مقدمه

قالَ اللّهُ تَعالى:
يَعْلَمُونَ ظاهِرا مِنَ الْحَيوةِ الدُّنْيا وَ هُمْ عَنِ الاْخِرَةِ هُمْ غافِلون.
بيشتر مردم به امور ظاهرى زندگى دنيا (مانند صنعت و تجارت و غيره) آگاهى دارند و از عالم آخرت (و وعده ثواب و عقاب حق) به كلّى بى خبرند.
تمدنها، فرزند فرهنگها و انديشه هاست و آداب و روشهاى هر ملّت بيانگر روحيات و انديشه هاى افرادى است كه در آن جامعه زندگى مى كنند زيرا تصوّرات، شناختها و بينشها و تفكّرات، در آداب و رسوم و روش زندگى ملّتها و افراد جلوه گر مى شود.
چنانچه ميزان رشد و تعالى و تكامل يا انحطاط جامعه ها، ملّتها و گروهها وابسته به آداب و روشهاى آنان است، و يگانه معّرف هر فرد آداب و روشهايى است كه از انديشه هاى او حكايت مى كند. آداب و رسوم جامعه هاى بشرى به يكى از سه قسم زير برمى گردد:
1 ـ آداب و رسوم عاميانه و خرافى 2 ـ آداب و رسوم دانشمندان
3 ـ آداب و سنن پيامبران براى مبدأ پيدايش آداب و رسوم عاميانه و خرافى و غير عاميانه نمى توان زمان و مكان خاصّى را بيان كرد ولى بى ترديد مى توان گفت از زمان شروع زندگى بشر در روى زمين كه از زمان هبوط حضرت آدم آغاز شد تا به امروز يك سلسله آداب و رسوم روش زندگى در ميان خداپرستان و دين باوران پيدا شده كه با روشها و رسوم نوع بشر فرق داشته و دارد. و باز روشن است كه اين روشها و آداب از سطح عقل و از محيط انديشه افراد عادى بشر بيرون است، زيرا با انديشه و عقل بشرى نمى توان به آنها رسيد و اساسا درخور فهم بشر نيست، بلكه برخى از شخصيتها و فرزانگان برگزيده جهان پيامبرانند كه از راه وحى و الهام از آفريدگار گرفته و به مردم جهان عرضه كرده اند.
اين نوع آداب و رسوم و روشها يك تشكيلات الهى و غير مادى است كه سعادت روحى و جسمى انسانها را بعهده دارد. مسئوليت رشد و هدايت پيامبران را خدا بعهده گرفته و طرز معاشرت و آداب و روش زندگى آنان را هم امضا و تصديق نموده است.

بنابراين بهترين و موفقترين روشها و آداب و رسومى كه شايسته الگوگيرى و پيروى است همان روش پيامبران و پرورش يافتگان مكتب الهى است. كه از هرگونه خطا و كج روى مصون است. از اين رو خداوند متعال در قرآن انسانها را به پيروى از راه و روش آنان فرامى خواند و مى فرمايد: «قَدْ كانَتْ لَكُمْ اُسْوَةٌ حَسَنَةٌ فى اِبْراهيمَ وَ الَّذينَ مَعَهُ»
يعنى در روش زندگى ابراهيم و كسانى كه با اويند(يعنى ساير پيامبران) سرمشق و الگوى خوبى براى شماست.
يا در آيه ديگر مى فرمايد: «لكم فى رسول اللّه اسوة حسنة»
براى شما در روش و زندگى رسول خدا صلي الله عليه و آله سرمشق و الگوى نكويى است. علاوه بر قرآن، عقل سالم و تجربه هم ما را به پيروى از مكتب پيامبر و دست پروردگان آنان مى خواند، زيرا با مطالعه در تاريخ و زندگى اين برگزيدگان الهى معلوم مى شود كه بهترين و موفقترين روش در رسيدن به سعادت روش آنان است.
در اين چهل حديث با شمّه اى از انديشه هاى حكيمانه و برداشتها و بينشهاى جاودانه آنان آشنا مى شويم تا به توفيق الهى بتوانيم از انديشه و سخن الهى و پر از حكمت آنان الهام گرفته و در عمل، آنان را الگو قرار دهيم و با ادامه راهشان در شمار دوستداران عترت و بندگان شايسته خدا قرار گيريم.
قم ـ محمود شريفى
11 ذيقعده 1416 روز ميلاد امام هشتم عليه السلام
و 12 فروردين 1375 روز جمهورى اسلامى

