38. هرچه كني به خود كني

مَنْ عَمِلَ صالِحا فَلِنَفْسِهِ وَ مَنْ اَساءَ فَعَلَيْها وَ ما رَبُّكَ بِظَـلاّمٍ لِلْعَبيدِ؛

هر كس خوبى كند به نفع خود او و هر كس بدى كند، به ضرر خود اوست و هرگز پروردگارت به كسى ستم نمى كند.

1 امام صادق عليه السلام: مَنْ يَزْرَعْ خَيْرا يَحْصِدْ غِبْطَةً وَ مَنْ يَزْرَعْ شَرّا يَحْصِدْ نَدامَةً وَ لِكُلِّزارِعٍ ما زَرَعَ؛

هر كس خوبى بكارد، خشنودى درو مى كند و هر كس بدى بكارد، پشيمانىمى چيند، هر كس هر چه بكارد، همان را دِرو مى كند.

نمایش منبع

2 لقمان حكيم عليه السلام: يا بُنَىَّ... وَ اجْهَدْ اَنْ يَكونَ الْيَوْمُ خَيْرا لَكَ مِنْ اَمْسِ وَ غَدا خَيْرالَكَ مِنَ الْيَوْمِ فَاِنَّهُ مَنِ اسْتَوى يَوْماهُ فَهُوَ مَغْبونٌ وَ مَنْ كانَ يَوْمُهُ شَرّا مِنْ اَمْسِهِفَهُوَ مَلْعونٌ؛

فرزندم بكوش تا امروزت بهتر از ديروز و فردايت بهتر از امروز باشد، كه هر كسدو روزش برابر باشد، زيانكار است و هر كس امروزش بدتر از ديروزش باشد،از رحمت خدا دور است.

نمایش منبع

3 امام حسين عليه السلام: اَ يُّهَا النّاسُ نافِسوا فِى الْمَكارِمِ وَ سارِعوا فِى الْمَغانِمِ وَ لا تَحْتَسِبوابِمَعْروفٍ لَمْ تَجْعَلوا... ؛

اى مردم در خوبى ها با يكديگر رقابت كنيد و در كسب غنائم (بهره گرفتن از فرصت ها)شتاب نماييد و كار نيكى را كه در انجامش شتاب نكرده ايد، به حساب نياوريد.

نمایش منبع

4 امام صادق عليه السلام: ما اَنْعَمَ اللّه ُ عَلى عَبْدٍ مِنْ نِعْمَةٍ فَعَرَفَها بِقَلْبِهِ وَ حَمِدَ اللّه َ ظاهِرا بِلِسانِهِفَتَمَّ كَلامُهُ حَتّى يُؤْمَرَ لَهُ بِالْمَزيدِ؛

چون خداوند به بنده اى نعمت بدهد و او آن را قلبا قدر بشناسد و به زبان سپاسبگويد، هنوز سخنش به پايان نرسيده، فرمان افزايش نعمت براى وى صادر مى شود.

نمایش منبع

5 امام على عليه السلام: مَنْ ظَـلَمَ ظُلِمَ * مَنْ اَنـْصَفَ اُنـْصِفَ؛

هر كس ستم كند، ستم مى بيند. هر كس با انصاف باشد انصاف مى بيند.

نمایش منبع

6 امام سجاد عليه السلام: اَللّهُمَّ... اَحِبَّنى وَ حَبِّبْنى وَ حَبِّبْ اِلَىَّ ما تُحِبُّ مِنَ الْقَوْلِ وَ الْعَمَلِ حَتّىاَدْخُلَ فيهِ بِلَذَّةٍ وَ اَخْرُجْ مِنْهُ بِنَشاطٍ؛

بار خدايا مرا دوست بدار و نزد ديگران محبوبم گردان و گفتار و كردارى را كه دوستدارى، نزد من محبوب گردان تا با لذّت وارد آنها شوم و با نشاط به انجامشان رسانم.

نمایش منبع

7 پيامبر صلي الله عليه و آله: مَنْ اَطْعَمَ مُسْلِما جائِعا اَطْعَمَهُ اللّه ُ مِنْ ثِمارِ الْجَنَّةِ؛

هر كس مسلمان گرسنه اى را غذا بدهد، خداوند از ميوه هاى بهشت به او بخوراند.

