مدارا كردن

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : پروردگارم، همان گونه كه مرا به انجام واجبات فرمان داده ، به مدارا كردن با مردم نيز فرمان داده است .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : مدارا كردن با مردم نصف ايمان است و نرمى و مهربانى كردن با آنان نصف زندگى است .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : خداوند از اين رو پيامبران را بر ديگر مردمان برترى داد كه با دشمنان دين خدا بسيار با مدارا رفتار مى كردند و براى حفظ برادران همكيش خود، نيكو تقيه مى كردند .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : سه چيز است كه هر كس نداشته باشد هيچ عملى از او تمام و كامل نيست: پاكدامنى و ورعى كه او را از نافرمانى خدا بازدارد و خويى كه به سبب آن با مردم مدارا كند و بردبارى و حلمى كه به وسيله آن رفتار جاهلانه نادان را دفع كند.

امام على عليه السلام : مدارا كردن، پسنديده ترين خصلت است .

امام على عليه السلام : ميوه خرد مدارا كردن با مردم است .

امام على عليه السلام : مدارا كردن با مردم، سرآمد حكمت است .

امام على عليه السلام : مدارا كردن با مردم، سر لوحه خِرد است .

امام على عليه السلام : مدارا كردن با مردمان، از بهترين كارهاست .

امام على عليه السلام : فرزانه نيست آن كه مدارا نكند با كسى كه چاره اى جز مدارا كردن با او نيست .

امام حسن عليه السلام ـ در پاسخ به اين سؤال كه : عقل چيست؟ ـ فرمود : جام اندوه را جرعه جرعه نوشيدن و سازش و نرمى با دشمنان .

امام باقر عليه السلام : از جمله نجواهاى خداوند عزّ و جلّ با موسى بن عمران كه در تورات نوشته شده است [اين است كه] : اى موسى! رازِ پنهانِ مرا در دل خويش نهان دار و در آشكار با دشمن من و دشمن خودت مدارا كن و با فاش كردن رازِ نهان من، باعث ناسزاگويى آنان به من مشو، كه در آن صورت در ناسزاگويى به من، با دشمن من و دشمن خودت شريك گشته اى .

المحاسن ـ به نقل از ابو بكر حضرمى ـ : برادرم علقمه به امام باقر عليه السلام عرض كرد كه من مى گويم : براى على، با مردم بايد جنگيد . امام باقر عليه السلام به من فرمود : به نظرم اگر تو بشنوى كه كسى على عليه السلام را دشنام مى دهد و بتوانى بينى اش را قطع كنى، اين كار را مى كنى. عرض كردم : آرى . حضرت فرمود : امّا اين كار را مكن . سپس فرمود : من مى شنوم كسى به على ناسزا مى گويد . از او در پناه ستونى پنهان مى شوم و چون ناسزا گوييهايش تمام شد ، پيش او مى روم و با وى دست مى دهم .

امام صادق عليه السلام : جبرئيل عليه السلام نزد پيامبر صلى الله عليه و آله آمد و گفت : اى محمّد! پروردگارت تو را سلام مى رساند و مى فرمايد : با بندگانم مدارا كن .

امام صادق عليه السلام ـ درباره آيه : «و با مردم نيك سخن گوييد» ـ فرمود : مقصود، همه مردمان اعم از مؤمن و مخالفان است . اما با مؤمنان، بايد گشاده رو بود و اما با مخالفان بايد به نرمى و مدارا سخن گفت ، تا به سوى ايمان كشيده شوند و كمترين ثمرش اين است كه خود و برادران مؤمنش را از گزند آنان مصون مى دارد .

امام صادق عليه السلام : مدارا كردن با دشمنان خدا از بهترينِ صدقه هايى است كه انسان براى خود و برادرانش مى دهد .

امام رضا عليه السلام ـ در پاسخ به اين سؤال كه عقل چيست ـ فرمود : جام اندوه را جرعه جرعه نوشيدن ، با دشمنان مسامحه كردن و با دوستان مدارا نمودن .