اگر اين سخن پندآميز، از سوى خداوند باشد، دلنشين تر و حيات بخش تر و اثر گذارتر است.
جز آنچه در قرآن كريم، به صورت وحى بر پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله نازل شده است، و جز كتب آسمانى ديگر، مجـموعه اى از سخنان از زبان پروردگار جـهان و از طـريقِ رسولانِ الهى براى ما نقل شده است كه نام «حديث قدسى» بر آن نهـاده اند. كتابهايى نيز به صورت مجموعه احاديث قدسى توسّـط علماى دين تدوين يافته است.
برخى از اينها، گفتگوهايى است كه در معراج ، ميان رسول خدا و خداوند انجام گرفته است، برخى مناجات ها و كلمات خداوند با انبياى ديگرى همچون داود ، موساى كليم، عيساى مسيح و ... است.
احـاديث قدسى نيز ، گرچـه از زبان خداوند ، خطاب به انبيا، يا بشـر و بنى آدم است، ولى در كتـب حـديثى به صورت رواياتى از قول پيامبر خدا صلي الله عليه و آله و ائمّه معصومين عليهم السلام نقل و بازگو شده است.
در تعريف «حديث قدسى» گفته اند:
«حديث قدسى» ازحيث معنى از سوى خداوند است ، ولى از حيث لفظ، از رسول خدا صلي الله عليه و آله . حديث قدسى آن است كه خداوند متعال ، آن را به پيامبرش از راه الهام يا خواب و رؤيا خبر داده، پيامبر هم با عباراتِ خودش، از آن معانى و مفاهيم خبر داده است، پس قرآن بر حديث قدسى برترى دارد، چون لفظ قرآن نيز از سوى خداوند نازل شده است.»
از همين جا تفاوت حديث قدسى با قرآن نيز روشن مى گردد. قرآن، براى اثبات حقانيّت پيامبر و به عنوان معجزه نازل شده است، ولى حديث قدسى چنين نيست. واسطه نزول قرآن ، جبرئيل است، بر خلاف حديث قدسى .هم لفظ و هم معناى قرآن از خداوند است، ولى در احاديث قدسى چنين ضرورتى نيست. انكار قرآن كفر است ولى انكار حديث قدسى چنين نيست، و ... برخى تفاوتهاى ديگر.
به هر حال ، در احاديث قدسى، از زبان پيامبر خدا، ما شنونده كلام پروردگاريم و شايسته است جام جان را آماده بهره گيرى از اين كوثر معنويّت سازيم و با اشتياق ، گوشِ حكمت نيوش و پند پذير خود را بر احاديث قدسى بگشاييم.
* * *
خرسنديم كه توانسته ايم با كاوشى در كتب حديث و مجموعه هاى روايى ، تعداد چهل قطعه درخشان از «گهرهاى قدسى» را از انبوه احاديث قدسى برگزيده و براى شما شيفتگان اخبار و آثار اهل بيت عليهم السلام و پويندگان راه انبيا و اوصيا فراهم آوريم، به اين اميد كه نشر احاديث ائمه عليهم السلام و آشنايى با آنها به عنوان يك فرهنگ عمومى در جامعه شيعى ما درآيد.
مجموعه اين چهل حديث ها كه به صورت گهرهاى ناب از چهارده معصوم عليهم السلام و نيز از سخنان انبياى الهى تدوين شده است، به زيور ديگرى هم آراسته شد و آن افزودن چهل حديثِ قدسى بر اين مجموعه است.
از آنجا كه كلام الهى بر كلام بشرى برترى دارد، در اين سلسله احاديث هم گهرهاى قدسى را مقدم بر احاديث معصومين مى آوريم، تا «حسن مطلع» بر اين نظام نورانىِ روايات باشد.
از ساحت قدسى خداى قدّوس مى خواهيم كه دل ما را ظرفى مناسب براى درك و دريافت معارف والاى دين قرار دهد و انس ما را با قرآن و حديث ، زمينه ساز عمل به آنها و قرآنى انديشيدن و اهل بيتى زيستن قرار دهد.
