بر آنچه از دست رفته است ، اندوه مخور .
بر آنچه شايسته اش نيستى ، طمع مدار .
به پيمان كسى كه دين ندارد ، اعتماد نكن .
سخنى كه از تكذيبش مى ترسى بر زبان مران .
به آنچه از وفاى به آن ناتوانى ، وعده مده .
بر كارى كه درستى آن بر تو معلوم نيست ، مصمّم نباش .
از آشكار كردن حق ، هنگامى كه براى آن اهلى يافتى ، خوددارى نكن .
با لجوج در هيچ مجلسى جدل مكن .
امير المؤمنين علي عليه السلام : لا تُعاتِبِ الجاهِلَ فَيَمقُتَكَ ، وَ عاتِبِ العاقِلَ يُحبِبكَ ؛ 10215
نادان را سرزنش مكن كه دشمنت مى شود ؛ عاقل را سرزنش كن تا دوستت بدارد .
هيچ دشمنى را كوچك مشمار ، هر چند ناتوان باشد .
با فرومايه نزاع مكن كه بر تو جرئت مى ورزد .
ضعيفان را از دادگرى خود ، نااميد مساز .
هيچ كار خيرى را از روى ريا انجام مده و از سَرِ شرم ، آن را وا مگذار .
پيش از آزمايش ، به دوست اعتماد مكن .
امير المؤمنين علي عليه السلام : لا تَستَحىِ مِن إعطاءِ القَليلِ ؛ فَإنَّ الحِرمانَ أقَلُّ مِنهُ ؛ 10263
از بخشش اندك شرم مكن كه محروم كردن ، از آن كم تر است .
ستم مكن به كسى كه جز خدا ياورى نمى يابد .
امير المؤمنين علي عليه السلام : لا يَشغَلَنَّكَ عَنِ العَمَلِ لِلآخِرَةِ شُغلٌ ؛ فَإنَّ المُدَّةَ قَصيرَةٌ ؛ 10286
هيچ كارى تو را از كار براى آخرت باز ندارد كه وقت ، تنگ است .
امير المؤمنين علي عليه السلام : لا تَفرِحَنَّ بِسَقطَةِ غَيرِكَ لا تَدري ما يُحدِثُ بِكَ الزَّمانُ ؛ 10290
از زمين خوردن كسى شاد مشو ، كه نمى دانى گردش روزگار براى تو چه در آستين دارد .
آبروى خود را هدف تير گفتار هر گوينده اى نساز .
خودْ رأى مباش ، كه هر كس خودرأيى كند ، هلاك شود .
با كسى به زشتى خطاب مكن ، كه زشتى پاسخ ، تو را ناخوشايند مى آيد .
امير المؤمنين علي عليه السلام : لا تَستَبطِى ء اِجابَةَ دُعائِكَ وَ قد سَدَدتَ طَريقَهُ بِالذُّنُوبِ ؛ 10329
اجابت دعايت را دير مپندار ، وقتى با گناه راه اجابت آن را فرو بسته اى .
امير المؤمنين علي عليه السلام : لا تُدخِلَنَّ في مَشوَرَتِكَ بَخيلاً فَيَعدِلَ بِكَ عَنِ القصدِ ، وَ يَعِدَكَ الفَقرَ ؛ 10348
هيچ بخيلى را به مشورت خود درنياور ، كه تو را از ميانه روى بازمى گردانَد و از فقر مى ترساند .
امير المؤمنين علي عليه السلام : لا تُشرِكَنَّ في رَأيِكَ جَبانا يُضَعِّفُكَ عَنِ الأمرِ وَ يُعَظِّمُ عَلَيكَ ما لَيسَ بِعَظيمِ ؛10349
هيچ ترسويى را به مشورت مگير ، كه تو را از كار ناتوان مى كند و كارى را كه بزرگ نيست ، بر تو بزرگ مى نمايانَد .
امير المؤمنين علي عليه السلام : لا تَستَشِرِ الكَذّابَ ؛ فَإنَّهُ كَالسَّرابِ يُقَرِّبُ عَلَيكَ البَعيدَ ، وَ يُبَعِّدُ عَلَيكَ القَريبَ ؛10351
با دروغگو مشورت مكن ، كه دروغگو سراب را مى ماند : دور را در نظرت نزديك و نزديك را در نظرت دور مى نمايانَد .
امير المؤمنين علي عليه السلام : لا تُشرِكَنَّ في مَشوَرَتِكَ حَريصا يُهَوِّنُ عَلَيكَ الشَّرَّ وَ يُزَيِّنُ لَكَ الشَّرَهَ ؛ 10353
با هيچ آزمندى مشورت مكن ، كه بدى را بر تو آسان مى نمايد و حرص و ولَع را در نظرت مى آرايد .
امير المؤمنين علي عليه السلام : لا تُؤَخِّر إنالَةَ المُحتاجِ إلى غَدٍ ؛ فَإنَّكَ لا تَدري ما يَعرِضُ لَكَ وَ لَهُ في غَدٍ ؛10364
بخشش به نيازمند را به فردا مينداز ؛ چه ، نمى دانى فردا براى تو و او چه پيش خواهد آمد .
امير المؤمنين علي عليه السلام : لا تَنقُضَنَّ سُنَّةً صالِحَةً عُمِلَ بِها وَاجتَمَعَتِ الأُلفَةُ لَها وَ صَلَحَتِ الرَّعِيَّةُ عَلَيها ؛10377
هيچ رسم پسنديده اى را كه به آن عمل مى شود و رشته پيوند مردم و صلاح توده ها در آن است ، در هم نشكن .