نمایش منبع

8 پيامبر صلي الله عليه و آله: مَنْ عَيَّرَ اَخاهُ بِذَنْبٍ لَمْ يَمُتْ حَتّى يَعْمَلَهُ؛

هر كس برادر [دينى] خود را به گناهى سرزنش كند، نميرد، مگر آن كه مرتكب آن شود.

نمایش منبع

9 پيامبر صلي الله عليه و آله: مَنْ نَفَّسَ مِنْ مُسْلِمٍ كُرْبَةً مِنْ كُرَبِ الدُّنْيا نَفَّسَ اللّه ُ عَنْهُ كُرْبَةً مِنْ كُرَبِيَوْمِ الْقيامَةِ وَ مَنْ يَسَّرَ عَلى مُعْسِرٍ يَسَّرَ اللّه ُ عَلَيْهِ فِى الدُّنْيا وَ الآْخِرَةِ وَ مَنْ سَتَرَ عَلىمُسْلِمٍ سَتَرَ اللّه ُ عَلَيْهِ فِى الدُّنْيا وَ الآْخِرَةِ؛

هر كس غمى از غم هاى دنيا را از مسلمانى برطرف نمايد، خداوند غمى از غم هاىروز قيامت را از او برطرف كند و هر كس بر شخص تنگدستى آسان بگيرد، خداوند دردنيا و آخرت بر او آسان گيرد و هر كس راز مسلمانى را بپوشاند، خداوند در دنيا و آخرتراز پوش وى شود.

نمایش منبع

10 امام باقر عليه السلام: فاِنّى لَمْ اَرَ شَيْئا قَطُّ اَشَدَّ طَـلَبا وَ لا اَسْرَعَ دَرْكا مِنْ حَسَنَةٍ مُحْدَثَةٍلِذَنْبٍ قَديمٍ؛

هرگز جوينده اى يابنده تر از كار نيك امروز كه گناه قديم را مى يابد [و پاك مى كند ]نديده ام.

نمایش منبع

11 پيامبر صلي الله عليه و آله: يا عَلىُّ اَصْدُقْ وَ اِنْ ضَرَّك فِى الْعاجِلِ فَاِنَّهُ يَنْفَعُكَ فِى الآْجِلِ وَ لا تَـكْذِبْوَ اِنْ يَنْفَعُكَ فِى الْعاجِلِ فَاِنَّهُ يَضُرُّك فِى الآْجِلِ ؛

اى على! راست بگو اگر چه اكنون به ضررت باشد، ولى در آينده به نفع توست و دروغنگو، اگر چه در حال حاضر به نفعت باشد ولى در آينده به ضرر توست.

نمایش منبع

12 امام على عليه السلام: مِنْ كَفّاراتِ الذُّنوبِ الْعِظامِ: اِغاثَةُ الْمَلْهوفِ وَ التَّنْفيسُ عَنِ الْمَكْروبِ؛

يارى رساندن به ستمديده فرياد خواه و شاد كردن غمناك، از كفّاره هاى گناهانبزرگ است.

نمایش منبع

13 امام صادق عليه السلام: بِرُّوا آباءَكُمْ يَبِرَّكُمْ اَبْناؤُكُمْ وَ عِفُّوا عَنْ نِساءِ النّاسِ تَعِفَّ نِساؤُكُمْ؛

به پدر و مادر خود نيكى كنيد تا فرزندانتان به شما نيكى كنند و به زنان مردم عفّتورزيد تا زنانتان عفّت ورزند.

نمایش منبع

14 پيامبر صلي الله عليه و آله: فى تَفْسير آيَةِ «مَنْ عَمِلَ صالِحا مِنْ ذَكَرٍ اَوْ اُنْثى وَ هُوَ مُؤْمِنٌفلَنُحيَينَّهُ حَياةً طَيِّبَةً وَ لَنَجْزيَنَّهُمْ اَجْرَهُمْ بِاَحْسَنِ ما كانوا يَعْمَلونَ» اَلْقَناعَةُ وَ الرِّضابِما قَسَمَ اللّه ُ؛

در تفسير آيه «هر مؤمنى مرد يا زن كار نيكى انجام دهد، قطعا او را با زندگىپاكيزه اى، حيات مى بخشيم و مسلما به آنان بهتر از آنچه انجام داده اند پاداش خواهيمداد» زندگى پاك، يعنى قناعت و رضايت به آنچه خداوند مقدّر نموده است.