قم ـ جواد محدّثى
دى 1378 ش
شب 23 رمضان 1420 ق
اِنَّ اللّه َ جل جلاله يَقُولُ: عَبْدى ! خَلَقْتُ الأَشياءَ لِأَجْلِك وَ خَلَقْتُكَ لِأجْلى، وَ هَبْتُكَ الدُّنْيا بالإِحسانِ وَ الآخِرَةَ بِالإِيمانِ.
خداوند متعال مى فرمايد:
قالَ اللّه ُ تَعالى: اَلأِخْلاصُ سِرٌّ مِنْ اَسْرارى اَسْتَوْدِعُهُ قَلْبَ مَنْ اَحْبَبْتُهُ مِنْ عِبادى.
خداوند مى فرمايد:
أَوْحَى اللّه ُ تَعالى اِلى داُود عليه السلام: اُذْكُرْنى فى اَيّامِ سَرّائِكَ ، حَتّى اسْتَجيبَ لَكَ فى اَيّامِ ضَرّائِك.
خداوند متعال به داود عليه السلام وحى فرمود:
فِى التَّوراةِ: يا بَنى آدَمَ! أَطيعُونى بِقَدْرِ حاجَتِكُمْ اِلَىَّ وَاعْصُـونى بِقَدْرِ صَبْرِكُمْ عَلَى النّـارِ، وَ اعْمـَلُوا لِلدُّنيا بِقَـدْرِ لَبْثِـكُمْ فيها وَ تَـزَوَّدُوا للاِخِرَةِ بَقَدْرِ مَكْثِكُمْ فيها.
در تورات آمده است:
قالَ اللّه ُ جل جلاله لِداوود عليه السلام: اَحِبَّنى وَ حَبِّبْنى اِلى خَلْقى. قال عليه السلام: يارَبِّ نَعَمْ، اَنَا اُحِبُّكَ فَكَيْفَ اُحَبِّبُكَ اِلى_'feخَلْقِكَ؟ قَالَ: جل جلاله اُذْكُرْ اَيادِىَّ عِنْدَهُمْ فَاِنَّكَ اِذا ذَكَرْتَ ذلِكَ لَهُمْ اَحَبُّونى.
خداوند به داود عليه السلام فرمود:
يا داوُدُ! بَلّـِغْ اَهْلَ الأَرضِ اِنّى حَبيبُ مَنْ اَحَبَّنى وَ جليسُ مَنْ جالَسَنى وَ مُؤْنِسٌ لِمَنْ اَنِسَ بِذِكْرى وَ صاحِبٌ لِمَنْ صاحَبَنى وَ مُختارٌ لِمَنِ اخْتارَنى وَ مُطيعٌ لِمَنْ اَطاعَنى . . .
يَقُولُ اللّه ُ عَزَّوَجَلَّ: اَلشّابُّ الْمُؤمِنُ بِقَدَرى، اَلرّاضى بِكتابى، اَلقانِعُ بِرِزْقى، اَلتّارِكُ شَهْوَتَهُ مِنْ اَجْلى، هُوَ عِنْدى كَبَعْضِ مَلائِكتى.
خداوند متعال مى فرمايد:
وَ عَن أبى عَبدِاللّه عليه السلام قالَ: مَنْ زارَ اَخاهُ فى اللّه ، قالَ اللّه : اِيّاىَ زُرْتَ وَ ثَوابُكَ عَلَىَّ، وَ لَسْتُ اَرْضى لَكَ ثَوابا بِدوُنِ الْجَنَّةِ.
از امام صادق عليه السلام روايت است كه فرمود:
قالَ اللّه ُ تَعالى: اَهْلُ طاعَتى فىضِيافَتى وَأَهْلُ شُكْرى فىزيارَتى وَ اَهْلُ ذِكْرى فى نِعْمَتى وَ اَهْلُ مَعْصِيَتى لاأُؤْيِسُهُمْ مِنْ رَحْمَتى، اِنْ تابُوا فَأَنَا حَبيبُهُمْ وَ اِنْ مَرِضُوا فَأَنا طَبيبُهُمْ، اُداويهِمْ بِا لْمِحَنِ وَ المَصائِبِ لاُِطَهِّرَهُمْ مِنَ الذُّنُوبِ وَ الْمَعائِبِ.
خداوند متعال مى فرمايد: