متهم شدن رسول خدا صلى الله عليه و آله از سوى دشمنان

تفسير القمّى : آيه «و عجبوا أن جاءهم منذر منهم» در مكّه نازل شد. وقتى رسول خدا صلى الله عليه و آله دعوت خود را در مكّه آشكار ساخت، قريش نزد ابو طالب رفتند و گفتند. اى ابو طالب! برادرزاده تو، ما را نابخرد مى خواند و به خدايانمان بد مى گويد و جوانانمان را فاسد و گمراه مى سازد و اتّحاد ما را از هم مى پاشد. اگر نادارى او را وا مى دارد كه چنين سخنانى را مطرح كند، ما حاضريم برايش پولى جمع كنيم به طورى كه ثروتمندترين مرد قريش شود و او را فرمانرواى خود قرار مى دهيم. ابو طالب اين سخن قريش را به اطلاع پيامبر صلى الله عليه و آله رسانيد، ايشان فرمود : اگر خورشيد را در دست راست من بگذارند و ماه را در دست چپم، چنين چيزى را نمى خواهم، بلكه يك كلمه به من بدهند تا به وسيله آن بر عرب ها پادشاهى كنند و غير عرب ها در برابرشان سر فرود آورند و شهرياران بهشت باشند. ابو طالب اين سخن را به اطلاع قريش رسانيد. آنها گفتند : حاضريم ده كلمه به او بگوييم. رسول خدا صلى الله عليه و آله به آنان فرمود : گواهى دهيد كه هيچ خدايى جز اللّه نيست و من فرستاده خدا هستم. آنان گفتند : ما سيصد و شصت خدا را بگذاريم و يك خدا را بپرستيم؟! در اين هنگام خداوند سبحان اين آيه را فرو فرستاد : «و عجبوا أن جاءهم منذر و قال الكفّار هذا ساحر كذّاب ـ تا آيه ـ الا اختلاق»، اختلاق به معناى دروغ بافى است.

قصص الانبياء : پيامبر خدا صلى الله عليه و آله از خرده گيرى بر خدايان مشركان باز نمى ايستاد و قرآن را بر آنان مى خواند. وليد بن مغيره از داوران عرب بود و عرب ها براى داورى در كارهاى خود به او مراجعه مى كردند. او ده غلام داشت كه به هر غلامى هزار دينار داده بود تا برايش تجارت كنند. او ثروت زيادى داشت و عموى ابو جهل بود. مشركان به او گفتند : اى عبد شمس! اين چه حرف هايى است كه محمّد مى گويد؟ شعر است يا پيشگويى يا خطابه؟ او گفت : مهلتى دهيد تا سخنان او را بشنوم. پس نزديك رسول خدا صلى الله عليه و آله كه در حِجْر نشسته بود رفت و گفت : اى محمّد! شعرت را برايم بخوان. پيامبر فرمود : اينها شعر نيست، بلكه سخن خداوندى است كه پيامبران و رسولان خود را مى فرستد. وليد گفت : تلاوت كن. پيامبر چنين خواند : بسم اللّه الرحمن الرحيم. وليد چون كلمه «رحمان» را شنيد با تمسخر گفت : تو به سوى مردى در يمامه به نام «رحمان» دعوت مى كنى! پيامبر فرمود : نه، بلكه به سوى خدا دعوت مى كنم و اوست رحمان و رحيم. سپس سوره حم سجده را از آغاز شروع به تلاوت كرد تا رسيد به آيه «فان اعرضوا فقل انذرتكم صاعقةً مثل صاعقة عاد و ثمود». وليد با شنيدن آن پوست بدنش به لرزه افتاد و مو بر بدنش راست شد و برخاست و به خانه اش رفت و نزد قريش برنگشت. قريش غمگين شدند. صبح روز بعد، ابو جهل پيش او رفت و گفت : رسوايمان كردى، عمو جان! وليد گفت : اى پسر برادرم! طورى نشده است. من همچنان بر دين و آيين قوم خود هستم. اما سخن دشوارى شنيدم كه پوست انسان از شنيدن آن به لرزه مى افتد. ابو جهل گفت: سخنانش شعر است؟ وليد گفت : شعر نيست. پرسيد : خطابه است؟ گفت : نه، خطابه سخنى پيوسته است اما سخنان او نثرى است كه اجزاى آن به يكديگر شباهت ندارند و از زيبايى خاصى برخوردار است. پرسيد : پس پيشگويى و كهانت است؟ گفت : نه. پرسيد : پس چيست؟ وليد گفت : اجازه بده درباره آن بينديشم. فردا كه شد، گفتند : اى عبد شمس! چه مى گويى؟ گفت: بگوييد : اين سحر و جادوست؛ زيرا دل هاى مردم را تصرّف مى كند. پس خداى متعال اين آيه را درباره او فرو فرستاد : «ذرنى و من خلقت وحيداً. و جعلت له مالاً ممدوداً. و بنين شهوداً ـ تا آيه ـ عليها تسعة عشر» . در حديث حمّاد بن زيد از ايّوب از عكرمه آمده است كه وليد بن مغيره نزد رسول خدا صلى الله عليه و آله آمد و گفت : برايم بخوان. پيامبر گفت : «انّ اللّه يأمر بالعدل و الاحسان و ايتاء ذى القربى و ينهى عن الفحشاء و المنكر و البغى يعظكم لعلّكم تذكّرون ؛ خداوند به عدالت و احسان و بخشش به خويشان فرمان مى دهد و از بدى و زشتى و ظلم باز مى دارد، شما را پند مى دهد، شايد پند گيريد». وليد گفت : تكرارش كن. حضرت دوباره خواند. وليد گفت : به خدا قسم كه از حلاوت و زيبايى خاصّى برخوردار است، بالايش پر ثمر است و پايينش پر نعمت و اين سخن بشر نيست.

بحار الأنوار ـ به نقل از ابن عبّاس ـ : وليد بن مغيره نزد قريش رفت و گفت : مردم، فردا در موسم جمع مى شوند و موضوع اين مرد هم در همه جا پيچيده است و آنها درباره او از شما سؤال خواهند كرد. چه خواهيد گفت؟ ابو جهل گفت : من مى گويم : او جن زده است. ابو لهب گفت : من مى گويم : او كاهن است. وليد گفت : اما من خواهم گفت : او جادوگر است، ميان زن و شوهر و برادر و برادر و پسر و پدر جدايى مى افكند. پس خداوند فرو فرستاد : «ن. و القلم···» و «ما هو بقول شاعر···».

بحار الأنوار ـ به نقل از مناقب ابن شهر آشوب ـ : از اينكه قريش گفتند : او جادوگر است مى فهميم كه پيامبر چيزهايى به آنان نشان داده كه آنان نظير آن را نتوانستند انجام دهند. و اينكه گفتند : ديوانه است، به خاطر آن بود كه آن حضرت كارهايى مى كرد و به عاقبت كار خود از دست آنان نمى انديشيد. و اينكه گفتند : كاهن است، بدان سبب بود كه آنان را از امور غيبى خبر مى داد و اينكه گفتند : او تعليم يافته است، بدان سبب بود كه ايشان را از اسرار نهفته شان آگاه مى ساخت. بنا بر اين، با همان چيزهايى كه قريش قصد داشتند دروغگويى پيامبر را اثبات كنند،راستگويى و صدق دعوى او ثابت مى شود.