ رَجُلٌ اِلَى النَّبِىِّ صلي الله عليه و آله فَقالَ: يا رَسُولَ اللّهِ مَنْ اَبِرُّ؟ قالَ: اُمَّكَ، قالَ: ثُمَّ مَنْ؟ قالَ: اُمَّكَ، قالَ: ثُمَّ مَنْ؟ قالَ: اُمَّكَ، قالَ: ثُمَّ مَنْ؟ قالَ: اَباكَ.

امام صادق عليه السلام فرمود: مردى خدمت پـيامبر صلي الله عليه و آله آمد و گـفت: اى رسول خدا به چه كسى نيكى كنم؟ فرمود: به مـادرت، عـرض كرد، بعـد از او بـه چه كسى؟ فـرمود: به مادرت، گفت: سپس به چه كسى؟ فرمود: به مادرت سـؤال كرد: سپس به چه كسى؟ فـرمود: به پـدرت.

نمایش منبع

عَنْ رَسُولِ اللّهِ صلي الله عليه و آله قالَ: بِرُّوا آباءَكُمْ يَبِرُّكُمْ اَبْناءُكُمْ، عَفُّوا عَنْ نِساءِ النّاسِ تُعَفُّ نِسائُكُمْ.

رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: به پدرانتان نيكى كنيد تا فرزندانتان به شما نيكى كنند، از زنان مردم چشم پوشى كنيد تا ديگران نسبت به زنهاى شما چشم پوشى كنند.

نمایش منبع

عَنْ اَبِى الْحَسَنِ مُوسى عليه السلام قالَ: سَأَلَ رَجُلٌ رَسُولَ اللّهِ صلي الله عليه و آله: ما حَقُّ الْوالِدِ عَلى وَلَدِهِ؟ قالَ: لايُسَمّيهِ بِاسْمِهِ، وَلايَمْشى بَيْنَ يَدَيْهِ، وَلايَجْلِسُ قَبْلَهُ وَلايَسْتَسِبُّ لَهُ.

از امام كاظم عليه السلامنقل شده كه فرمود: مردى از پيامبر خدا صلي الله عليه و آله سؤال كرد: حقّ پدر بر فرزند چيست؟ حضرت فرمود: 1 ـ او را با نام صدا نكند 2 ـ در راه رفتن از او جلو نيفتند. 3 ـ قبل از او ننشيند 4 ـ كارى انجام ندهد كه مردم پدرش را فحش بدهند.

نمایش منبع

قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: نَظَرُ الْوَلَدِ اِلى وَالِدَيْهِ حُبّا لَهُما عِبادَةٌ.

رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: نگاه محبت آميز فرزند به پدر و مادرش عبادت است.

نمایش منبع

عَنْ اَبِى وَلاّدِ الْحَنّاطِ قالَ: سَاَلْتُ اَبا عَبْدِاللّهِ عليه السلامعَنْ قَوْلِ اللّهِ: «وَبِالْوالِدَيْنِ اِحْسانا» فَقالَ: اَلاِْحْسانُ اَنْ تُحْسِنَ صُحْبَتَهُما وَلا تُكُلِّفَهُما اَنْ يَسْأَلاكَ شَيْئا هُما يَحْتاجانِ اِلَيْهِ.

اَبى وَلاّد مى گويد: معناى آيه «وَبِالْوالِدَيْنِ اِحْسانا» را از امام صادق عليه السلام پرسيدم، فرمود: احسان به پدر و مادر اينست كه رفتارت را با آنها نيكو كنى و مجبورشان نكنى تا چيزى كه نياز دارند از تو بخواهند. «يعنى قبل از درخواست آنان نيازشان را برطرف كنى».

نمایش منبع

قالَ اَبُوعَبْدِاللّهِ عليه السلام: لاتَمْلَأْ عَيْنَيْكَ مِنَ النَّظَرِ اِلَيْهِما اِلاّ بِرَحْمَةٍ وَرِقَّةٍ، وَلا تَرْفَعْ صَوْتَكَ فَوْقَ اَصْواتِهِما، وَلا يَدَيْكَ فَوْقَ اَيْدِيهِما وَلا تَتَقَدَّمْ قُدّامَهُما.

امام صادق عليه السلام فرمود: چشـمهايت را جـز از روى دلسـوزى و مهربـانى با پـدر و مادر خيـره مـكن و صـدايت را بلندتر از صـداى آنها نـكن دسـتهايت را بالاى دسـتهاى آنها مـبر، و جـلوتر از آنـان راه مرو.