نمایش منبع

15 پيامبر صلي الله عليه و آله: مَنِ انْقَطَعَ اِلَى اللّه ِ كَفاهُ اللّه ُ كُلِّ مَؤُنَةٍ وَ رَزَقَهُ مِنْ حَيْثُ لا يَحْتَسِبُ وَ مَنِانْقَطَعَ اِلَى الدُّنْيا وَكَلَهُ اللّه ُ اِلَيْها؛

هر كس از غير خدا بِبُرد، خداوند، هزينه زندگى او را تأمين مى كند و از جايى كهانتظار ندارد، روزى اش مى دهد؛ امّا هر كس چشم اميدش به دنيا باشد، خداوند، او را بهدنيا وا مى گذارد.

نمایش منبع

16 پيامبر صلي الله عليه و آله: مَنْ دَفَعَ غَضَبَهُ دَفَعَ اللّه ُ عَنْهُ عَذابَهُ وَ مَنْ حَفِظَ لِسانَهُ سَتَرَ اللّه ُ عَوْرَتَهُ؛

هر كس خشمش را برطرف سازد، خداوند كيفرش را از او بردارد و هر كس زبانش رانگه دارد، خداوند عيبش را بپوشاند.

نمایش منبع

17 پيامبر صلي الله عليه و آله: اِنَّما مَثَلُ اَهْلِ بَيْتى فيكُمْ كَمَثَل سَفينَةِ نوحٍ عليه السلاممَنْ دَخَلَها نَجا وَ مَنْتَخَلَّفَ عَنْها غَرِقَ؛

مَثَلِ اهل بيت من، همانند كشتى نوح است كه هر كس سوار آن شد، نجات يافت و هركس رهايش كرد، غرق گرديد.

نمایش منبع

18 امام حسين عليه السلام: اِتَّخِذُوا عِنْدَ الْفُقَراءِ اَيادى فَاِنَّ لَهُمْ دَوْلَةٌ يَوْمَ الْقيامَةِ؛

[با نيكى و كمك به نيازمندان] نزد آنان جايگاهى براى خود بيابيد، كه آنان روزقيامت مقام و منزلتى دارند.

نمایش منبع

19 عليه السلام: ثَلاثٌ مَنْ اَتَى اللّه َ بِواحِدَةٍ مِنْهُنَّ اَوْجَبَ اللّه ُ لَهُ الْجَنَّةَ: اَلاِْنْفاقُ مِنْ اِقْتارٍوَ الْبِشْرُ لِجَميعِ الْعالَمِ وَ الاِْنْصافُ مِنْ نَفْسِهِ؛

هر كس يكى از اين كارها را به درگاه خدا ببرد، خداوند بهشت را براى او واجبمى گرداند: انفاق در تنگدستى، گشاده رويى با همگان و رفتار منصفانه.

نمایش منبع

20 پيامبر صلي الله عليه و آله: ثَلاثٌ مَنْ كُنَّ فيهِ فَهِىَ راجِعَةٌ عَلى صاحِبِها: اَلْبَغْىُ وَ الْمَكْرُ وَ النَّـكْتُ؛

سه چيز است كه در هر كس باشد [آثارش] به خود او بر مى گردد: ستم كردن، فريبدادن و پيمان شكنى.

نمایش منبع

21 امام سجاد عليه السلام: فَاَمّا حَقُّ اللّه ِ الاَْكْبَرُ فَاِنَّكَ تَعْبُدُهُ لا تُشْرِكُ بِهِ شَيْئا فَاِذا فَعَلْتَ ذلِكَبِاِخْلاصٍ جَعَلَ لَكَ عَلى نَفْسِهِ اَنْ يَكْفيَكَ اَمْرَ الدُّنْيا وَ الآْخِرَةِ وَ يَحْفَظَ لَكَ ما تُحِبُّ مِنْها ؛

حق بزرگ تر خداوند اين است كه او را بپرستى و چيزى را با او شريك نسازى، كه اگرخالصانه چنين كنى، خداوند كار دنيا و آخرتت را كفايت مى كند و آنچه را دوست دارىبرايت نگه مى دارد.

