حديث و آيات: مقدمه

شناخت اجمالى امـام على النقى عليه السلام
حضرت ابوالحسن على بن محمد النقى عليه السلامملقب به امام هادى عليه السلام در نيمه ذى حجه و يا دوم رجب 212 هجرى در روستاى صريا از حوالى مدينه متولد شد. پدر بزرگوارش امام محمد تقى عليه السلامو مادرش سمانه نام داشت. مدت 8 سال در كنار پدر و 34 سال دوره امامت خودش همزمان با خلافت 6 تن از حاكمان بنى عباس (معتصم تا معتزّ) بود و حكومت 14 ساله متوكل عباسى دشمن كينه توز اهل بيت و شيعيان آن خاندان از سالهاى سخت امامت آن بزرگوار است. حضرت هادى عليه السلام در سال 243 توسط متوكل به سامرا دعوت شد و جهت كنترل رفت و آمدهاى حضرت و قطع ارتباط با شيعيان، متوكّل او را در يك منطقه نظامى منزل داد. متوكل در يكى از مجالس عيش و طربش از روى توهين و تحقير حضرت را به خواندن شعر وادار كرد. حضرت اجبارا قطعه زيبائى سرود كه تمام دربار را به گريه و ناله واداشت كرد. حضرت هادى عليه السلامدر سن 42 سالگى به سال 254 در سامرا به شهادت رسيد، مرقد منورش در اين شهر مزار دلسوختگان است.

شناخت اجمالى امـام حسن عسكرى عليه السلام
حضرت امام ابو محمد حسن بن على الزكىّ العسكرى عليه السلامدر هشتم ربيع الثانى سال 232 قمرى در مدينه به دنيا آمد. پدربزرگوارش حضرت هادى عليه السلامو مادرش حديثه ـ حديث ـ سوسن ـ نام داشت كه بعد از شهادت فرزندش سالها ملجأو پناه شيعيان بود.
امام حسن عليه السلام در چهار و يا يازده سالگى به همراه پدرش به سامرا منتقل شد و در مجموع، 22 سال در محضر پدر و 6 سال مدت امامت خودش همزمان با خلافت معتز و مهتدى و معتمد عباسى بود. آن حضرت به دليل سكونت در منطقه نظامى به لقب عسكرى معروف شد. ارتباطش با شيعيان محدود و زير نظر بود.
امام عسكرى عليه السلام در هشتم ربيع الاول سال 260 به سن 28 سالگى رحلت نمود و به روايتى توسط معتمد مسموم شد. مرقد منورش در سامرا كنار قبر پدر بزرگوارش زيارتگاه شيعيان است.

امام سجاد عليه السلام فرمود:
اَلا وَ اِنَّ اَبْغَـضَ النـّاسِ اِلـىَ اللّهِ
مَن يَقْتَدى بَسُنّةِ اِمامٍ وَ لايقتَدى بَأعمالِهِ.
هشدار كه منفورترين مردم نزد پرورگار، كسى است كه شيوه
امامى را پيروى كند ولى از سيره عملى او پيروى ننمايد.

براى «چگونه بودن» نياز به الگو داريم و نقش الگو در تربيت چنان روشن است كه نيازى به بيان و توضيح نيست.
آنچه در اين الگو گيرى و اسوه يابى و تأسى به اخلاق اولياء الهى كارساز است، آشنايى با جزئيّات صفات و رفتار آن حضرات است، نه كلّيات. خوشبختانه در كتب حديث و سيره، نمونه هاى رفتارى پيامبر و امامان بصورت ريز و جزئى آمده است كه آشنايى با آنها بسيار سودمند است و گامى جهت خودسازى و تعالى بخشيدن به جامعه است.
انسان در ديد ژرف نگر اسلام، بيابانگردى سرگردان و گمگشته اى در تاريكزار زندگى نيست. او كشتى شكسته اى شوربخت و نا اميد و اسير موجهاى بيم زا و هراس آفرين نمى باشد.
بلكه موجودى مسؤول است كه با مقصد و مقصودى مشخص، با زاد و توشه اى كامل و راهنمايانى درونى و برونى به سفرى پرداخته كه از صحراى عدم آغاز مى شود و تا بار يافتن به لقاء الهى ادامه دارد.
تمامى نيروهاى خلقت، انسان را در اين سفر صادقانه يارى مى كنند و خدا با لطف بيكران خويش به هدايت او از راههاى گوناگون پرداخته است و بهترين جايگاه جاودانه را در سراى آخرت براى او مهيا كرده است.
انسان براى به دست آوردن نيك بختى خويش و سعادتمندى جامعه و رضايت خداوند بايد در طول اين سفر چگونه زيستن را بياموزد و اين آموزه ها را در زندگى خويش بكار گمارد.
اسلام عزيز براى پاسخ گويى بدين سؤال بسيار اساسى دو شيوه را دنبال نموده است:
الف: بيـان احـكام و دستـورهاى زنـدگى از آغاز تـا فـرجام
ب: ارائه الگوهاى تربيتى و نمونه هاى عينى كمال
بر اساس همين شيوه دوم در قرآن مجيد بارها از پيامبران و ديگر انسانهاى والا سخن به ميان آمده است، و از جنبه هاى الگويى آنان ستايش شده تا ديگران نيز به آنان تأسى بجويند.
در مكتب حياتبخش تشيع(اسلام راستين) معرفى اين الگوهاى الهى گسترده تر است و پيشوايان معصوم كه بهترين اسوه ها و الگوهاى زندگى هستند فرا روى چشمان باز و دلهاى آگاه قرار دارند تا آنانكه مسئوليت الهى و رسالت انسانى خويش را درك كرده اند و تصميم براى رسيدن به چكادهاى فرازمند فضيلت و كمال دارند با درس گرفتن از آنان زيستنى شرافتمندانه كه سعادت دنيا و آخرت را تأمين مى كند در پيش گيرند.
در راستاى اين هدف و براى معرّفى سيره عملى پيامبر صلي الله عليه و آلهو اهل بيت معصوم عليهم السلام گروهى از فضلاء و شيفتگان اهلبيت در حوزه علميّه قم گردهم آمده و در گستره كتابهاى بسيارى دست به تحقيقى وسيع زده اند كه بخواست خداوند مجموعه اى ارزشمند را به زودى تقديم امّت اسلامى خواهند نمود. آشكار است كه در اين مجموعه تنها احاديثى كه بيانگر يك شيوه مستمرّ و عملى مداوم در زندگى معصومين عليهم السلامباشد آورده مى شود.
اكنون به عنوان نمونه اى از درياى مواج و گرانقدر روايات، چهل حديث از سيره معصومين عليهم السلام به پيشگاه امّت اسلامى عرضه مى شود. اميد كه همه ما را چراغ راه و ره توشه سفرى باشد براى رسيدن به سعادت دنيا و نيك بختى آخرت.
* * *
در اين چهل حديث، شمّه اى از روشها و اخلاقيات و ويژگيهاى سازنده و حياتبخش امام هادى و امام عسكرى عليهماالسلام آشنا مى شويم اميد است خداوند متعال توفيق بيشتر براى پيمودن راه آن بزرگواران را به همه ما عنايت فرمايد و كمك نمايد تا بتوانيم از فرهنگ غنى اهل بيت عليهم السلامبيشتر بهره بردارى نماييم.

نمایش منبع

بازگشت به : مقدمه