حديث و آيات: ناتوانى خردها از انكار خدا
التوحيد عن هِشامِ بنِ الحَكَمِ : كانَ زِنْديقٌ بمِصرَ يَبْلُغُهُ عن أبي عبدِ اللّه ِ عليه السلام عِلمٌ ، فخَرجَ إلى المَدينَةِ لِيُناظِرَهُ فلَم يُصادِفْهُ بها ، فقيلَ لَهُ : هُو بمَكّةَ ، فخَرجَ الزِّنْديقُ
إلى مَكّةَ ···
فلمّا فَرَغَ أبو عبدِ اللّه ِ عليه السلام أتاهُ الزِّنْديقُ فقَعَدَ بَينَ يَدَيْهِ ، و نَحنُ مُجْتَمِعونَ عِندَهُ ، فقالَ للزِّنْديقِ : أ تَعلَمُ أنّ للأرضِ تَحتا و فَوقا ؟ قالَ : نَعَم . قالَ : فدَخَلْتَ تَحتَها ؟ قالَ : لا . قالَ : فما يُدْريكَ بما تَحتَها ؟ قالَ : لا أدْري ، إلاّ أنّي أظُنُّ أنْ لَيس تَحتَها شَيْءٌ . قالَ أبو عبدِ اللّه ِ عليه السلام : فالظَّنُّ عَجْزٌ ما لَم تَسْتَيقِنْ
قال أبو عبدِ اللّه ِ عليه السلام : فصَعِدْتَ السَّماءَ ؟ قالَ : لا . قالَ : فتَدْري ما فيها ؟ قالَ : لا . قالَ : فأتَيْتَ المَشرِقَ و المَغرِبَ فنَظَرْتَ ما خَلْفَهُما ؟! قالَ : لا . قالَ : فعَجَبا لكَ ، لَم تَبْلُغِ المَشرِقَ ، و لَم تَبْلُغِ المَغرِبَ ، و لَم تَنْزِلْ تَحتَ الأرضِ ، و لَم تَصْعَدِ السّماءَ ، و لَم تَخْبُرْ هُنالِكَ فتَعْرِفَ ما خَلفَهُنَّ و أنتَ جاحِدٌ ما فيهِنَّ ! و هَل يَجحَدُ العاقِلُ ما لا يَعرِفُ ؟!
فقالَ الزِّنْديقُ : ما كَلّمَني بهـذا أحـدٌ غَيرُكَ . قـالَ أبو عبدِ اللّه ِ عليه السلام : فأنـتَ في شَـكٍّ مِن ذلـكَ ، فلَعلَّ هُـو ، أو لَعـلَّ لَيس هُو ! قـالَ الزِّنْـديقُ : و لَعلَّ ذاكَ
فقال أبو عبدِ اللّه ِ عليه السلام : أيُّها الرّجُلُ ، لَيس لِمَنْ لا يَعلَمُ حُجّةٌ على مَن يَعلَمُ ، فلا حُجّةَ للجاهِلِ على العالِمِ
يا أخا أهل مِصرَ ، تَفَهّمْ عنّي ، فإنّا لا نَشُـكُّ فـي اللّه ِ أبَـدا . أ مَـا تَـرى الشّمـسَ و القَمـرَ و اللّيـلَ و النّهـارَ يَلِجـانِ و لا يَشْتَبِهـانِ ، يَذْهَبـانِ و يَرْجِعانِ؟! ···
قالَ هِشامٌ : فآمَنَ الزِّنْديقُ على يَدَيْ أبي عبدِ للّه ِ عليه السلام .
