مقدمه

أَتَأْمُرُونَ النّاسَ بِالْبِرِّ وَ تَنْسَوْنَ اَنْفُسَكُمْ وَ اَنْتُمْ تَتْلُون الْكِتابَ اَفَلا تَعْقِلُونَ.
چگونه شما مردم را به نيكوكارى دستور مى دهيد و خود را فراموش مى كنيد و حال آنكه كتاب خدا را مى خوانيد چرا در آن انديشه نمى كنيد. (يعنى دستور كتاب خدا اينست كه خود نيز نيكوكار باشيد)


دورى از فرهنگ اهل بيت عليهم السلاممشكلات فراوان براى مسلمين ايجاد كرده است كه يكى از آنها بى تفاوتى و بى دردى در برابر نيازها، و گرفتاريها و رنجهاى برادران دينى است. اين بى دردى، خودخواهى را افزون تر و ماده گرايى را بيشتر و مشكلات زندگى اجتماعى را چند برابر مى سازد.
انتخاب چهل حديث كارگشائى بدين اميد صورت گرفته، كه امت اسلامى بايادآورى اين رهنمودهاى زندگى ساز، در تكامل اخلاقى و روابط صميمانه اجتماعى موفقيت هاى بيشترى كسب نمايند و دست اندركاران ادارات جمهورى اسلامى در سازندگى عمومى نيروها با گفتار معصومين عليه السلام فرهنگ خدمت به امّت را فراگيرند.
انشاء اللّه
قم ـ محمود شريفى
11 ذيقعده 1416 روز ميلاد امام هشتم عليه السلام
و 12 فروردين 1375 روز جمهورى اسلامى

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: تا زمانى كه مؤمن در كمك به برادر مؤمن خود كوشا باشد، خدا هم او را كمك و يارى خواهد كرد.

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: بهترين اعمال در پيشگاه الهى سه چيز است: ايجاد خوشحالى در دل مؤمن، رفع گرسنگى، و زدودن غم و اندوه از چهره او.

پيامبر گرامى صلى الله عليه و آله فرمود: كسى كه مؤمنى را خوشحال كند، مرا خوشحال نموده و كسى كه مرا خوشحال نمايد، خدا را خوشحال كرده است.

پيامبر گرامى اسلام فرمود: محبوب ترين اعمال پيش خدا خوشحال نمودن مؤمنين است.

امام صادق عليه السلام فرمود: از رسول خدا سئوال شد، محبوب ترين مردم در پيشگاه خدا كيست؟ پيامبر صلي الله عليه و آله فرمود: كسى كه بيشترين سود و خدمت را به مردم عرضه نمايد.

امام صادق عليه السلام فرمود: هر مسلمانى كه نياز و حاجت مسلمانى را برطرف نمايد خداى متعال به او مى فرمايد: اجر و ثواب تو بعهده منست و به كمتر از بهشت براى تو راضى نخواهم شد.

پيامبر گرامى اسلام صلى الله عليه و آله فرمود: كسى كه صبح كند و به مسائل مسلمانان همّت نگمارد، مسلمان نيست.

امام كاظم عليه السلام فرمود: كسى كه قدرت ندارد به ما صله نمايد به شيعيان نيازمند ما رسيدگى نمايد.

بعضى از اصحاب امام باقر عليه السلامبه ايشان عرض كردند: شيعه در جامعه ما زياد است. امام فرمود: آيا بى نياز نسبت به نيازمند عطوفت و مهربانى مى كند و آيا نيكوكار از خطاكار مى گذرد و در مسائل مالى به همديگر كمك مى كنند. گفتيم: خير. فرمود: پس اينها شيعه نيستند چون شيعه كسى است كه اينطور عمل كند.

احـمد بن عيسى مى گويد: امام صادق عليه السلامبه من فرمود: نيازمندى كه به من مراجعه مى كند من زود نياز او را بر طرف مى كنم ازترس اينكه او بى نياز شود واين كار نيك از دستم برود.