به حضرت عيسى عليه السلام گفته شد: اى روح خدا چطور صبح كردى؟ فرمود: صبـح را آغـاز كردم در حالى كه پروردگارم بالاى سر من است، و آتش (جهنّم) پـيش رويم، و مرگ در طـلب من است، آنـچه را اميـدوارم در اختيار من نيست (و مالك آن نيستم)، و از دوركـردن آنچه دوست ندارم عاجـزم بنابراين چه كسـى از من فقـيرتر است.

هرگاه از حضرت عيسى عليه السلاماحوالپرسى مى شد، مى فرمود: صبح كردم در صورتى كه سود آنچه را كه به آن اميد دارم در اختيار من نيست، و قدرت ندارم آنچه را از آن بيم دارم از خود دفع كنم، و صبح كردم در حالى كه در گرو عملم هستم، و تمام خوبيها در دست غير خودم (يعنى خدا) است، پس هيچ فقيرى از من فقيرتر نيست.

از امام صادق عليه السلام نقل شده است: حضرت عيسى عليه السلام در خطبه اش فرمود: در ميان شما صبح كردم (و زندگى مى كنم) در حالى كه خورشت من گرسنگى و غذايم چيزى است كه زمين براى حيوانات وحشى و چهارپايان مى روياند و چراغ (وسيله روشنائى) من ماه و بسترم خاك و بالشم سنگ است.

به پيامبر اسلام گفته شد: چگونه شب را به صبح آوردى؟ فرمود: بخـير و خوشى از دست گروهى كه در تشييع جنازه اى شركت نكرده و به عـيادت بيـمارى نـرفته اند (در غـم و شـادى مـردم شـركت ندارند).

آن دو به رسول خدا صلي الله عليه و آله گفتند: اى رسول خدا چگونه صبح كردى؟ فرمود: صبح كردم در حالى كه حمد و سپاس خدا را بجا مى آورم.

عبدالله بن جعفر گفت: يك روزى صبح بر عمويم على عليه السلامكه مريض بود وارد شدم و گفتم: اى امير مؤمنان چگونه صبح كردى؟ فرمود: فرزندم چگونه صبح مى كند كسى كه با بقائش فانى مى شود و با دارو و دوايش بيمار مى شود و از همانجا كه مطمئن است ضربه مى خورد.

راوى گفت به اميرالمؤمنين عليه السلامگفتم: چـگونه صبـح كردى؟ در پاسخ فرمود: چگونه صبح مى كند كسى كه خـداوند بر او دو نـگهبان گـمارده است، و مى دانـد كـه خطـاهايش در دفـتر ويژه نوشـته مى شود، و اگر پـروردگارش به او رحـم نكند بازگشتـش به سـوى آتش است.

جيش بن معتمر گويد: در حـالى كه على عليه السلام در رحـبه تكيه داده بود حـضورش رسيـدم و گفتم: سلام بر تو و رحـمت و بركات خدا بر تو باد، چگونه صـبح كردى؟ حـضرت سرش را بلند كرد و پاسـخ سـلام را داد و فـرمود: صبـح كردم در حـالى كه با دوستـدارمـان دوستم و با د شـمنان دشـمن.

به اميرالمؤمنين عليه السلام گفته شد: اى اميرمؤمنان چگونه صبح كردى؟ فرمود: صبح كردم در حالى كه(روزى خود را) مى خورم و منتظر اجلم هستم.

