حكمتِ نماز

امام على عليه السلام : خداوند ايمان را براى پاك كردن [مردم ]از آلودگىِ شرك واجب گردانيد و نماز را براى دور كردن آنها از كبر .

فاطمه زهرا عليها السلام : خداوند نماز را به منظور دور كردن [انسان] از كِبر واجب فرمود .

امام باقر عليه السلام : نماز موجب تثبيت اخلاص و دورى از كِبر است .

امام صادق عليه السلام ـ در پاسخ به اين سؤال كه چرا نماز ، با آن كه مردم را از كار و رسيدن به مشكلات و نيازهايشان باز مى دارد و باعث زحمت و رنج جسمى آنهاست، واجب گرديد ـ فرمود : چون اگر فقط به آمدنِ دين و وجود كتاب (قرآن) در ميان مردم اكتفا مى شد و عاملى نمى بود كه ياد و خاطره پيامبر را در ميانشان نگه دارد ، به همان سرنوشت پيروان اديان پيشين دچار مى شدند. آنها نيز براى خود دينى و كتابى داشتند و عدّه اى را به سوى آيين خود فرا خواندند و در راه آن با آنان جنگيدند، اما با رفتن آن ها، دين و آيينشان هم كهنه شد و از بين رفت. خداوند تبارك و تعالى چنين خواست كه مسلمانان نام و ياد محمّد صلى الله عليه و آله و دين او را از ياد نبرند ؛ از اين رو، نماز را بر ايشان واجب فرمود ، تا روزى پنج مرتبه به ياد او باشند و نامش را به زبان آورند و آنان با نماز و ياد خدا سر بندگى فرود آورند، تا مبادا از ياد خدا غافل شوند و فراموشش كنند و در نتيجه ياد و نامش محو شود .

امام رضا عليه السلام ـ در بيان علّت نماز ـ نوشت : نماز، اقرار به ربوبيّت خداوند عزّ و جلّ است و نفى شريك از او و ايستادن در برابر خداوند جبّار، جلّ جلاله، با خوارى و مسكنت و خضوع و اعتراف [به عظمت او ]و طلب بخشش گناهانِ گذشته، و روزى پنج بار پيشانى بر خاك نهادن براى تعظيم خداوند عزّ و جلّ . نماز موجب مى شود كه بنده به ياد خدا باشد و او را فراموش نكند و به ناسپاسى و گردنكشى دچار نشود و خاشع و فروتن باشد و راغب و طالبِ زيادتى در دين و دنيا باشد . علاوه بر اينها ، نماز موجب مى شود كه انسان از گناه باز ايستد و شب و روز پيوسته به ياد خداوند عزّ و جلّ باشد، تا اين كه مبادا انسان، سَروَر و مدبّر و آفريننده خويش را فراموش كند و بر اثر آن، به گردنكشى و طغيان و نافرمانى روى آورد . ياد كردن بنده از خداوندگارش و ايستادنش در آستان او، وى را از معاصى باز مى دارد و از هر گونه فساد جلوگيرى مى كند .