نمایش منبع

قالَ اَبُوعَبْدِاللّهِ عليه السلام: ما يَمْنَعُ الرَّجُلَ مِنْكُمْ اَنْ يَبِرَّ والِدَيْهِ حَيَّيْنِ اَوْ مَيِّتَيْنِ، يُصَلِّىَ عَنْهُما وَيَتَصدَّقَ عَنْهُما وَيَحِجَّ عَنْهُما وَلَهُ مِثْلُ ذلِكَ، فَيَزيدُهُ اللّهُ(عزَّوجَلَّ) بِبِرِّهِ وَصَلاتِهِ خَيْرا كَثيرا.

امام صادق عليه السلام فرمود: چه چيز مانع شخص مى شود وقتى كه پدر و مادرش زنده يا مـرده اند به آنـها نـيكى كند، باين صـورت كه به نـيّت آنهـا نـماز بخواند، صـدقه بـدهد، حـجّ بجـا بياورد و روزه بـگيرد، زيـرا اگر چنـين كنـد ثـواب آنـها به پـدر و مـادر مى رسـد و بـه خـود شخص هم هـمانقـدر ثواب داده مى شود، به علاوه خداوند متعال به واسـطه كارهاى نـيك و نـماز او خير زيـادى به او عـطا مى كند.

نمایش منبع

عَنْ اَبِى جَعْفَرٍ عليه السلام قالَ: ثَلاثٌ لَمْ يَجْعَلِ اللّهُ (عَزَّوَجَلَّ) لاَِحَدٍ فِيهِنَّ رُخْصَةً اَداءُ الاَْمانَةِ اِلَى الْبَرِّ وَالْفاجِرِ وَالْوَفاءُ بِالْعَهْدِ لِلْبَرِّ وَالْفاجِرِ وَبِرُّ الْوالِدَيْنِ بَرَّيْنِ كانا اَوْ فاجِرَيْنِ.

امام باقر عليه السلام فرمود: در سه چيز خداوندمتعال به احدى اجازه ترك آنها را نداده است.
1 ـ اداى امانت به مرد نيكوكار و فاسق.
2 ـ وفاى به عهد و پيمان نسبت به نيكوكار و فاسق.
3 ـ نيكى به پدر و مادر، نيكوكار باشند يا فاسق و لااُبالى.

نمایش منبع

فِيما كَتَبَ الرِّضا عليه السلاملِلْمَأْمُونِ: بِرُّ الْوالِدَيْنِ وَاجِبٌ، وَاِنْ كانا مُشْرِكَيْنِ وَلاطاعَةَ لَهُما فِى مَعْصِيَةِ الْخالِقِ.

در نوشته حضرت رضا عليه السلامبه مأمون آمده كه: نيكى به پدر و مادر واجب و لازم است اگر چه مشرك و كافر باشند، ولى در معصيت خدا نبايد اطاعتشان كرد.

نمایش منبع

عَنْ رَسُولِ اللّهِ صلي الله عليه و آله قالَ: مَنْ زارَ قَبْرَ والِدَيْهِ اَوْ اَحَدِهِما فِى كُلِّ جُمُعَةٍ مَرَّةً غَفَرَاللّهُ لَهُ وَ كَتَبَ بِرّا.

رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: كسى كه قبر پدر و مادر يا يكى از آندو را در هر جمعه يكبار زيارت كند خداوند او را مى بخشد و او را نيكوكار مى نويسد.

نمایش منبع

عَنْ اَبِى الْحَسَنِ عليه السلام قالَ: قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: كُنْ بارّا وَاقْتَصِرْ عَلَى الْجَنَّةِ وَاِنْ كُنْتَ عاقّا فَاقْتَصِرْ عَلَى النّارِ.

از امام رضا عليه السلام نقل شده كه فرمود: رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: نسبت به پدر و مادر نيكوكار باش تا پاداش تو بهشت باشد ولى اگر عاقّ آنها شوى جهنّمى خواهى بود.

نمایش منبع

عَنْ اَبِى عَبْدِاللّهِ عليه السلام قالَ: لَـوْ عَـلِمَ اللّهُ شَيْـئا اَدْنـى مِنْ اُفٍّ لَنَـهى عَـنْهُ، وَهُـوَ مِنْ اَدْنـَى الْـعُقُوقِ وَمِنَ الْعُـقُوقِ اَنْ يَنْـظُرَ الرَّجُـلُ اِلى والِـدَيْهِ فَـيُحِـدَّ النَّظَـرَ اِلَيْهِما.

امام صادق عليه السلام فرمود: اگر خداوند چيزى كمتر از اُف (اوه) گفتن سراغ داشت از آن نهى مى كرد: و اُف گفتن از كمترين مراتب عاق شدن است. نوعى از عاق شدن اينست كه انسان به پدر و مادرش تيز نگاه كند. (خيره شود).

نمایش منبع

عَنْ اَبِى عَبْدِاللّهِ عليه السلام قالَ: مَنْ نَظَرَ اِلى اَبَوَيْهِ نَظَرَ ماقِتٍ، وَهُما ظالِمانِ لَهُ، لَمْ يَقْبَلِ اللّهُ لَهُ صَلاةً.