روزى جابر(بن عبدا... انصارى) به حضرت علّى عليه السلامعرض كرد: چگونه صبح كردى؟ حضرت فرمود: در حالى كه با اين همه گناه نعمتهاى بيشمارى از پروردگارمان داريم و نمى دانيم كداميك را شكر بگزاريم: خوبيهائى را كه بر ملامى كند، يا زشتيهائى را كه مى پوشاند.

جابربن عبداللّه گفت: روزى خدمت اميرالمؤمنين عليه السلامرسيدم به حضرت گفتم: اى اميرمؤمنان چطور صبح كردى؟ فرمود: روزى خود را مى خورم جابر گفت: به امام عرض كردم: درباره خانه دنيا چه مى گوئى؟ فرمود: چه بگوئيم در مورد خانه اى كه اوّل آن غم و آخرش مرگ است. جابر گفت: خوشبخت ترين مردم چه كسى است؟ فرمود: جسمى كه زير خاك است، از عذاب در امان است، و اميد پاداش دارد.

جابربن عبداللّه انصارى مى گويد: روزى صبحدم، على بن ابى طالب عليه السلام را ملاقات كردم و گفتم: اى اميرمؤمنان چگونه صبح كردى؟ فرمود: به نعمتى و بخششى از پروردگارم (و آن در امان بودن) از مردى كه از برادرى ديدن نمى كند، و مؤمنى را شادى نمى سازد. گفـتم: شـاد كردن مـؤمن چـگونه است؟ فـرمود: انـدوهى را از او بر طـرف كنـد يا قـرض او را ادا كـند يا نـياز او را برطـرف نمايد.

اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: روزى به حضور پيامبر خدا صلي الله عليه و آله رسيدم حضرت فرمود: يا على چطور صبح كردى؟ گفتم صبح كردم در حالى كه در دستم چيزى جز آب نيست، و براى حال دو فرزندم (امام) حسن و حسين (كه درود خدا بر آنان باد) غمگينم. پيامبر به من فرمود: اى على غمخوارى براى خانواده سپر آتش است. و فرمـانبردارى از خـالق مايه امنـيت از عـذاب اسـت، و صـبر بر اطاعت جـهاد محسوب مى شود و از عبادت شصت سال برتر است و غم مرگ كفّاره گناهان است، اى على بدان كه روزى بندگان به عهده خداوند سبحان است و غمگينى تو براى خاندان سود و زيانى به تو نمى رساند جز اينكه پاداش به تو داده مى شود، و دردناكترين غمها غم خانواده است.

ابن عباس گويد: به خدا قسم نام اميرالمؤمنين را براى على بن ابى طالب عليه السلامما بر نگزيديم بلكه (براى اوّلين بار) خود پيامبر او را به اين نام خواند. روزى (به همراه پيامبر صلي الله عليه و آله) از كوچه هاى مدينه مى گذشتـيم كه على بن ابى طالب از مقـابل رسيد و گفت: سـلام و رحـمت و بركات او برتو باد اى رسول خدا، رسـول خـدا در پـاسـخ فـرمود: درود بـرتو باد اى امـيرالمـؤمنين، چـگونه صـبح كردى؟ او در پاسخ گفت: صبح كردم در حالى كه خوابم رو به هلاكت (مرگ) است و بيداريم چرتهائى است و انديشه ام در باره روزمرگ است. ابن عباس گفت: من از گفتار رسول خدا درباره على عليه السلام تعجّب كردم و گفتم: اى رسول خدا درباره پسر عمويم چه چيزى فرمودى؟ آيا از روى دوستى و محبّت به او (اميرالمؤمنين) گفتى يا اينكه از پيش خداست؟ پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله فرمود: نه به خدا قسم من در باره على چيزى جز آنچه با چشم ديدم نگفتم، گفتم: اى رسول خدا چه چيزى ديدى؟ فرمود: شبى كه مرا به معراج بردند به هيچ درى از درهاى بهشت نگذشتم جز اينكه ديدم روى آن نوشته بود: على فرزند ابوطالب از هفتاد هزار سال قبل از آفرينش آدم اميرمؤمنان است.

