خداوند كسى را جز به اندازه توانش تكليف نمى كند

رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : رُفِعَ عن اُمَّتي الخَطَأُ و النِّسيانُ و ما استُكرِهُوا علَيهِ .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : از امّت من [مسؤوليت و تكليف در برابر] خطا و فراموشى و آنچه بدان مجبور شده اند برداشته شده است.

نمایش منبع

عنه صلى الله عليه و آله : رُفِعَ القَلمُ عن ثلاثةٍ : عن المَجنونِ المَغلوبِ على عَقلِهِ حتّى يَبرَأ ، و عنِ النّائمِ حتّى يَستَيقظَ ، و عنِ الصَّبيِّ حتّى يَحتَلِمَ .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : از سه كس قلم [تكليف ]برداشته شده است: از ديوانه اى كه عقلش را از دست داده است، تا زمانى كه بهبود يابد. از شخص خفته، تا زمانى كه بيدار شود و از كودك، تا وقتى كه محتلم شود.

نمایش منبع

عنه صلى الله عليه و آله : لا يُعَذِّبُ اللّه ُ عَبدا على خَطأٍ و لا استِكراهٍ أبَدا .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : خداوند، هيچ گاه بنده اى را به سبب كارى كه از روى خطا يا اجبار انجام دهد، عذاب نمى كند.

نمایش منبع

عنه صلى الله عليه و آله : رُفِعَ عن اُمّتي تِسعَةٌ : الخَطَأُ ، و النِّسيانُ ، و ما اُكرِهُوا علَيهِ ، و ما لا يَعلَمونَ ، و ما لا يُطيقونَ ، و ما اضطُرُّوا إلَيهِ، و الحَسَدُ ، و الطِّيَرَةُ ، و التَّفكُّرُ في الوَسوَسَةِ في الخَلقِ ما لم يَنطِقْ بِشَفَةٍ .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : [مسؤوليت] نُه چيز، از امّت من برداشته شده است: خطا، فراموشى، آنچه بدان مجبور شوند، آنچه ندانند، آنچه از توانشان بيرون باشد، آنچه بدان ناچار شوند، حسادت، فال بد زدن و تفكّر وسوسه آميز در آفرينش، تا زمانى كه به زبان آورده نشود.

نمایش منبع

عنه صلى الله عليه و آله : وُضِعَ عن اُمّتي تِسعُ خِصالٍ : الخَطاءُ ، و النِّسيانُ ، و ما لا يَعلَمونَ ، و ما لا يُطيقُونَ، و ما اضطُرُّوا إلَيهِ ، و ما استُكرِهُوا علَيهِ ، و الطِّيَرَةُ ، و الوَسوَسَةُ في التَّفَكُّرِ في الخَلقِ ، و الحَسَدُ ما لم يَظهَرْ بلِسانٍ أو يَدٍ .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : [تكليف و مسؤوليت نسبت به] نُه خصلت، از امّت من برداشته شده است: خطا، فراموشى، آنچه نمى دانند، آنچه توانش را ندارند، آنچه بدان ناچارند، آنچه به زور بدان وادار مى شوند، فال بد زدن، وسوسه تفكّر در آفرينش و حسادت تا زمانى كه به زبان يا دست، آشكار نشود.

نمایش منبع

الإمامُ عليٌّ عليه السلام ـ لمّا سُئلَ عن معنى قولِهـم: لا حَولَ و لا قُوَّةَ إلاّ باللّه ِ ـ : إنا لا نَملِكُ مَع اللّه ِ شيئا ، و لا نَملِكُ إلاّ ما مَلَّكَنا ، فَمَتى مَلَّكَنا ما هُو أملَكُ بهِ مِنّا كَلَّفَنا ، و متى أخَذَهُ مِنّا وَضَعَ تَكليفَهُ عَنّا .

امام على عليه السلام ـ در پاسخ به سؤال از معناى سخن مردمان كه مى گويند: لا حول و لا قوة الا باللّه ـ فرمود : با وجود خداوند، ما مالك چيزى نيستيم و چيزى نداريم مگر آنچه او به تملّك ما در آورده باشد. پس هر گاه چيزى را كه او به مالكيتش سزاوارتر است به تملّك ما در آورد، بر عهده ما تكليفى نهاده و هر گاه آن را از ما بگيرد، تكليفش را از ما برداشته است.

نمایش منبع

الإمامُ الصّادقُ عليه السلام : ما اُمِرَ العِبادُ إلاّ بِدُونِ سَعَتِهِم ، فُكلُّ شيءٍ اُمِرَ النّاسُ بأخذِهِ فهُم مُتَّسِعونَ لَهُ ، و ما لا يَتَّسِعونَ لَهُ فهُو مَوضوعٌ عَنهُم .

امام صادق عليه السلام : بندگان، جز به كمتر از توانشان فرمان داده نشده اند. پس، هر چيزى كه مردم به انجام آن مأمور شده اند، توانايى آن را دارند و آنچه كه در توانشان نيست، از عهده آنان برداشته شده است.

نمایش منبع

تهذيب الأحكام : قال الصادق عليه السلام : ما كَلَّفَ اللّه ُ العِبادَ فوقَ ما يُطيقُونَ ـ فَذَكَرَ الفَرائضَ و قالَ : ـ إنّما كَلَّفَهُم صيامَ شهرٍ مِن السَّنَةِ و هُم يُطيقُونَ أكثَرَ مِن ذلكَ .

تهذيب الأحكام : امام صادق عليه السلام فرمود : خداوند، بندگان را بيش از توانشان تكليف نكرده است. حضرت سپس واجبات را نام برد و فرمود: آنان را به گرفتن يك ماه روزه در سال مكلّف كرده، در حالى كه توانايى بيشتر از اين را دارند.

نمایش منبع