248 ـ جنگيدن با مسلمانان سركش (اهل بغى)

قرآن:
(وَإِنْ طائِفَتَانِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ اقْتَتَلُوا فَأَصْلِحُوا بَيْنَهُمَا فَإِنْ بَغَتْ إِحْدَاهُمَا عَلَى الْأُخْرَى فَقَاتِلُوا الَّتِي تَبْغِي حَتَّى تَفِيءَ إِلى أَمْرِ اللّه ِ فَإِنْ فاءَتْ فأَصْلِحُوا بَيْنَهُمَا بِالعَدْلِ وَأَقْسِطُوا إِنَّ اللّه َ يُحِبُّ المُقْسِطِينَ) .

«اگر دو گروه از مسلمانان با هم به جنگ برخاستند ميانشان آشتى دهيد و اگر يك گروه بر ديگرى تعدّى كرد با آن كه تعدّى مى كند بجنگيد تا به فرمان خدا باز گردد. پس اگر بازگشت ، ميانشان صلحى عادلانه برقرار كنيد و عدالت كنيد كه خدا دادگران را دوست دارد».

حَفْصُ بْنُ غِيَاثٍ : سَأَلتُ أبا عَبدِ اللّه عليه السلام عَنِ الطّائِفَتَينِ مِنَ المُؤمِنينَ إحداهُما باغِيَةٌ وَ الأُخرى عادِلَةٌ فَهَزَمَتِ العادِلَةُ الباغِيَةَ ؟ فَقالَ : لَيسَ لأَهْلِ العَدلِ أَن يَتبَعوا مُدبِراً و لا يَقتُلوا أسيراً ولا يُجهِزوا عَلَى جَريحٍ ، و هذا إذا لَمْ يَبقَ مِن أهلِ البَغيِ أَحَدٌ وَ لَم يَكُن لَهُم فِئَةٌ يَرجِعونَ إلَيها ، فَإِذا كانَ لَهُم فِئَةٌ يَرجِعونَ إلَيْها فَإِنَّ أسيرَهُمْ يُقتَلُ وَ مُدبِرَهُمْ يُتبَعُ و جَريحَهُم يُجهَزُ .

حفص بن غياث : از امام صادق عليه السلام درباره دو گروه از مسلمانان پرسيدم كه يكى از آنها اهل بغى اند و ديگرى گروهى اند درستكار كه اهل بغى را شكست داده اند . امام فرمود گروه درستكار ، حق ندارد ، فراريان اهل بغى را تعقيب كند و به مجروحانشان تير خلاص بزند و اسيرانشان را بكشد . و اين ، البته در صورتى است كه از اهل بغى كسى نمانده و سازمان و تشكيلاتى نداشته باشند كه باقى مانده هاى جنگ به آن بپيونند . اگر چنين باشد ، و اسيرانشان كشته مى شوند فراريانشان تعقيب مى شوند ، به مجروحانشان ضربه خلاصى زده مى شود .

نمایش منبع

الإمام زين العابدين عليه السلام : إنَّ عَلِيّاً عليه السلام كَتَبَ إلى مالِكٍ ـ و هُوَ عَلى مُقَدِّمَتِهِ يَومَ البَصرَةِ ـ بِأَن لا يَطعُنَ في غَيرِ مُقبِلٍ و لا يَقتُلَ مُدبِراً وَ لا يُجيزَ عَلى جَريحٍ و مَن أغلَقَ بابَهُ فَهُوَ آمِنٌ .

امام زين العابدين عليه السلام : على عليه السلام ، به مالك اشتر ـ در حالى كه در طليعه سپاهش در جنگ جمل بود ـ نوشت : تنها كسانى زده شوند ، كه مى جنگند ؛ فرارى از جنگ ، كشته نشود ؛ به مجروح ، ضربه خلاص زده نشود . و هر كس درِ خانه اش را بست ، در امان است .

نمایش منبع

عَبدُ اللّه ِ بنُ شَرِيكٍ عَن أبيهِ : لمّا هُزِمَ النّاسُ يَومَ الجَمَلِ قالَ أميرُ المُؤمِنينَ عليه السلام : لا تَتبَعوا مُوَلِّياً ولا تُجيزوا عَلَى جَريحٍ ومَن أغلَقَ بابَهُ فَهُوَ آمِنٌ ، فَلَمّا كانَ يَومُ صِفّينَ قَتَلَ المُقبِلَ وَالمُدبِرَ وأجازَ عَلى جَريحٍ ، فَقالَ أبانُ بنُ تَغلِبَ لِعَبدِ اللّه ِ بنِ شَرِيكٍ : هذِهِ سيرَتَانِ مُختَلِفَتانِ ، فَقالَ : إنَّ أهلَ الجَمَلِ قَتَلَ طَلحَةَ وَالزُّبَيرَ وإِنَّ مُعاوِيَةَ كانَ قائِماً بِعَينِهِ و كانَ قائِدَهُمْ .

عبداللّه بن شريك به نقل از پدرش : وقتى اهل جمل در جنگ شكست خوردند ، اميرالمؤمنين دستور داد : پشت كننده به جنگ را تعقيب نكنيد ، به مجروح ضربه نهايى را نزنيد . هر كس در خانه اش را بست در امان است . وقتى جنگ صفين بود ، پشت كننده و جنگنده كشته شد و به مجروح ضربه نهايى زده شد . ابان بن تغلب به عبداللّه بن شريك گفت : اين ، دو روش متفاوت است . وى جواب داد : اهل جمل ، طلحه و زبير را كشتند ، اما [اينجا ]معاويه هنوز خودش سرپاست و فرمانده آنان است .

نمایش منبع