امام صادق عليه السلام فرمود: اميرمؤمنان عليه السلام مريض شد، گروهى از او عيادت كردند، به او گفتند: اى اميرمؤمنان چطورى؟ چه طور صبح كردى؟ فرمود: به بـدى صـبح كردم، آنان گفـتند: سبـحان اللّه آيا اين سخن امثـال شماست؟ فرمود: خداوند (در قرآن) مى فرمايد: «ما شما را با خوبى و بدى بعـنوان آزمـايش گرفـتار مى كنيم و شما بسوى ما بر مى گرديد» پس خوبى عبارت است از سلامتى و بى نيازى و بدى عـبارتست از بيمارى و نيازمـندى كه هر دو آزمـايش و امتحـان است.

فاطمه دختر امام حسين عليه السلام مى گويد: زمانى كه بيمارى حضرت فاطمه عليهاالسلام دختر رسول خدا صلي الله عليه و آله شدّت پيدا كرد زنهاى مهاجر و انصار به عيادتش آمدند و گفتند: اى دختر رسول با اين بيمارى چگونه صبح كردى؟ حضرت فاطمه عليهاالسلام فرمود: به خدا قسم، صبح كردم در حالى كه نسبت به دنياى شما بد بينم، و نسبت به مردان شما خشمناكم، پيش از آنكه آنان را آزمايش كنم بيرونشان انداختم، و بعد از آنكه در آنان دقيق شدم و آزمودم با آنان دشمن شدم.

ام سلمه بر حضرت فاطمه عليهاالسلام وارد شد و به او گفت: اى دختر رسول خدا شب را چگونه صبح كردى؟ فرمود: همدم غم و اندوه. پيامبر از دست رفت، به جانشين او ظلم شد و قسم به خدا كه حريم او شكست.

به امام حسين عليه السلام گفته شد: اى فرزند رسولخدا چگونه صبح كردى؟ فرمود: صبح كردم در حالى كه من پروردگارى دارم كه بالاى سرم است و آتش (جهنم) پيش رويم، و مرگ در جستجوى من است و حساب مرا احاطه كرده و من در گرو عمل خودم هستم، آنچه را دوست دارم نمى يابم و آنچه را دوست ندارم از خودم دور نمى كنم، كارها دست ديگرى (يعنى خدا) است چنانچه بخواهد عذابم مى كند و اگر مايل باشد مى بخشد. پس چه كسى از من نيازمندتر است؟

مردى در شروع سخن به امام حسين عليه السلام گفت: حال شما چطور است؟ خدا به شما عافيت دهد. امام عليه السلام فرمود: سـلام قبـل از گفــتار اسـت، خدا به تو عافيت دهد، سپس فرمود: اجازه ندهيد به كسى (سخن بگويد) تا اينكه سلام كند.

منـهال مى گويد: بر امام زين العابدين عليه السلام وارد شدم و گفتم: سلام بر شما باد چگونه صبـح كـرديد خدا بر شما رحمت آورد؟ فـرمود تو خيال مى كنى شيعه مائي و از شـب و روز ما خبـر ندارى؟ روزگار ما چنان است كه همانند قوم بنى اسرائيل در اسارت فرعون ـ مردان ما را مى كشند و زنان ما را (بى سرپرست) رها مى كنند، ـ (در اين روزگار) بر بهترين انسانها بعد از پيامبر صلي الله عليه و آله ـ در منبرها لعنت نثار مى شود و براى ناسزاگوئى به او حقوق و پاداش عطا مى شود، دوستان ما بخاطر محبتشان نسبت به ما از حق و مـقامشان كاسته مى شود قريش به دليل انتسايشان به پيامبر بر تمامى عرب برترى مى فروشد و حق ما را مى طلبد اما خود براى ما حقى نمى شناسد (و به آن تسليم نمى شود) آرى بيا و ببين كه شب و روز ما چـگونه است.