نمایش منبع

22 پيامبر صلي الله عليه و آله: مَنْ حُرِمَ الرِّفْقَ فَقَدْ حُرِمَ الْخَيْرَ كُلَّهُ ؛

هر كس از مدارا بى بهره باشد، از همه خوبى ها بى بهره مانده است.

نمایش منبع

23 پيامبر صلي الله عليه و آله: مَنْ يَغْفِرْ يَغْفِرِ اللّه ُ لَهُ وَ مَنْ يَعْفُ يَعْفُ اللّه ُ عَنْهُ؛

هر كس از خطاها درگذرد، خدايش از او درگذرد و هر كس گذشت كند خدا نيز از اوگذشت كند.

نمایش منبع

24 پيامبر صلي الله عليه و آله: مَنِ اشْتاقَ اِلَى الْجَنَّةِ سارَعَ اِلَى الْخَيْراتِ وَ مَنْ اَشْفَقَ مِنَ النّارِ لَهى عَنِالشَّهَواتِ؛

هر كس مشتاق بهشت است، به سوى نيكى ها مى شتابد و هر كس از جهنم بترسد، ازهوا و هوس روى مى گرداند.

نمایش منبع

25 امام صادق عليه السلام: اِنَّ اللّه َ تَبارَكَ وَ تَعالى لَمْ يَخْلُقْ خَلْقَهُ عَبَثا وَ لَمْ يَتْرُكْهُمْ سُدىً بَلْخَلَقَهُمْ لاِِظْهارِ قُدْرَتِهِ وَ لِيُكَـلِّـفَهُمْ طاعَتَهُ فَيَستَوجِبوا بِذلِكَ رِضْوانَهُ و ما خَلَقَهُمْلِيَجْلِبَ مِنْهُمْ مَنفَعَةً و لا لِيَدْفَعَ بِهِمْ مَضَرَّةً بَل خَلَقَهُم لِيَنْفَعَهُم و يوصِلُهُمْ اِلى نَعيمٍ؛

خداوند تبارك و تعالى آفريدگانش را بيهوده نيافريده و آنها را رها نكرده است. بلكهآنها را براى آشكار ساختن تواناييش آفريده و به فرمانبريش مكلفشان نموده است تا باآن، خشنودى خود را نصيب آنان كند. نيز آنها را نيافريده تا از آنها سودى ببرد و نهضررى را برطرف سازد، بلكه آنها را آفريده تا سودى به آنان برساند و به نعمت برساندشان.

نمایش منبع

26 امام صادق عليه السلام: اَوْحَى اللّه ُ عَزَّوَجَلَّ اِلى مُوسى عليه السلام يا مُوسى لا تَفْرَحْ بِكَثْرَةِ الْمالِ وَلا تَدَعْ ذِكْرى عَلى كُلِّ حالٍ فَاِنَّ كَثْرَةَ الْمالِ تُنْسِى الذُّنوبَ وَ اِنَّ تَرْكَ ذِكرى يُقْسِىالْقُلوبَ ؛

خداى عزّوجلّ به موسى عليه السلام وحى كرد: اى موسى! به زيادى ثروت شاد مشو و در هيچحالى مرا فراموش مكن، زيرا با زيادى ثروت گناهان فراموش مى شود و از ياد بردن منقساوت قلب مى آورد.

نمایش منبع

27 پيامبر صلي الله عليه و آله: مَنِ الْتَمَسَ رِضَى اللّه ِ بِسَخَطِ النّاسِ رَضىَ اللّه ُ عَنْهُ وَ اَرْضى عَنْهُ النّاسَوَ مَنِ الْتَمَسَ رِضَى النّاسِ بِسَخَطِ اللّه ِ سَخِطَ اللّه ُ عَلَيْهِ وَ اَسْخَطَ عَلَيْهِ النّاسَ؛

هر كس رضاى خدا به خشم مردم جويد، خداوند از او خشنود شود و مردم را از اوخشنود كند و هر كس رضاى مردم را به خشم خدا جويد، خداوند بر او خشم گيرد و مردمرا از او خشمگين كند.