امام صادق عليه السلام فرمود: كسى كه از روى نفرت به پدر و مادرش كه باو ستم كرده اند نگاه كند، نمازش در درگاه الهى پذيرفته نمى شود.

نمایش منبع

قالَ اَميرُ الْمُؤْمِنينَ عليه السلام: مَنْ اَحْزَنَ والِدَيْهِ فَقَدْ عَقَّهُما.

اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: كسى كه پدر و مادر خويش را غمگين سازد عاق والدين شده است. (حقّ آنها را رعايت نكرده است.)

نمایش منبع

عَنْ اَبِى جَعْفِرٍ عليه السلام قالَ: اِنَّ اَبِى نَظَرَ اِلَى رَجُلٍ وَمَعَهُ اِبْنُهُ يَمْشِى وَالاِْبْنُ مُتَّكِى ءٌ عَلى ذِراعِ الاَْبِ، قالَ: فَما كَلَّمَهُ اَبى مَقْتا لَهُ حَتّى فارَقَ الدُّنْيا.

امام صادق عليه السلام فرمود: پدرم مردى را ديد كه پسرش همراهش راه مى رفت و به بازوى پدر تكيه كرده بود، (وقتى اين جريان را ديد) تا زنده بود از روى ناراحتى و خشم با او صحبت نكرد.

نمایش منبع

قالَ اَبُوعَبْدِاللّهِ عليه السلام: ثَلاثَةٌ مَنْ عازَّهُمْ ذَلَّ: اَلْوالِدُ وَالسُّلْطانُ وَالْغَريمُ.

امام صادق عليه السلام فرمود: هر كس با اين سه نفر كشمكش كند خوار مى گردد: پدر، سلطان حق و شخص بدهكار.

نمایش منبع

قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: اِيّاكُمْ وَعُقُوقَ الْوالِدَيْنِ، فَاِنَّ رِيحَ الْجَنَّةِ تُوجَدُ مِنْ مَسيرَةِ اَلْفَ عامٍ وَ لايَجِدُها عاقٌّ وَلاقاطِعُ رَحِمٍ.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمود: از عاقّ والدين شدن بپرهيزيد، زيرا با اينكه بوى بهشت از مسافت هزار سال به مشام مى رسد، عاق والدين و كسى كه قطع رحم كند آن بو را احساس نخواهد كرد. (يعنى بيش از هزار سال از بهشت فاصله دارد.)

نمایش منبع

عَنِ الصّادِقِ عليه السلام قالَ: لايَدْخُلُ الْجَنَّةَ الْعاقُّ لِوالِدَيْهِ وَ الْمُدْمِنُ الْخَمْرِ وَ الْمَنّانُ بِالْفِعالِ لِلْخَيْرِ اِذا عَمِلَهُ.

امام صادق عليه السلام فرمود: عاقّ والدين و شرابخوار و انسان خيّر منت گذار وارد بهشت نمى شوند.

نمایش منبع

قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: اَرْبَعَةٌ لايَنْظُرُ اللّهُ اِلَيْهِمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ، عاقٌ وَ مَنّانٌ وَ مُكَذِّبٌ بِالْقَدَرِ وَمُدْمِنُ خَمْرٍ.

رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: در قيامت خدا به چهار گروه نظر رحمت نخواهد كرد:
1 ـ عاق والدين
2 ـ منّت گذار
3 ـ منكر قضاء و قدر
4 ـ شرابخوار

نمایش منبع

قالَ رَسولُ اللّهُ صلي الله عليه و آله: ثَلاثَةٌ مِنَ الذُّنُوبِ تُعْجَلُ عَقُوبَتُها وَلاتُؤَخَّرُ اِلَى الاخِرَةِ: عُقُوقُ الْوالِدَيْنِ، وَ الْبَغْىُ عَلَى النّاسِ وَكُفْرُ الاِْحْسانِ.

پيامبر گرامى اسلام صلي الله عليه و آله فرمود: كيفر سه گناه به قيامت نمى ماند (يعنى در همين دنيا مجازات مى شود.)
1 ـ عاق پدر و مادر
2 ـ ظلم و تجاوز به مردم
3 ـ ناسپاسى در مقابل احسان و نيكى.

نمایش منبع

عَن اَبِى عَبْدِاللّهِ عليه السلام قالَ: اَلذُّنُوبُ الّتِى تَظْلِمُ الْهَواءَ عُقُوقُ الْوالِدَيْنِ.

امام صادق عليه السلام فرمود: از گناهانى كه هوا را تيره و تار مى كند عاقّ والدين شدن است.