جابر مى گويد: امام سجاد عليه السلام روزى از منزل خارج شد در حالى كه چنين مى گفت: اى جابر به خدا قسم صبح كردم در حالى كه غمگين هستم و قلبم مشغول است گفتم: فدايت شوم غم و دل مشغولى شما چيست؟ آيا مربوط به دنياست؟ امام عليه السلام فرمود: نه جابر بلكه اندوه براى آخرت است، اى جابر! حقيقت ناب ايمان برقلب هركس وارد شود، از هر آنچه زينت دنيائى است رويگردان مى شود.

به امام سجاد عليه السلام گفته شد: اى فرزند رسول خدا حال شما چطور است؟ فرمود: حال و روز كسى را دارم كه هشت طلبكار دور او را گرفته اند، خداى بزرگوار از من انجام واجبات را مى خواهد، و پيامبر روش و سنّت خود را، و خانواده غذا و خرجى را، و نفس شهوت را، و شيطان نافرمانى را، و نگهبانان (دو فرشته) درست كردارى را، و عزرائيل روح را، و قبر جسم را. بنابراين من در ميان اين همه طلبكار گرفتارم.

به امام زين العابدين عليه السلام گفته شد: حال شما چطور است؟ امام عليه السلام فرمود: مى گذرانيم در حالى كه ما به خاطر انتساب به پيامبر خدا در ترس و نگرانى به سر مى بريم و همه مسلمانان در سايه نام او امنيَّت و آرامش دارند!

امام زين العابدين عليه السلام فرمود: هر بامداد زبان آدميزاد بر ديگر اعضايش توجه مى كند و مى گويد: چگونه هستيد؟ حالتان چطور است؟ آنها مى گويند: اگر تو ما را رها كنى خوبيم، خدا را خدا را نسبت به ما بياد آور و او را به خدا قسم مى دهند و مى گويند: پاداش و كيفر ما تنها بخاطر توست.

به امام باقر عليه السلام گفته شد: چگونه صبح كردى؟ فرمود: صبح كرديم در حالى كه غرق در نعمت هستيم، گناهان فراوان است، معبود ما با نعمتها به ما اظهار دوستى مى كند، و ما با نافرمانى نسبت به او دشمنى مى كنيم، ما به او نيازمنديم و او از ما بى نياز است.

سفيان ثورى گويد: به امام صادق عليه السلام وارد شـدم و گفتم: اى فرزند رسول خدا چگونه صبـح كردى؟ فـرمود: به خدا قسم من غـمگينم، و قلبم مشـغول است. به امـام گفـتم چه چـيزى تو را غـمگين و دلـت را مشغول كرده است؟ فـرمود: اى ثـورى! هـر كـسى كه در قـلبش دين ناب خدا وارد شد او را از چيزهاى ديگر مشغول مى كـند، اى ثـورى دنيا چيست؟ و چه چيز مى تواند بـاشد؟ آيا دنيا چيزى جز خـوراكى كه خـوردى يا پوشاكى كه پوشيدى يا مركبى كه سوار شدى است؟ مؤمنان در دنيا آرامش ندارند، و از آمدن آخرت(قيامت) در امان نيستند، خانه دنيا خانه ناپايدارى است و خانه آخرت سراى پايدار، مردم دنيا اهل غفلت اند.

داوود مى گويد: خدمت امام صادق عليه السلام رسيدم پسرش حضرت كاظم عليه السلام در حالى كه (در اثر تب شديد) مى لرزيد. وارد شد، امام صادق عليه السلام به او فرمود: چگونه صبح كردى؟ او در پاسخ گفت: در سايه لطف خدا، غرق در نعمتهاى خداوندم.

امام كاظم عليه السلام(در دعايش) فرمود: (خدايا) صبح كردم در حالى كه از تو مى خواهم از من در گذرى و به من عافيت در دين و دنيا و آخرت و خانواده و مال و فرزندم عطا كنى.

به امام رضا عليه السلام گفته شد: چگونه صبح كردى؟ امام عليه السلام فرمود: صبح كردم در حالى كه عمر كوتاه شده، كردارم ضبط شده، مرگ (چون طوقى) برگردنمان افتاده، آتش را پشت سرداريم و نمى دانيم با ما چگونه عمل خواهد شد.

