حق تلاوت

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ درباره آيه «آن را تلاوت مى كنند آن گونه كه حق تلاوت آن است» ـ فرمود : [يعنى] از آن چنان كه بايد و شايد، پيروى مى كنند.

امام على عليه السلام : به خدا شكايت مى برم از جماعتى كه نادان مى زيَند و گمراه مى ميرند. آن گاه كه كتاب خدا چنان كه بايد و حق آن است، تلاوت شود، در ميان آنان كالايى بى رونق تر از آن نيست و آن گاه كه معانيش تحريف شود متاعى با رونق تر و پر بهاتر از آن برايشان وجود ندارد.

امام على عليه السلام : بزودى پس از من زمانى بر شما بيايد كه در آن زمان چيزى نا پيداتر از حق و پيداتر از باطل وجود ندارد··· در ميانِ مردم آن روزگار ، كالايى كسادتر از كتاب خدا، هر گاه كه به درستى و چنان كه حق آن است تلاوت شود، وجود ندارد و هر گاه معانيش تحريف شود، متاعى پر رونق تر از آن نيست. در شهرها چيزى نا پسندتر از كار نيك و پسنديده تر از كار زشت وجود ندارد؛ زيرا قرآن دانان آن را به كنارى افكنده اند و حافظانش، آن را به دست فراموشى سپرده اند. در آن روزگار قرآن و اهل آن، مطرود هستند··· و[لى ]پيش از آن زمان، انواع سختيها و شكنجه ها در حق درستكاران اعمال شود.

امام على عليه السلام : كجايند آن مردمى كه به اسلام فرا خوانده شدند و آن را پذيرفتند و قرآن را خواندند و استوارش گردانيدند؟

امام على عليه السلام : دريغ و دردا بر آن برادرانِ من كه قرآن را تلاوت كردند و استوارش گردانيدند و درباره فرايض انديشيدند و آنها را بر پا داشتند و سنّت [پيامبر] را زنده نگه داشتند و بدعت را ميراندند. به جهاد فرا خوانده شدند و اجابت كردند و به رهبر خويش اطمينان كردند و از او پيروى نمودند [اما اكنون نيستند].

امام حسن عليه السلام : يقين بدانيد كه شما··· كتاب خدا را هرگز، چنان كه بايد و شايد، تلاوت نخواهيد كرد مگر آن گاه كه بشناسيد چه كسى آن را تحريف مى كند؛ زيرا كه هر گاه آن را شناختيد، بدعتها و توجيهات متكلّفانه را مى شناسيد.

امام زين العابدين عليه السلام ـ در دعاى ختم قرآن ـ گفت : بار خدايا! اكنون كه در تلاوت قرآن به ما كمك عطا فرمودى و به سبب نيكويى عبارت و بيان آن، سختى و درشتى (فصيح نبودن) زبانهاى ما را نرم و آسان كردى، پس ما را از كسانى قرار ده كه آن را آن گونه كه حق و سزاوار است رعايت مى كنند (به كار مى بندند) و با اعتقاد به تسليم در برابر آيات محكم آن، تو را اطاعت مى نمايند.

امام صادق عليه السلام ـ درباره آيه: «كسانى كه به آنان كتاب داديم، آن را تلاوت مى كنند آن گونه كه حق تلاوت آن است» ـ فرمود : آياتش را روشن و شمرده مى خوانند، سعى مى كنند معانى اش را بفهمند، احكام و فرامينش را به كار مى بندد، به وعده اش اميدوارند، از عذابش مى ترسند، از داستانهايش سرمشق مى گيرند، از مثلهايش پند مى گيرند، امرهايش را به جا مى آورند و از نهى هايش دورى مى كنند. به خدا سوگند كه حق تلاوت قرآن به حفظ آيات و پشت سر هم خواندن حروف و كلماتش و تلاوت سوره اى و مطالعه حواشى و هوامش آن، نيست. حروف و كلماتش را حفظ مى كردند و حدود و معانيش را فرو گذاشتند، بلكه به تدبّر و تأمل در آيات آن است؛ خداوند متعال مى فرمايد: «كتابى است خجسته كه سوى تو فرو فرستاديم، تا در آيات آن تدبّر كنند».