نمایش منبع

28 امام على عليه السلام: مَنْ كانَ فيهِ ثَلاثٌ سَلِمَتْ لَهُ الدُّنْيا وَ الآْخِرَةُ: يَأْمُرُ بِالْمَعْروفِ وَ يَأْتَمِرُبِهِ وَ يَنْهى عَنِ الْمُنْكَرِ وَ يَنْتَهى عَنْهُ وَ يُحافِظُ عَلى حُدودِ اللّه ِ جَلَّ وَ عَلا ؛

هر كس سه خصلت داشته باشد، دنيا و آخرتش سالم مى ماند: به خوبى فرمان دهدو خود به آن عمل كند، از زشتى باز دارد و خود از آن باز ايستد و از حدود الهى پاسدارىكند.

نمایش منبع

29 پيامبر صلي الله عليه و آله: مَنِ اقْتَصَدَ اَغْناهُ اللّه ُ وَ مَنْ بَذَّرَ اَفْقَرَهُ اللّه ُ وَ مَنْ تَواضَعَ رَفَعَهُ اللّه ُ وَ مَنْتَجَبَّرَ قَصَمَهُ اللّه ُ؛

هر كس ميانه روى كند، خداوند بى نيازش سازد و هر كس ريخت و پاش نمايد،خداوند نادارش كند، هر كس فروتنى پيشه كند، خداوند بلندش نمايد و هر كس بزرگىكند، خداوند خُردش نمايد.

نمایش منبع

30 پيامبر صلي الله عليه و آله: اَللّهُمَّ لَكَ صُمْنا وَ عَلى رِزْقِكَ اَفْطَرنا فَتَقَـبَّلْهُ مِنّا ذَهَبَ الظَّماءُ وَ ابْتَلَّتِالْعُروقُ وَ بَقىَ الاَْجْرُ؛

بار خدايا! براى تو روزه گرفتيم و با روزى تو افطار مى كنيم، پس آن را از ما بپذير،تشنگى رفت، رگ ها شاداب شد و پاداش ماند.

نمایش منبع

31 پيامبر صلي الله عليه و آله: قَلْبٌ لَيْسَ فيهِ شَىْ ءٌ مِنَ الْحِكْمَةِ كَبَيْتٍ خَرِبَ فَتَعَلَّموا وَ عَلِّموا وَ تَفَقَّهواوَ لا تَموتوا جُهّالاً فَاِنَّ اللّه َ لا يَعْذِرُ عَلَى الْجَهْلِ؛

دلى كه در آن حكمتى نيست، مانند خانه ويران است، پس بياموزيد و آموزش دهيد،بفهميد و نادان نميريد. براستى كه خداوند، بهانه اى را براى نادانى نمى پذيرد.

نمایش منبع

32 امام باقر عليه السلام: و ما مِنْ عَبْدٍ يَبْخَلُ بِنَفَقَةٍ يُنْفِقُها فيما يُرْضِى اللّه َ اِلاَّ ابْتُلىَ بِاَنْ يُنْفِقَاَضْعافَها فيما اَسْخَطَ اللّه َ؛

هر كس از خرج كردن مالى در راه خداپسندانه بخل ورزد، چند برابر آن را در راه غيرخداپسندانه هزينه خواهد كرد.

نمایش منبع

33 پيامبر صلي الله عليه و آله: مَنْ قَلَّ طَعْمُهُ صَحَّ بَدَنُهُ وَ مَنْ كَثُرَ طَعْمُهُ سَقُمَ بَدَنُهُ وَ قَسا قَلْبُهُ؛

هر كس كم بخورد، سالم مى ماند و هر كس زياد بخورد تنش بيمار مى شود و قساوتقلب پيدا مى كند.

