خوددارى از پرس و جوهاى بيجا

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : خداى تبارك و تعالى براى شما حدودى را معين كرده است و شما از آن حدود فراتر نرويد . . . و چيزهايى را هم از روى رحمت و مهربانى ، نه از باب فراموشى ، بر شما بخشيده است؛ پس، براى دانستن آنها، زياد كنجكاوى نكنيد .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ درباره بنى اسرائيل ـ فرمود : آنان به آوردن يك ماده گاو ساده و معمولى مأمور شدند ، اما وقتى بر خودشان سخت گرفتند ، خدا هم بر آنان سخت گرفت ، و به خدا قسم چنانچه نمى گفتند «و اگر خدا بخواهد هدايت مى شويم»، [آن گاو مورد نظر ]تا ابد برايشان معلوم نمى شد.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : اگر چنين نبود كه بنى اسرائيل گفتند : «و اگر خدا خواهد هدايت مى شويم» ديگر هرگز [هدايت الهى] به آنان داده نمى شد و اگر آنها از ميان گاوها ماده گاوى را مى گرفتند و آن را ذبح مى كردند پذيرفته مى شد ، اما آنان سخت گرفتند و خداوند هم بر ايشان سخت گرفت .

مجمع البيان : گفته شده پيامبر خدا صلى الله عليه و آله درباره آيه «مپرسيد از چيزهايى كه . . .» فرمود : خداوند حج را بر شما واجب فرمود . سپس عكاشة بن محصن ـ و به روايتى سراقة بن مالك ـ برخاست و عرض كرد : اى رسول خدا! آيا هر سال واجب است؟ پيامبر اعتنايى نفرمود ، تا آن كه عكاشه، دو يا سه بار سؤالش را تكرار كرد . در اين هنگام رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود : واى بر تو! چه چيز تو را مطمئن كرده كه نگويم : آرى؟! به خدا قسم اگر بگويم : آرى ، هر آينه واجب مى شود و در صورتى كه واجب شود ، توان انجام آن را نداريد و چنانچه ترك كنيد كافر مى شويد . پس ، تا من شما را وا گذاشته ام ، شما نيز مرا وا گذاريد . همانا پيشينيان شما به سبب همين پرس و جوهاى زيادشان و سؤال پيچ كردن پيامبران خود ، هلاك شدند . بنا بر اين ، هرگاه به شما دستورى دادم در حدّ توان آن را انجام دهيد و هر گاه از چيزى نهى كردم از آن دورى كنيد .

امام على عليه السلام : خداوند متعال تكاليفى را بر شما واجب كرد، پس آنها را فرو مگذاريد . . . و چيزهايى را نيز مسكوت گذاشته و فرو گذاشتن آنها از روى فراموشى نيست . پس، براى دانستن آنها پرس و جو نكنيد .