390 ـ علامات نادان

رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : إنَّ الجاهِلَ مَن عَصى اللّه َ وإنْ كانَ جَميلَ المَنظَرِ عَظيمَ الخَطَرِ .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : نادان كسى است كه خدا رانافرمانى كند هر چند خوش سيما و بلند پايه باشد.

نمایش منبع

عنه صلى الله عليه و آله : صِفةُ الجاهِلِ : أنْ يَظلِمَ مَن خالَطَهُ ، ويَتَعدّى على منَ هُو دُونَهُ ، ويَتطاوَلَ على مَن هُو فَوقَهُ ، كلامُهُ بغَيرِ تَدَبُّرٍ... .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : خصوصيت نادان اين است كه درباره هر كس كه با او رفت و آمد مى كند ستم روا دارد، به فرو دستش دراز دستى كند، بر زبر دستش گردنفرازى نمايد، و ناسنجيده زبان به گفتار گشايد... .

نمایش منبع

الإمامُ عليٌّ عليه السلام : الجاهِلُ لا يَعْرِفُ تَقْصيرَهُ ولا يَقبلُ مِن النَّصيحِ لَهُ .

امام على عليه السلام : نادان ، به تقصير (عيب) خودآگاه نيست و نصيحت خير خواهِ خود را [هم] نمى پذيرد.

نمایش منبع

عنه عليه السلام : الجاهِلُ مَيِّتٌ وإنْ كانَ حَيّا .

امام على عليه السلام : نادان مرده است هر چند [به ظاهر ]زنده باشد.

نمایش منبع

عنه عليه السلام : الجاهِلُ مَنِ انْخَدَعَ لِهَواهُ وغُرورِهِ .

امام على عليه السلام : نادان كسى است كه فريب هوى و هوس و انديشه هاى باطل خود را بخورد.

نمایش منبع

عنه عليه السلام : لا تَرى الجاهِلَ إلّا مُفْرِطا أومُفَرِّطا .

امام على عليه السلام : نادان را هميشه در حال افراط يا تفريط مى بينى.

نمایش منبع

عنه عليه السلام : إنَّما الجاهِلُ مَنِ اسْتَعْبَدتْهُ المَطالِبُ .

امام على عليه السلام : نادان، در حقيقت، كسى است كه خواهشها او را برده خود كرده باشند.

نمایش منبع

عنه عليه السلام : الجاهِلُ عَبدُ شَهْوتِه .

امام على عليه السلام : نادان، بنده خواسته هاى نفسانى خود است .

نمایش منبع

عنه عليه السلام : عَملُ الجاهِلِ وبَالٌ ، وعِلمُهُ ضلالٌ .

امام على عليه السلام : كار نادان مايه زيان است ودانش او مايه گمراهى.

نمایش منبع

عنه عليه السلام : إنَّ الجاهِلَ مَن عَدّ نَفسَهُ ـ بما جَهِلَ مِن مَعرفَةِ العِلمِ ـ عالِما ، وبِرَأيهِ مُكْتَفيا ، فمَا يَزالُ للعُلماءِ مُباعِدا وعَلَيهِم زارِيا ، ولِمَن خَالفَهُ مُخَطِّئا ، ولِمَا لَم يَعْرِفْ مِن الاُمورِ مُضَلِّلاً ، فإذا وَردَ علَيهِ مِن الاُمورِ ما لَم يَعْرِفْهُ أنْكَرَهُ وكَذّبَ بهِ وقالَ بجَهالَتِهِ : ما أعْرِفُ هذا ! وما أراهُ كانَ ! وما أظُنُّ أنْ يَكونَ ! وأنّى كانَ ؟! وذلكَ لِثِقَتِهِ بِرَأْيِه وقِلَّةِ مَعْرِفَتِهِ بجَهالَتِهِ ! فمَا يَنْفَكُّ بما يَرى مِمّا يَلْتَبِسُ علَيهِ رأيُهُ مِمّا لا يَعْرِفُ للجَهلِ مُسْتَفيدا ، وللحقِّ مُنكِرا ، وفي الجَهالَةِ مُتَحيِّرا ، وعن طَلَبِ العِلمِ مُسْتَكبِرا .

امام على عليه السلام : نادان كسى است كه خود را ـ به آنچه نمى داند ـ دانا شمارد و به رأى و نظر خود بسنده كند و پيوسته از دانشمندان دورى كند و از آنان عيب و ايراد گيرد ومخالفان خود را بر خطا داند و آنچه را نفهميده گمراه كننده شمارد. هرگاه به مطلبى برخورَد كه آن را نمى داند منكرش شود و آن را دروغ شمارد و از روى نادانى خود گويد: من چنين چيزى را نمى شناسم و فكر نمى كنم كه وجود داشته باشد و گمان نمى كنم وجود داشته باشد و كجا چنين چيزى هست؟! و اين از آن روست كه به نظر خود اعتماد دارد و از نادانى خويش بى خبر است! از اين رو به سبب نادانى خويش پيوسته از جهل بهره مند شود و حقّ را انكار كند و در نادانى سرگشته ماند و از طلب دانش تكبر ورزد.

نمایش منبع

الإمامُ الصّادقُ عليه السلام : مِن أخلاقِ الجاهِلِ الإجابَهُ قَبلَ أنْ يَسمَعَ ، والمُعارَضَةُ قَبلَ أنْ يَفْهَمَ ، والحُكْمُ بما لا يَعْلَمُ .

امام صادق عليه السلام : يكى از خويهاى نادان اين است كه قبل از شنيدن [مطلب] پاسخ مى دهد و پيش از آن كه [مقصود گوينده را ]بفهمد به مخالفت بر مى خيزد و ندانسته حكم مى كند.

نمایش منبع

الإمامُ الهاديُّ عليه السلام : الجاهِلُ أسِيرُ لِسانِهِ .

امام هادى عليه السلام : نادان ، اسير زبان خود است.

نمایش منبع