حقوق آموزگار بر دانش آموز

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : هر كس مسأله اى را به شخصى بياموزد او را بنده خود كرده باشد. عرض شد: اى رسول خدا! يعنى مى تواند او را بفروشد؟ فرمود: نه، بلكه به او امر و نهى مى كند.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : حسد ورزى و چاپلوسى زشت است مگر در راه آموختن دانش.

امام على عليه السلام : از جمله حقوق شخص دانشمند بر تو اين است كه [هر گاه در ميان جمعى بود] بر همگان سلام كنى و به او نيز اختصاصا سلام گويى، رو به رويش بنشينى، در حضور او با دست و چشم و ابرو اشاره نكنى، در مخالفت با نظر او نگويى: «فلانى چنين گفته است». نزد او از كسى غيبت نكنى، در مجلسش در گوشى صحبت نكنى، جامه اش را نگيرى، اگر خسته بود، در سؤال كردن اصرار نورزى. از طول مجالسش به تنگ نيايى؛ زيرا حكايت همنشينى با او حكايت درخت خرمايى است كه انتظار مى كشى تا كى از آن چيزى براى تو بيفتد. همانا پاداش مؤمن دانشمند بيشتر از روزه دار شب زنده دارى است كه در راه خدا بجنگد. هر گاه دانشمند بميرد، رخنه اى در اسلام پديد آيد كه تا قيامت چيزى آن را نبندد.

امام على عليه السلام : چاپلوسى و حسادت از اخلاق مؤمن نيست، مگر در تحصيل دانش.

امام زين العابدين عليه السلام : حق استاد تو اين است كه به او احترام گذارى، محضرش را موقّر دارى، با دقت به سخنانش گوش بسپارى، رويت به او باشد و به او توجّه نمايى، صدايت را بر صداى او بلندتر نكنى، هرگاه كسى از او سؤالى كند تو جواب ندهى، بلكه بگذارى خودش جواب دهد. در محضر او با كسى سخن نگويى، در حضور او از كسى غيبت نكنى، اگر پيش تو از او بدگويى شود، از وى دفاع كنى. عيبهايش را بپوشانى، خوبيها و صفات نيكش را آشكار سازى، با دشمن او همنشينى نكنى و با دوستش دشمنى نورزى. هر گاه اين كارها را كردى فرشتگان خدا درباره ات گواهى دهند كه تو براى رضاى خداى بلند نام، نه براى مردم، نزد آن استاد رفته اى و دانش او را فرا گرفته اى.

امام باقر عليه السلام : هر گاه در محضر دانشمندى نشستى براى شنيدن حريصتر باش تا براى سخن گفتن و همچنان كه خوب سخن گفتن را فرا مى گيرى، خوب گوش دادن را نيز بياموز و سخن هيچ كس را قطع مكن.