بر هر بلند مرتبه اى حسد مى برند .
هر فردى ، به همانند خود گرايش دارد .
هر دردى درمان مى شود ، جز بد اخلاقى .
هر چيزى با بخشيدن كم مى شود ، مگر دانش .
هر چيزى كه افشاى آن پسنديده نباشد ، امانت است ، اگر چه پنهان كردنش را درخواست نكرده باشند .
بسا سختى كه با مدارا آسان شد .
بسا كسى كه براى عمل كردن ، امروز و فردا مى كند تا آن گاه كه مرگ بر او هجوم آورد .
چگونه بسامان مى شود انديشه كسى كه هميشه سير است؟!
چگونه مى توان به عمرى شادمان شد كه لحظه ها از آن مى كاهند؟!
چگونه لذّت عبادت را در مى يابد، كسى كه از هوس باز نمى ايستد؟!
چگونه ديگرى را اصلاح مى كند، آن كه خود را اصلاح نكرده است؟!
امير المؤمنين علي عليه السلام : كَيفَ يَدَّعِي حُبَّ اللّه ِ مَن سَكَنَ قَلبَهُ حُبُّ الدُّنيا؟! ؛ 7002
چگونه ادّعاى دوستى خدا مى كند، كسى كه دوستى دنيا در قلبش جاى گرفته است ؟!
موى سپيد براى هشدار دادن ، بس است .
همين فضيلتْ آدمى را بس كه خود را ناقص شمارد .
اين زيركى براى آدمى بس كه كاستى هاى خود را بشناسد .
نادانى آدمى را همين بس كه بى مورد بخندد .
براى آگاهى از آنچه از دنيا مانده ، آنچه از دنيا گذشته ، بسنده است .
غفلت آدمى را همين بس كه همّتش را در آنچه به كارش نمى آيد ، صرف كند .
امير المؤمنين علي عليه السلام : كَفاكَ مُؤَدِّبا لِنَفسِكَ تَجَنُّبُ ما كَرِهتَهُ مِن غَيرِكَ ؛ 7077
براى ادب كردن خود ، همين بس كه دورى كنى از آنچه آن را از ديگران خوش نمى دارى .
شوخى بسيار ، هيبت را از ميان مى برد .
خشمِ بسيار ، صاحب خشم را خوار و عيب هاى او را آشكار مى كند .
بخشنده باش و اسراف كننده مباش .
به كارى مشغول باش كه از آن پرسيده خواهى شد .
يار ستمديده و دشمن ستمگر باش .
امير المؤمنين علي عليه السلام : كُن بَعيدَالهِمَمِ إذا طَلَبتَ ، كَريمَ الظَّفَرِ إذا غَلَبتَ ؛ 7161
هرگاه در پى چيزى هستى ، بلندْ همّت باش و آن گاه كه چيره شدى ، در پيروزى كريم باش .
امير المؤمنين علي عليه السلام : كُن بِأسرارِكَ بَخيلاً ، وَ لا تُذِع سِرّا اُودِعتَهُ فَإنَّ الإذاعَةَ خِيانَةٌ ؛ 7175
بخيلِ رازهاى خود باش و رازى را كه به تو سپرده شده است ، افشا مكن كه افشاى راز ، خيانت است .
هر چه بر خزانه داران رازها افزوده شود ، رازها بيشتر ضايع شود .
از هر دست بدهى ، با همان دست پس مى گيرى .
آن گونه كه مى كارى ، مى دروى .
كفران نعمت ، پاى را مى لغزانَد و نعمت را مى رُبايد .
هر تنگنايى را راه برون شُدى است .
هر جايگاهى را سخنى است .
براى هر چيز زكاتى است و زكات خِرَد ، تحمّل نادانان است .
جوينده دانش را عزّت دنيا و رستگارى آخرت است .
امير المؤمنين علي عليه السلام : لِلمُؤمِنِ ثَلاثُ ساعاتٍ : ساعَةٌ يُناجي فيها رَبَّهُ وَ ساعَةٌ يُحاسِبُ فِيها نَفسَهُ ، وَ ساعَةٌ يُخَلِّي بَينَ نَفسِهِ وَ لَذَّتِها فِيما يَحِلُّ وَ يَجمُلُ ؛ 7370
مؤمن را سه وقت است : وقتى كه با پروردگارش مناجات مى كند ، وقتى كه نفسش را به حساب مى كشد ، و وقتى كه با خود و لذّت هاى حلال و زيبا خلوت مى كند .