نمایش منبع

34 پيامبر صلي الله عليه و آله: لَنْ يَشْبَعَ الْمُؤْمِنُ مِنْ خَيْرٍ يَسْمَعُهُ حَتّى يَكونَ مُنْتَهاهُ الْجَنَّةَ ؛

هرگز مؤمن از شنيدن خير و خوبى سير نمى شود، تا آن كه سرانجامش بهشت گردد.

نمایش منبع

35 پيامبر صلي الله عليه و آله: مَنْ اَرادَ اَنْ تُسْتَجابَ دَعْوَتُهُ وَ اَنْ تُـكْشَفَ كُرْبَتُهُ فَلْيُفَرِّجْ عَنْ مُعْسِرٍ ؛

هر كس مى خواهد دعايش مستجاب شود و غمش از بين برود، بايد گره از كارتنگدستى باز كند.

نمایش منبع

36 پيامبر صلي الله عليه و آله: مَنْ ضارَّ ضارَّ اللّه ُ بِهِ وَ مَنْ شاقَّ شاقَّ اللّه ُ عَلَيْهِ؛

هر كس به ديگران ضرر برساند، خداوند به او ضرر مى زند و هر كس سخت گيرى كند،خداوند به او سخت مى گيرد.

نمایش منبع

37 امام على عليه السلام: قيمَةُ كُلِّ امْرِى ءٍ ما يُحْسِنُهُ ؛

ارزش هر كس به اندازه خوبى هاى اوست.

نمایش منبع

38 پيامبر صلي الله عليه و آله: اَلا اُخْبِرُكُمْ بِشَىْ ءٍ اِنْ اَنـْتُمْ فَعَلْتُموهُ تَباعَدَ الشَّيْطانُ مِنْـكُمْ كَما تَباعَدَالْمَشْرِقُ مِنَ الْمَغْرِبِ؟ قالوا: بَلى، قالَ: اَلصَّوْمُ يُسَوِّدُ وَجْهَهُ وَ الصَّدَقَةُ تَـكْسِرُ ظَهْرَهُ وَالْحُبُّ فِى اللّه ِ وَ الْمُوازَرَةُ عَلَى الْعَمَلِ الصّالِحِ يَقْطَعانِ دابِرَهُ وَ الاِْسْتِغْفارُ يَقْطَعُ وَتينَهُ ؛

آيا شما را از چيزى خبر ندهم كه اگر به آن عمل كنيد، شيطان از شما دور شود،چندان كه مشرق از مغرب دور است؟ عرض كردند: چرا. فرمودند: روزه روى شيطان راسياه مى كند، صدقه پشت او را مى شكند، دوست داشتن براى خدا و هم يارى در كارنيك، ريشه او را مى كند و استغفار شاهرگش را مى زند.

نمایش منبع

39 پيامبر صلي الله عليه و آله: يا عَلىُّ اِذا حَضَرَ وَقْتُ صَلاتِكَ فَتَهَيَّأْ لَها وَ اِلاّ شَغَلَكَ الشَّيْطانُ وَ اِذانَوَيْتَ خَيْرا فَعَجِّلْ وَ اِلاّ مَنَعَكَ الشَّيْطانُ عَنْ ذلِكَ ؛

اى على! هرگاه وقت نمازت رسيد، آماده آن شو وگرنه شيطان تو را سرگرم مى كند وهرگاه قصد [كار] خيرى كردى شتاب كن وگرنه شيطان تو را از آن باز مى دارد.

نمایش منبع

40 پيامبر صلي الله عليه و آله: لَيْسَ مِنْ نَفْسٍ بَرَّةٍ وَ لا فاجِرَةٍ اِلاّ وَ تَلومُ نَفْسَها يَوْمَ الْقيامَةِ اِنْ عَمِلَتخَيرا كَيفَ لَم اَزِد و اِنْ عَمِلَت شَرّا قالَت: لَيتَنى كُنتُ قَصَّرْتُ؛

هيچ نيكوكار و بدكارى نيست، مگر اين كه در روز قيامت، خودش را سرزنش مى كند.اگر خيرى انجام داده باشد، مى گويد: چرا به آن نيفزودم و اگر شرّى مرتكب شده باشد،مى گويد: اى كاش مرتكب نمى شدم.

نمایش منبع