امير المؤمنين علي عليه السلام : لا تَصحَب مَن يَحفَظُ مَساوِيَكَ ، وَ يَنسى فَضائِلَكَ وَ مَعالِيَكَ ؛ 10419
با كسى كه بدى هاى تو را به خاطر مى سپارد و نيكى ها و بزرگوارى هاى تو را فراموش مى كند ، دوستى مكن .
آنچه را نمى دانى بر زبان مران تا در خبر دادن از آنچه مى دانى بر تو گمان بد نبرند .
با شكمبارگى هوشمندى به بار نمى آيد .
هيچ جهادى مانند جهاد با نفس نيست .
حقّ و باطل با هم جمع نمى شوند .
هيچ لباسى زيباتر از سلامت نيست .
دين ندارد آن كه در توبه كردن ، امروز و فردا مى كند .
كسى را كه از دوستانش جدا شده است ،آسايشى نيست .
دانش با تن آسايى به دست نمى آيد .
مؤمن ، سير سر بر بالين نمى نهد در حالى كه برادرش گرسنه است .
خردمند ، خود را از مشورتْ بى نياز نمى بيند .
در لذّتى كه نمى پايد ، خيرى نيست .
آسايشى گواراتر از عافيت نيست .
خيرى نيست در آن كه از دوستانش بى هيچ جرمى كناره مى گيرد .
كرامت هاى اخلاقى جز با پاك دامنى و از خودگذشتگى كامل نمى شوند .
آدمى را دشمنى دشمن تر از نفس نيست .
به دوستى فرد بى دين ، شادى نمى كنند .
امير المؤمنين علي عليه السلام : لا يَرضَى الحَسُودُ عَمَّن يَحسُدُهُ إلاّ بِالمَوتِ أو بِزَوالِ النِّعمَةِ ؛ 10812
حسود ، جز به مرگ يا از بين رفتن نعمتِ كسى كه بر او حسد مى ورزد ، خشنود نمى شود .
امير المؤمنين علي عليه السلام : لا يَكُونُ الصَّديقُ صَديقا حَتَّى يَحفَظَ أخاهُ فى غَيبَتِهِ وَ نَكبَتِهِ وَ وَفاتِهِ ؛ 10821
دوست ، دوست نيست ، مگر آ ن كه در غياب دوستش و گرفتارى و مرگ او حقّ دوستى را به جاى آورد .
هيچ مخلوقى با نافرمانى خالق ، فرمان برده نمى شود .
امير المؤمنين علي عليه السلام : لا يَفوزُ بِالجَنَّةِ اِلاّ مَن حَسُنَت سَريرَتُهُ وَ خَلُصَت نِيَّتُهُ ؛ 10868
به بهشت دست نمى يابد ، مگر كسى كه باطنش نيكو و نيّتش خالص شود .
امير المؤمنين علي عليه السلام : لا خَيرَ في قَومٍ لَيسُوا بِناصِحينَ وَ لا يُحِبُّونَ النّاصِحينَ ؛ 10884
قومى را كه خود خيرخواه نيستند و خيرخواهان را هم دوست ندارند ، خيرى نباشد .
امير المؤمنين علي عليه السلام : لا خَيرَ في أخٍ لا يُوجِبُ لَكَ مِثلَ الَّذي يُوجِبُ لِنَفسِهِ ؛ 10891
خيرى نيست در دوست و) برادرى كه مانند آنچه را براى خود واجب مى داند ، براى تو واجب نداند .
هيچ نعمتى گواراتر از امنيّت نيست .
امير المؤمنين علي عليه السلام : لا خَيرَ في قَلبٍ لا يَخشَعُ ، وَ عَينٍ لا تَدمَعُ ، وَ عِلمٍ لا يَنفَعُ ؛ 10913
دل بى خشوع ، چشم بى گريه و دانش بى سود را خيرى نباشد .
امير المؤمنين علي عليه السلام : يُستَدَلُّ عَلى عَقلِ كُلِّ امرِءٍ بِما يَجرِي عَلى لِسانِهِ ؛ 10957
آنچه بر زبان آدمى رانده مى شود ، نشان انديشه اوست .
امير المؤمنين علي عليه السلام : يُستَدَلُّ عَلى كَرَمِ الرَّجُلِ بِحُسنِ بِشرِهِ ، وَ بَذلِ بِرِّهِ ؛ 10963
خوش رويى و احسان مرد ، دليل كرامت اوست .
ريا ، اندكش نيز شرك است .
بخشش اندك ، از عذرخواهى بهانه جويانه بهتر است .
امير المؤمنين علي عليه السلام : يَبلُغُ الصّادِقُ بِصِدقِهِ ما لا يَبلُغُهُ الكاذِبُ بِاحتِيالِهِ ؛ 11006
راستگو با راستى اش به چيزى مى رسد كه دروغگو با چاره جويى به آن نمى رسد .
مرد ، نه با گفتار ، كه با كردارش آزموده مى شود .
امير المؤمنين علي عليه السلام : يَومُ المَظلومِ عَلَى الظّالِمِ أشَدُّ مِن يَومِ الظّالِمِ عَلَى المَظلومِ ؛ 11029
روز ستمديده بر ستمگر سخت تر است تا روز ستمگر بر ستمديده .
امير المؤمنين علي عليه السلام : يَكتَسِبُ الصّادِقُ بِصِدقِهِ ثَلاثًا : حُسنَ الثِّقَةِ بِهِ ، وَ المَحَبَّةَ لَهُ ، وَ المَهابَةَ عَنهُ ؛11038
راستگو"> با راست گويى اش سه چيز به دست مى آورد : به او نيك اعتماد كنند ، دوستى اش بر دل ها نشيند ، و از وى انديشه كنند .