امير المؤمنين علي عليه السلام : لِيَكُن أبغَضُ النّاسِ إلَيكَ وَ أبعَدُهُم مِنكَ أطلَبَهُم لِمَعايِبِ النّاسِ ؛ 7378
بايد مبغوض ترينِ مردم و دورترينِ آنها از تو كسى باشد كه بيش از همه از مردم عيب جويى مى كند .
به بهشت نخواهد رسيد ، جز كسى كه براى آن بكوشد .
گفتار سودى ندارد ، مگر آن كه با كردار همراه شود .
كمال را در نمى يابى تا آن گاه كه نقصان را پشت سر گذارى .
با بُريدن از خويشان ، افزايشى [در عمر و مال] نيست .
امير المؤمنين علي عليه السلام : لَيسَ لأِنفُسِكُم ثَمَنٌ اِلاَّ الجَنَّةُ فَلا تَبيعُوها إلاّبِها ؛ 7492
جان شما را بهايى جز بهشت نيست ؛ آن را جز به بهشت نفروشيد .
داورى كردن درباره فرد امين ، با ظنّ و گمان) ، عادلانه نيست .
برادر تو نيست آن كس كه نيازمند به مداراى با او باشى .
برادر تو نيست آن كس كه تو را به داورى بين تو و خودش نيازمند كند فرد سومى را به عنوان قاضى قرار دهد) .
امير المؤمنين علي عليه السلام : لَيسَ لِلعاقِلِ أن يَكُونَ شاخِصا إلاّ فِي ثَلاثٍ : خُطوَةٍ في مَعادٍ، أو مَرَمَّةٍ لِمَعاشٍ أو لَذَّةٍ في غَيرِ مُحَرَّمٍ ؛ 7524
عاقل را روا نيست جز اينكه در پىِ يكى از سه [ كار ] باشد : بهره برى براى روز قيامت ، بهبود وضع زندگى ، و لذّت حلال .
امير المؤمنين علي عليه السلام : لَم يَعقِل مَواعِظَ الزَّمانِ مَن سَكَنَ إلى حُسنِ الظَّنِّ بِالأيّامِ ؛ 7549
كسى كه با خوش گمانى به روزگارْ آرام گرفته ، پندهاى زمانه را در نمى يابد .
امير المؤمنين علي عليه السلام : لَم يَعقِل مَن وَلِهَ بِاللَّعِبِ وَ استُهتِرَ بِاللَّهوِ وَ الطَّرَبِ ؛ 7568
خردمندى را درنيافته ، آن كه شيفته بازيچه شده و به بيهودگى و شادخوارى حريص گشته است .
امير المؤمنين علي عليه السلام : لَوِ اعتَبَرتَ بِما أضَعتَ مِن ماضِى عُمرِكَ لَحَفِظتَ ما بَقِىَ ؛ 7589
اگر از عمر تباه شده گذشته ات پند بگيرى ، عمر باقى مانده را پاس مى دارى .
امير المؤمنين علي عليه السلام : لَو يَعلَمُ المُصَلّي ما يَغشاهُ مِنَ الرَّحمَةِ لَما رَفَعَ رَأسَهُ مِنَ السُّجُودِ ؛ 7592
اگر نمازگزار مى دانست چه رحمتى او را فراگرفته ، سر از سجده بر نمى داشت .
امير المؤمنين علي عليه السلام : لَو بَقِيَتِ الدُّنيا عَلى أحَدِكُم لَم تَصِل إلى مَن هِيَ فِي يَدَيهِ ؛ 7608
اگر دنيا براى كسى باقى مى مانْد ، ديگر به دست آن كسى كه اكنون در دست اوست ، نمى رسيد .
بايد بر مَركب ميانه روى بنشينى و به سوى مقصد بالندگى ره بسپارى .
با كسى كه با تو درشتى مى كند ، نرم باش ، كه دور نيست او هم با تو نرم شود .
امير المؤمنين علي عليه السلام : لِقاءُ أهلِ المَعرِفَةِ عِمارَةُ القُلُوبِ وَ مُستَفادُ الحِكمَةِ ؛ 7635
ديدار با اهل معرفت ، مايه آبادانى دل ها و بهره بردن از حكمت است .
امير المؤمنين علي عليه السلام : لَذَّةُ الكِرامِ فِى الإطعامِ، وَلَذَّةُ اللِّئامِ فِى الطَّعامِ ؛ 7638
لذّت كريمان در خورانيدن ، و لذّت فرومايگان در خوردن است .