فلمّا فَرَغَ أبو عبدِ اللّه ِ عليه السلام أتاهُ الزِّنْديقُ فقَعَدَ بَينَ يَدَيْهِ ، و نَحنُ مُجْتَمِعونَ عِندَهُ ، فقالَ للزِّنْديقِ : أ تَعلَمُ أنّ للأرضِ تَحتا و فَوقا ؟ قالَ : نَعَم . قالَ : فدَخَلْتَ تَحتَها ؟ قالَ : لا . قالَ : فما يُدْريكَ بما تَحتَها ؟ قالَ : لا أدْري ، إلاّ أنّي أظُنُّ أنْ لَيس تَحتَها شَيْءٌ . قالَ أبو عبدِ اللّه ِ عليه السلام : فالظَّنُّ عَجْزٌ ما لَم تَسْتَيقِنْ
قال أبو عبدِ اللّه ِ عليه السلام : فصَعِدْتَ السَّماءَ ؟ قالَ : لا . قالَ : فتَدْري ما فيها ؟ قالَ : لا . قالَ : فأتَيْتَ المَشرِقَ و المَغرِبَ فنَظَرْتَ ما خَلْفَهُما ؟! قالَ : لا . قالَ : فعَجَبا لكَ ، لَم تَبْلُغِ المَشرِقَ ، و لَم تَبْلُغِ المَغرِبَ ، و لَم تَنْزِلْ تَحتَ الأرضِ ، و لَم تَصْعَدِ السّماءَ ، و لَم تَخْبُرْ هُنالِكَ فتَعْرِفَ ما خَلفَهُنَّ و أنتَ جاحِدٌ ما فيهِنَّ ! و هَل يَجحَدُ العاقِلُ ما لا يَعرِفُ ؟!
فقالَ الزِّنْديقُ : ما كَلّمَني بهـذا أحـدٌ غَيرُكَ . قـالَ أبو عبدِ اللّه ِ عليه السلام : فأنـتَ في شَـكٍّ مِن ذلـكَ ، فلَعلَّ هُـو ، أو لَعـلَّ لَيس هُو ! قـالَ الزِّنْـديقُ : و لَعلَّ ذاكَ
فقال أبو عبدِ اللّه ِ عليه السلام : أيُّها الرّجُلُ ، لَيس لِمَنْ لا يَعلَمُ حُجّةٌ على مَن يَعلَمُ ، فلا حُجّةَ للجاهِلِ على العالِمِ
يا أخا أهل مِصرَ ، تَفَهّمْ عنّي ، فإنّا لا نَشُـكُّ فـي اللّه ِ أبَـدا . أ مَـا تَـرى الشّمـسَ و القَمـرَ و اللّيـلَ و النّهـارَ يَلِجـانِ و لا يَشْتَبِهـانِ ، يَذْهَبـانِ و يَرْجِعانِ؟! ···
قالَ هِشامٌ : فآمَنَ الزِّنْديقُ على يَدَيْ أبي عبدِ للّه ِ عليه السلام .
التوحيد ـ به نقل از هشام بن حكم ـ : زنديقى مصرى ، آوازه دانش امام صادق عليه السلام را شنيده بود . از اين رو به مدينه آمد تا با ايشان مناظره كند، اما آن حضرت را در مدينه نيافت . به او گفته شد : حضرت در مكّه است . زنديق راهى مكّه شد ···
چون امام صادق عليه السلام از طواف فارغ شد زنديق نزد ايشان آمد و در مقابل امام ـ كه ما نيز گرد حضرتش بوديم ـ نشست . امام به زنديق فرمود : آيا مى دانى كه زمين را پايين و بالايى است ؟ عرض كرد : آرى . فرمود : آيا پايين زمين رفته اى ؟ عرض كرد : خير. فرمود : پس چه مى دانى كه پايين زمين چيست ؟ عرض كرد : نمى دانم ، ولى گمان مى كنم كه زير آن چيزى نيست . امام عليه السلام فرمود : تا به چيزى يقين نيابى، گمان كارساز نيست
امام صادق عليه السلام فرمود : آيا به آسمان بالا رفته اى ؟ عرض كرد : خير . فرمود : مى دانى در آن جا چيست ؟ عرض كرد : خير . فرمود : آيا به مشرق و مغرب رفته اى و آن سوى آنها را ديده اى ؟عرض كرد : خير . حضرت فرمود : شگفتا از تو ، تو نه به مشرق رفته اى نه به مغرب ، نه زير زمين فرو رفته اى و نه به آسمان بر رفته اى و آن جاها را نيازموده اى تا بدانى در وراى آنها چيست و با اين حال آنچه را در آنهاست انكار مى كنى ! آيا عاقل، چيزى را كه نمى داند انكار مى كند؟!
در اين هنگام زنديق گفت : تاكنون كسى جز شما با من اينچنين سخن نگفته بود. حضرت عليه السلام فرمود : بنا بر اين ، تو در اين موضوع شكّ دارى كه شايد درست باشد يا درست نباشد؟ زنديق گفت: شايد چنين باشد
امام صادق عليه السلام فرمود : اى مرد ! كسى را كه نمى داند، بر آن كه مى داند برهانى نيست و جاهل را بر عالم حجّت نباشد
اى برادر مصرى ! از من بشنو، كه ما درباره خدا هرگز شكّ نداريم . آيا نمى بينى خورشيد و ماه و شب و روز بى آن كه دچار خطا شوند، مى آيند و مى روند ؟···
هشام گفت : آن زنديق، در پايان به دست امام صادق عليه السلام ايمان آورد .
