ـ ۱ ترجيح دنيا بر آخرت

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله : اى مردم! مبادا دنيايتان ، شما را از آخرتتان باز دارد. پس، هوس هاى خود را بر فرمان بُردارى از پروردگارتان ترجيح ندهيد، و عهد و پيمان و سوگندتان را وسيله اى براى نافرمانى هايتان قرار بدهيد.

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله ـ از سفارش هاى ايشان به امير مؤمنان عليه السلام ـ : و اين كه دنيا را بر آخرت برنگزينى؛ چرا كه دنيا ، رفتنى است و آخرت ، ماندنى.

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله : واى و صد واى بر كسى كه نعمت پاينده را به تكّه نانى كه از بين مى رود و به كُهنه پارچه اى كه مى پوسد، بفروشد.

امام على عليه السلام : خداوند مى فرمايد: «آنان كه زندگى دنيا و زيورش را مى خواهند ، كردارشان را در آن درست به آنان باز مى دهيم و از ايشان در آن هيچ نمى كاهند. آنان ، كسانى اند كه در آخرت ، جز آتش ندارند و هرچه در آن كرده اند ، هيچ شده است و تباه است آنچه مى كرده اند» . پس، چه بد سرايى است [دنيا [براى كسى كه از آن نهراسد و در آن ، بيمناك نباشد!

امام على عليه السلام : همواره با حق حركت كن ، هرچند بر خلاف ميل تو باشد و آخرتت را به دنيايت مفروش.

امام على عليه السلام : راضى بودن تو به دنيا ، از بدانتخابى تو و از شوربختى توست.

امام على عليه السلام : اى مردم! از خدا بترسيد ؛ زيرا هيچ كس بيهوده آفريده نشده است تا در نتيجه ، عمر خويش را به سرگرمى بگذراند، و سرِ خود رها نشده است تا در نتيجه ، زندگى اش را به پوچى و باطل سپرى كند، و دنياى او كه خويشتن را برايش آراسته ، نمى تواند جايگزين آخرتى شود كه بد نگريستن به آن ، او را در نظرش زشت جلوه گر ساخته است، و فريب خورده اى كه به بالاترين خواست خويش از دنيا دست يافته ، مانند كسى نيست كه [حتّى] به كم ترين بهره خويش از آخرت ، دست يافته باشد.

امام على عليه السلام ـ بخشى از خطبه ايشان در نكوهش دنيا ـ : آيا شما در خانه هاى همان كسانى نيستيد كه پيش از شما بودند و از شما عمرى درازتر داشتند و آثارى ماندگارتر و آرزوهايى دورتر و نيروهايى آماده تر و لشكريانى انبوه تر؟! دنيا را بندگى كردند ، چه بندگى اى! و آن را برگزيدند ، چه برگزيدنى! امّا سرانجام، بى هيچ توشه اى رساننده [به سرمنزل مقصود [و مَركبى راهوار [طاعات و عبادات] از آن كوچيدند.
آيا هرگز شنيده ايد كه دنيا جانى فداى آنها كرده باشد، يا كمكى در اختيارشان نهاده باشد، يا با آنان خوش مصاحبتى كرده باشد؟! نه ؛ بلكه چونان خوره [ خوره، بيمارى است كه آن را آكله و جذام گويند و لب و بينى را مى خورد (لغت نامه دهخدا). ] به جانشان افتاد و آنان را به كمند بلاها افكند و با مصيبت ها از پا درآوردشان و بينى هايشان را به خاك ماليد و لگدكوبشان كرد و پيشامدهاى بد روزگار را عليه شان يارى رساند.
شما خود ديده ايد كه دنيا به هركس ، سر در فرمانش نهاد و آن را [بر آخرت [برگزيد و بدان گراييد ، ناآشنايى و بى اعتنايى نمود، آن گاه كه براى هميشه از دنيا كوچيدند. آيا دنيا ، جز گرسنگى توشه اى در اختيارشان نهاد، يا
جز تنگى [معيشت [بر آنها چيزى روا داشت، يا جز تاريكى ، نورى به آنها داد، يا جز پشيمانى برايشان بر جاى گذاشت؟! پس، آيا چنين دنيايى را بر مى گزينيد، يا به آن اطمينان مى كنيد، يا بر آن حرص مى زنيد؟ بدسرايى است [دنيا] براى كسى كه به آن بدگمان نباشد و از آن ، در بيم و هراس به سر نبرد!

امام صادق عليه السلام : زندانى [واقعى] كسى است كه دنيايش او را از آخرتش باز داشته باشد.

امام صادق عليه السلام : طلب دنيايت ، تو را از طلب دينت باز ندارد؛ زيرا كه طالب دنيا ، گاه [آن را] به دست مى آورد و گاه از دستش مى دهد و به واسطه همان چيزى كه از دست داده است ، نابود مى شود.

امام على عليه السلام ـ در ديوان منسوب به ايشان ـ :