۷۴. برخورد بزرگوارانه

قرآن كريم:

عِبادُ الرَّحْمنِ الَّذينَ يَمْشونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْنًا وَ إِذا خاطَبَهُمُ الْجاهِلونَ قالوا سَلامًا؛

بندگان (خاصّ خداوند) رحمان، كسانى هستند كه با آرامش و بى تكبّر بر زمين راه مى روند و هنگامى كه جاهلان آنها را مخاطب سازند (و سخنان نابخردانه گويند) به آنها سلام مى گويند (و با بى اعتنايى و بزرگوارى مى گذرند).

نمایش منبع

امام على عليه السلام: فى وَصْفِ الّذينَ اَحَبَّهُمُ اللّه ُ تَعالى:... فَلَوْ رَاَيْتَهُمْ فى نَهارِهِمْ اِذا لَرَاَيْتَ قَوما يَمْشُونَ عَلَى الاَْرْضِ هَوْنا وَ يَقُولُونَ لِلنّاسِ حُسْنا «فَاِذا خاطَبَهُمْ الجاهِلُونَ قالُوا سَلاما» «وَ اِذا مَرّوُا بِاللّغْوِ مَرّو اكِراما» قَدْ قَيَّدوُا اَقْدامَهُمْ اَلْتُهَماتِ وَ اَبْكَمُوا اَ لْسِنَتَهُمْ اَنْ يَتَـكلّمُوا فى اَعْراضِ النّاسِ؛

در توصيف كسانى كه خداوند متعال دوستشان دارد: ... اگر در روز آنها را ببينى، خواهى ديد كه در زمين آرام گام برمى دارند و با مردم به نيكى سخن مى گويند «و هرگاه نادان ها آنان را صدا مى كنند، مى گويند سلام» «و هرگاه به لغو برخورد مى كنند، بزرگوارانه از آن مى گذرند». قدم هايشان از رفتن به جاهاى تهمت خيز، بسته اند و زبانشان را از اين كه درباره ناموس مردم سخن بگويند خاموش كرده اند.

نمایش منبع

امام على عليه السلام: فى صِفَةِ الْمُتَّقينَ ـ: بُعْدُهُ عَمَّنْ تَباعَدَ عَنْهُ، زُهْدٌ وَ نَزاهَةٌ وَ دُنُوُّهُ مِمَّنْ دَنا مِنْهُ، لينٌ وَ رَحْمَةٌ. لَيْسَ تَباعُدُهُ بِكِبْرٍ وَ عَظَمَةٍ وَ لا دُنُوُّهُ بِمَكْرٍ وَ خَديعَةٍ؛

در وصف پرهيزگاران، مى فرمايد: اگر از كسى دورى مى كند، به خاطر دنياگريزى و پاك دامنى است و اگر به كسى نزديك مى شود، از سر خوش خويى و مهربانى است، نه دورى كردنش از روى تكبّر و نخوت است و نه نزديك شدنش از روى مكر و فريب.

نمایش منبع

امام كاظم عليه السلام: اِنَّ الزَّرْعَ يَنْبُتُ فِى السَّهْلِ وَ لايَنْبُتُ فِى الصَّفا، فَكَذلِكَ الْحِكْمَةُ تَعْمُرُ فى قَلْبِ الْمُتَواضِعِ وَ لاتَعْمُرُ فى قَلْبِ الْمُتَـكَـبِّرِ الْجَبّارِ، لاَِنَّ اللّه َ جَعَلَ التَّواضُعَ آلَةَ الْعَقْلِ وَ جَعَلَ التَّـكَـبُّرَ مِنْ آلَةِ الْجَهْلِ؛

زراعت، در زمين هموار مى رويد، نه بر سنگ سخت. و چنين است كه حكمت، در دل هاى متواضع جاى مى گيرد نه در دل هاى متكبّر. خداوند متعال، تواضع را وسيله عقل، و تكبّر را وسيله جهل قرار داده است.

نمایش منبع

امام صادق عليه السلام: مَنْ شَتَمَكَ فَقُلْ لَهُ: اِنْ كُنْتَ صادِقا فيما تَقولُ فَاَسْاَلُ اللّهَ اَنْ يَغْفِرَ لى، وَ اِنْ كُنْتَ كاذِبا فيما تَقولُ فَاللّهَ اَسْاَلُ اَنْ يَغْفِرَ لَكَ. وَ مَنْ وَعَدَكَ بِالْخَنى فَعِدْهُ بِالنَّصيحَةِ وَ الرِّعاءِ؛

اگر كسى به تو ناسزا گفت، به او بگو: اگر راست مى گويى، از خدا مى خواهم كه مرا بيامرزد و اگر دروغ مى گويى، از خدا مى خواهم كه تو را بيامرزد. و اگر كسى تهديدت كرد، تو، او را به خيرخواهى و مراقبت وعده ده.

نمایش منبع