چون امام صادق عليه السلام از طواف فارغ شد زنديق نزد ايشان آمد و در مقابل امام ـ كه ما نيز گرد حضرتش بوديم ـ نشست . امام به زنديق فرمود : آيا مى دانى كه زمين را پايين و بالايى است ؟ عرض كرد : آرى . فرمود : آيا پايين زمين رفته اى ؟ عرض كرد : خير. فرمود : پس چه مى دانى كه پايين زمين چيست ؟ عرض كرد : نمى دانم ، ولى گمان مى كنم كه زير آن چيزى نيست . امام عليه السلام فرمود : تا به چيزى يقين نيابى، گمان كارساز نيست
امام صادق عليه السلام فرمود : آيا به آسمان بالا رفته اى ؟ عرض كرد : خير . فرمود : مى دانى در آن جا چيست ؟ عرض كرد : خير . فرمود : آيا به مشرق و مغرب رفته اى و آن سوى آنها را ديده اى ؟عرض كرد : خير . حضرت فرمود : شگفتا از تو ، تو نه به مشرق رفته اى نه به مغرب ، نه زير زمين فرو رفته اى و نه به آسمان بر رفته اى و آن جاها را نيازموده اى تا بدانى در وراى آنها چيست و با اين حال آنچه را در آنهاست انكار مى كنى ! آيا عاقل، چيزى را كه نمى داند انكار مى كند؟!
در اين هنگام زنديق گفت : تاكنون كسى جز شما با من اينچنين سخن نگفته بود. حضرت عليه السلام فرمود : بنا بر اين ، تو در اين موضوع شكّ دارى كه شايد درست باشد يا درست نباشد؟ زنديق گفت: شايد چنين باشد
امام صادق عليه السلام فرمود : اى مرد ! كسى را كه نمى داند، بر آن كه مى داند برهانى نيست و جاهل را بر عالم حجّت نباشد
اى برادر مصرى ! از من بشنو، كه ما درباره خدا هرگز شكّ نداريم . آيا نمى بينى خورشيد و ماه و شب و روز بى آن كه دچار خطا شوند، مى آيند و مى روند ؟···
هشام گفت : آن زنديق، در پايان به دست امام صادق عليه السلام ايمان آورد .
نمایش منبع
- رسول خدا صلی الله علیه و آله 11014 حدیث
- فاطمه زهرا سلام الله علیها 90 حدیث
- امیرالمؤمنین علی علیه السلام 17430 حدیث
- امام حسن علیه السلام 332 حدیث
- امام حسین علیه السلام 321 حدیث
- امام سجاد علیه السلام 880 حدیث
- امام باقر علیه السلام 1811 حدیث
- امام صادق علیه السلام 6388 حدیث
- امام کاظم علیه السلام 664 حدیث
- امام رضا علیه السلام 773 حدیث
- امام جواد علیه السلام 166 حدیث
- امام هادی علیه السلام 188 حدیث
- امام حسن عسکری علیه السلام 233 حدیث
- امام مهدی علیه السلام 82 حدیث
- حضرت عیسی علیه السلام 245 حدیث
- حضرت موسی علیه السلام 32 حدیث
- لقمان حکیم علیه السلام 94 حدیث
- خضر نبی علیه السلام 14 حدیث
- قدسی (احادیث قدسی) 43 حدیث
- حضرت آدم علیه السلام 4 حدیث
- حضرت یوسف علیه السلام 3 حدیث
- حضرت ابراهیم علیه السلام 3 حدیث
- حضرت سلیمان علیه السلام 9 حدیث
- حضرت داوود علیه السلام 21 حدیث
- حضرت عزیر علیه السلام 1 حدیث
- حضرت ادریس علیه السلام 3 حدیث
- حضرت یحیی علیه السلام 8 حدیث
تــعــداد كــتــابــهــا : 111
تــعــداد احــاديــث : 45456
تــعــداد تــصــاویــر : 3838
تــعــداد حــدیــث روز : 685