نمایش منبع

قالَ الصّادِقُ عليه السلام: عُقُـوقُ الْـوالِدَيْنِ مِنْ الْـكَبائِرِ لاَِنَّ اللّهَ (عَزَوَجَلَّ) جَـعَلَ الْــعاقَّ عَـصِيّا شَـقِيّا.

امام صادق عليه السلام فرمود: عاقّ پدر و مـادر شدن از گــناهان كبيره است، زيرا خداوند متعـال عاقّ والدين را گنـاهكارِ شـقى شمرده است.

نمایش منبع

عَنْ اَبى عَبْدِاللّهِ عليه السلام: اِنَّ رَسُـولَ اللّهِ صلي الله عليه و آله حَضَـرَ شـابّا عِنْـدَ وَفـاتِهِ فَقالَ لَهُ: قُلْ: لااِلهَ اِلاَّاللّهُ، قـالَ: فَاعْـتَقَلَ لِسـانُهُ مِـرارا فَقـالَ لاِِمْـرَئَةٍ عِنْـدَ رَأسِهِ: هَـلْ لِهذا اُمٌّ؟ قـالَتْ: نَعَمْ اَنـَا اُمُّـهُ، قالَ: اَفَـساخِـطَةٌ اَنْـتِ عَلَيْهِ؟ قالَتْ: نَعَـمْ ما كَلَّمْتُهُ مُنْـذُسِتَّ حِجَجٍ، قـالَ لَـها: اِرْضـى عَـنْهُ، قـالَتْ: رَضـِىَ اللّهُ عَـنْهُ بِرِضـاكَ يـا رَسُولَ اللّهِ: فَقالَ لَهُ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: قُلْ: لااِلَهَ اِلاَّاللّهُ قالَ: فَقـالَهَا ... ثُمَّ طَفَى …

امام صادق عليه السلام فرمود: هنگام مرگ جوانى، پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله كنار بستر او حضور يافتند و به جوان فرمودند: بگو لااِلهَ اِلاَّاللّهُ، فرمود: زبانش بند آمد، چند بار تكرار كرد ولى زبان او بند شد، پيامبر صلي الله عليه و آلهبه زنى كه كنار جوان بود فرمود: آيا اين جوان مادر دارد؟ زن گفت: بله، من مادر او هستم، فرمود: آيا از او ناراضى هستى؟ زن گفت: بله شش سال است با او صحبت نكرده ام، فرمود: از او راضى شو، زن گفت: يارسول اللّه بخاطر رضايت تو خدا از او راضى شود. (من از او راضى شدم) سپس پيامبر صلي الله عليه و آله بجوان فرمود: بگو لااِلَهَ اِلاَّاللّهُ، جوان در اين هنگام گفت: لااِلهَ اِلاَّاللّهُ و پس از لحظاتى مرد.

نمایش منبع

قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: يُقالَ لِلْعاقِّ اِعْمَلْ ما شِئْتَ فَاِنِّى لااَغْفِرُ لَكَ وَيُقالُ لِلْبارِّ اِعْمَلْ ما شِئْتَ فَاِنِّى سَاَغْفِرُلَكَ.

رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: به عاقّ والدين از (طرف خدا) گفته مى شود: هر كارى مى خواهى انجام بده ديگر تو را نمى بخشم و به نيكوكار (نسبت به پدر و مادر) هم گفته مى شود: هر چه مى خواهى انجام ده تو را مى بخشم.

نمایش منبع

قالَ عَلِىُّ بْنُ الْحُسَيْنِ عليه السلام: جاءَ رَجُلٌ اِلَى النَّبِىِّ صلي الله عليه و آله فَقالَ: يا رَسُولَ اللّهِ ما مِنْ عَمَلٍ قَبِيحٍ اِلاَّ قَدْ عَمِلْتُهُ فَهَلْ لِى تَوْبَةٌ؟ فَقالَ لَهُ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: فَهَلْ مِنْ والِدَيْكَ اَحَدٌ حَىٌّ؟ قالَ: اَبى: قالَ: فَاذْهَبْ فَبِرَّهُ قالَ: فَلَمّا وَلّى قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: لَوْ كانَتْ اُمُّهُ.

امام سجاد عليه السلام فرمود: مردى خدمت رسول خدا صلي الله عليه و آله رسيد و گفت: اى رسول خدا، من هيچ كار زشتى نمانده كه انجام نداده باشم، آيا مى توانم توبه كنم؟ رسولخدا صلي الله عليه و آله فرمود: آيا هيچيك از پدر و مادرت زنده هستند؟ گفت: بله، پدرم. حضرت فرمود: برو باو نيكى كن (تا آمرزيده شوى). وقتى او راه افتاد پيامبر صلي الله عليه و آله فرمود: كاش مادرش زنده بود. (يعنى اگر او زنده بود و به او نيكى مى كرد، زودتر آمرزيده مى شد).

نمایش منبع