پيامبر گرامى اسلام صلى الله عليه و آله فرمود: كسـى كه برادر خـود را گـرامى بـدارد خـدا را گـرامى داشته فـكر مى كـنيد كسـى كه خدا را گـرامى بـدارد با او چـگونه رفـتار مى كند؟

امام صادق عليه السلام فرمود: خداوند بزرگ فرمود: مردم خانواده من هستند، پس محبوب ترين آنها پيش من كسانى هستند كه نسبت به مردم مهربانتر باشند و در تأمين نيازهايشان كوشاتر باشند.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمود: مؤمنان با يكديگر برادرند و نيازهاى همديگر را برآورده مى كنند و خداوند هم نياز آنها را بر طرف مى كند.

امام صادق عليه السلام فرمود: به خدا و پيامبر صلي الله عليه و آلهو جانشين او ايمان نياورده كسى كه وقتى برادر مؤمنش نيازش را پيش او مطرح مى كند با خوشروئى برخورد نكند، پس در صورتيكه قدرت داشت نياز او را بر طرف مى كند و اگر خودش نتوانست با كمك ديگرى اقـدام مى كند تا بر طرف نمايد، اگر مؤمنى چنين عمل ننمايد بنابراين ولايتى بين ما اهل بيت و او نخواهـد بود.

امام كاظم عليه السلام فرمود: وقتى برادر مؤمنى نياز خود را به مؤمنى عرضه مى كند اين عرضه نعمتى است از خداوند كه بسوى او فرستاده شده است پس اگر مؤمن نياز او را بر طرف نمايد اين كار او را به ولايت ما مى رساند و او به ولايت خدا متّصل است.

پيامبر گرامى اسلام صلى الله عليه و آله فرمود: كسى كه براى رفع نياز برادر مؤمن خـود كوشـش كـند مثـل اين اسـت كه نه هزار سال خداوند متعال را عبادت كرده در حاليكه روزها روزه بوده و شبها را هم شب زنده دارى مى كرده است.

پيامبر گرامى اسلام صلي الله عليه و آله فرمود: كسى كه نياز برادر مؤمن خود را برآورد مثل كسى است كه روزگارى خدا را عبادت كرده است.

از پيامبر گرامى اسلام صلي الله عليه و آله است كه فرمود: بخدا قسم كه برآوردن حاجت مؤمن از روزه يك ماه و اعتكاف يك ماه در مسجد بهتر است.

امام صادق عليه السلاممى فرمود: بـرآوردن حاجت مؤمن فضـيلتش بيشتراست از هـزار مرتبه حـجّى كه تمام مناسك آن قبول شـده باشد و آزاد كـردن يك بنده در راه خدا و مصرف بار هزار اسب در راه خـدا هـمراه زيـن ولجامش.

امام صادق عليه السلام فرمود: حركت مسلمان در مسير بر آوردن حاجت مسلمان ديگر از هفتاد طواف خانه خدا بهتر است.

امام صادق عليه السلام فرمود: فضيلت برآوردن نياز يك مؤمن بيشتر از طواف و طواف و طواف است و تا ده بار طواف را برشمرد.

امام صادق عليه السلام فرمود: كسى كه در راه برطرف كردن نياز برادر دينى خود قدم برمى دارد مثل كسى است كه در بين صفا و مروه سعى مى كند و كسى كه نياز او را بر طرف نمايد مثل كسى است كه در راه خدا در جنگ بدر و اُحُد به خون خود آغشته شده باشد و خداوند متعال هيچ امّتى را عذاب نمى كند مگر وقتى كه در حق برادران نيازمند خود كوتاهى و سهل انگارى كنند.

از امام صادق عليه السلامنقل شده است كه فرمود: وقتى برادر مسلمانى پيش انسان بيايد و نياز خود را مطرح كند اگر انسان به كمك او برخيزد مثل كسى است كه در راه خدا جهاد نمايد.

امام صادق عليه السلام فرمود: خداوند متعال بندگانى دارد كه مردم در نيازهاى خود به آنها پناه مى برند آنان روز قيامت در امنيّت هستند.

پيامبر گرامى اسلام صلي الله عليه و آله فرمود: كسى كه يك حاجت مؤمنى را برآورد خداوند متعال نيازهاى زيادى را از او برمى آورد كه كمتريين آنها بهشت است.

رسول گرامى اسلام صلي الله عليه و آله فرمود: كسى كه مؤمنى را كمك كند خداوند متعال هفتاد و سه ناراحتى را از او بر طرف مى نمايد كه يكى از آنها در دنياست و بقيّه در اندوه بزرگ (روز قيامت) اوست، بعد فرمود: زمانى كه همه مردم مشغول خودشان هستند.

