ابراهيم عليه السلام

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : امّا [براى مشاهده حضرت ]ابراهيم، به همراه خود (پيامبر صلى الله عليه و آله ) بنگريد.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : روزى كه مى خواستند ابراهيم را به آتش افكنند، او را به سوى آتش بردند. چون چشمش به آتش افتاد، فرمود : خداوند ما را كافى است و او نيكو حمايتگرى است.

التفسير المنسوب إلى الإمام العسكرى عليه السلام ـ به نقل از پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ : اينكه مى گوييم : ابراهيم خليل خداست، كلمه خليل برگرفته از خَلَّة يا خُلَّة است. امّا خَلَّه به معناى فقر و نيازمندى است، چرا كه او به پروردگار خود فقير و نيازمند بود و از همه بُريد و به او روى آورد و از غير او روى گرداند و اظهار بى نيازى كرد. و اين در زمانى بود كه خواستند او را در آتش افكنند و با منجنيق پرتابش كنند، خداوند جبرئيل عليه السلام را فرستاد و به او فرمود : بنده ام را درياب. جبرئيل خود را به ابراهيم كه در ميان هوا بود رسانيد و گفت : هر امرى دارى به من بگو؛ زيرا خداوند مرا براى يارى تو فرستاده است. ابراهيم عليه السلام فرمود : نه، خداوند مرا بسنده است و او نيكو حمايتگرى است. من از غير او چيزى نمى خواهم و به هيچ كس جز او نيازى ندارم. پس، خداوند او را خليل خود ناميد، يعنى فقير و نيازمند به خود و كسى كه از همه بريده و به او روى آورده است···

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : خداوند، ابراهيم را به خليلى نگرفت مگر براى آنكه اطعام مى كرد و شب هنگام كه مردم خواب بودند، نماز مى گزارد.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : خداوند تبارك و تعالى، از هر چيزى چهار تا برگزيد :··· از ميان انبياء چهار نفر را براى شمشير برگزيد : ابراهيم و داوود و موسى و من.

امام باقر عليه السلام : خداوند عزّ و جلّ، ابراهيم را خليل [خود ]قرار داد، چون دست رد به سينه هيچ حاجت خواهى نزد و از هيچ كس هم جز خداوند عزّ و جلّ چيزى نخواست.

امام باقر عليه السلام ـ درباره آيه «انّ ابراهيم لاَوّاه حليم» ـ فرمود : اوّاه، يعنى بسيار دعا كننده.

امام صادق عليه السلام ـ نيز درباره آيه «انّ ابراهيم لحليم اوّاه منيب» ـ فرمود : [اَوّاه يعنى ]بسيار دعا كننده.

امام صادق عليه السلام : خداوند تبارك و تعالى ابراهيم عليه السلام را پيش از آنكه به پيامبرى برگزيند، به بندگى [خود ]گرفت و پيش از آنكه به رسولى برگزيندش به پيامبرى برگزيد و پيش از آنكه خليلش گرداند او را به رسولى برگزيد و پيش از آنكه امامش قرار دهد او را به خليلى گرفت و چون همه اين مقامات را برايش فراهم آورد، فرمود : «من تو را امام مردم قرار دادم».

الدرّ المنثور ـ به نقل از حسان بن عطيّه ـ : نخستين كسى كه در جنگ، لشكر را به جناح چپ و راست و قلب آرايش داد، ابراهيم عليه السلام بود و آن ، هنگامى بود كه براى جنگ با اسير كنندگان لوط عليه السلام رهسپار شد.