از امام صادق عليه السلام نقل شده است كه فرمود: كسى كه در پى رفع حاجت برادر دينى خود قدم بردارد خداوند بزرگ براى او ده حسنه مى نويسد و به او ده درجه عطا مى فرمايد و از ده گناه او صرف نظر مى كند و شفاعت ده نفر را از او مى پذيرد.

امام صادق عليه السلام فرمود: كسى كه پيشانيش در مسير برآوردن نياز برادر ديـنى خـود عرق بريزد، خداوند عزوجل او را بعد از آن عذاب نخواهد كـرد.

امام صادق عليه السلام فرمود: كسى كه نياز مؤمنى را بدون هيچگونه كوچك كردن او برطرف نمايد خداوند متعال او را در بهشت جا خواهد داد.

امام باقر عليه السلام فرمود: خداوند تعالى به حضرت موسى وحى كرد كه، بعضى از بندگان من با كار نيك به من نزديك مى شوند و من آنها را وارد بهشت مى كنم، گفته شد: كار خير چيست فرمود: در راه اندازى كار مؤمن اقدام كنى.

از امام باقر عليه السلامنقل شده است كه فرمود: كسـى كه در مسير برطرف كردن نياز برادر مسلمانش حركت كند و كـوشـش نـمايد تا آنرا بـه اتمام برساند خداوند متعال قدمهاى او را در روزى كه قدمـها مى لـرزد ثابت و استوار خواهد كـرد.

امام على عليه السلام فرمود: برآوردن حاجتها جز با سه چيز درست نشود: كوچك شـمردن آن تـا خـود بـزرگ گـردد، پنـهان نـگهداشتن آن تا خـود آشـكار گـردد، شـتاب و سرعـت در آن تـا گوارا گـردد.

پيامبر گرامى اسلام صلي الله عليه و آله فرمود: انسان مؤمن وقتى نياز برادرش را مى داند او را مجبور نمى كند كه نيازش را بخواهد «قبل از درخواست نياز او را برطرف مى كند».

از امام صادق عليه السلامنقل شده است كه فرمود: وقتى كه انسان بداند كه برادر مؤمن او چيزى نياز دارد و نياز او را بر طرف نكند تا اينكه سئوال نمايد و سپس اقدام نمايد خداوند به او پاداش نمى دهد.

امام صادق عليه السلام فرمود: هر كس بتواند مستقيم و يا با واسطه، نياز مؤمنى را برآورد و از انجام آن خوددارى نمايد خداوند عزّوجل او را در قيامت با چشمانى كبود و دستهاى بسته بر گردن بر پا نگهدارد و اعلام شود: اين همان خائنى است كه بخدا و پيغمبر خيانت كرده است. سپس فرمان رسد كه او را بسوى آتش جهنّم برند.

امام صادق عليه السلام فرمود: هر مؤمنى كه قدرت يارى برادرش را دارد اگر او را خوار كند خداوند او را در دنيا و آخرت خوار و ذليل خواهد كرد.

پيامبر گرامى اسلام صلى الله عليه و آله فرمود: كسى كه ضمانت كند «قول بدهد» نياز برادر دينى خود را برطرف كند، تا وقتى كه اينكار را نكرده خداوند عزوجل به نيازهاى او توجه نمى كند.

امام حسين عليه السلام فرمود: نيازهاى مردم بشما از نعمتهاى الهى است براى شما، بنابراين از اين نعمتها خسته نشويد.

پيامبر گرامى اسلام صلى الله عليه و آله فرمود: كسى كه نياز برادر دينى خود را بر طرف نمايد من در موقع سنجش اعمال او حاضر خواهم شد، اگر موفق بود كه هيچ، والا او را شفاعت مى كنم.

امام كاظم عليه السلام فرمود: مهر اعتبار اعمال شما برآوردن نيازهاى برادرانتان و نيكوئى با آنهاست تا جائيكه قدرت داريد و اگر چنين نكنيد عملى از شما پذيرفته نخواهد شد. نسبت به برادران مهربانى كنيد و با آنها مدارا نمائيد تا به ما بپيونديد.