رسول خدا صلي الله عليه و آله به حارث بن مالك فرمود: چگونه صبح كردى؟ او گفت: اى رسول خدا به خدا قسم صبح كردم در حالى كه از مؤمنان هستم. رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: براى هر مؤمن حقيقتى است، پس حقيقت ايمان تو چيست؟ حارث در پاسخ گفت: شبم را بيدارم، ثروتم را انفاق كردم، دنيا را طورى شناختم مثل اينكه به عرش پروردگار بزرگوارم نگاه مى كنم در حالى كه براى حساب ظاهر شده است، و گويا اهل بهشت را مى بينم كه همديگر را ديدار مى كنند، و گويا اهل دوزخ را مى بينم كه به سراغ هم رفته سركش مى كنند. رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: اين شخص بنده اى است كه خدا دلش را روشن ساخته است، سپس به او فرمود: تو روشن و بينا شده اى پس ثابت باش. حارث گفت: اى رسول خدا براى من دعا كن تا شهـيد شـوم، پس پيامبر بـراى او دعا كرد و او روز هشـتم شـهيد شد.

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: آداب عيادت مريض اين است كه يكى از شما (عيادت كنندگان) دست خود را روى او بگذارد و از او بپرسد حالت چطور است؟ و چگونه صبح و شب كرده اى؟ و درود كامل شما مصافحه و دست دادن است.

اميرالمؤمنين عليه السلام گفت: اى رسول خدا ابوذر بيمار و تب دار است. پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله فرمود: برويم پيش او تا عيادتش كنيم، همراه يگديگر پيش او رفتيم، وقتى كه نشستيم، رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: اى ابوذر چطور صبح كردى؟ ابوذر گفت: صبح كردم در حال تب دارى اى رسول خدا، رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: در باغى از باغهاى بهشت صبح كردى، تو در آب حيات فرو رفتى، و خدا پوشانيد آنچه را كه به دين تو آسيب مى رساند، پس بشارت باد بر تو اى ابوذر.

به ابوذر رضى اللّه عنه گفته شد: اى يار رسول خدا چگونه مى گذرانى؟ او گفت: در ميان دو نعمت صبح كردم، ميان گناه پوشيده شده، و تمجيد و ستايشى كه هر كس به آن مغرور شود فريب خورده است.

نقل شده است: پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله به گروهى از انصار كه در خانه اى بودند وارد شد پس بر آنان سلام كرد و ايستاد و فرمود: حال شما چطور است؟ آنان گفتند: اى رسول خدا ما مؤمن هستيم، پيامبر فرمود: آيا بر اين گفتارتان برهانى داريد؟ آنان گفتند: بله فرمود: برهان بياريد آنان در پاسخ گفتند: خدا را در آسايش شكر و سپاس مى گوئيم، و در مقابل گرفتاريها شكيبا هستيم، و به قضا و قـدر الـهى راضـى هستيم، فـرمود: شما همان طوريد كه گفتيد.

روزى امير مؤمنان عليه السلام (از منزل) خارج شد و با سلمان برخورد كرد، به او فرمود: اى سلمان چگونه صبح كردى؟ سلمان گفت: با چهار غـم و اندوه صبح كردم، امام عليه السلام فرمود: آنـها چيست؟ سلمـان گـفت: 1 ـ غم خانواده كه نان و خواسته هاى مادى مى خواهند.
2 ـ خالق (جهان) اطاعت و فرمانبردارى مى طلبد. 3 ـ شيطان كه دستور معصيبت مى دهد.
4 ـ عزرائيل كه جان را مى طلبد.
امام عليه السلام فرمود: بشارت باد كه براى هر خصلتى درجه اى براى تو خواهد بود.

به سلمان فارسى گفته شد: چگونه صبح كردى؟ او گفت: چگونه مى گذراند كسى كه عاقبتش مرگ و منزلش قبر و همسايگانش جانوران زمين است و اگر گناهش بخشيده نشود جايگاهش آتش خواهد بود.

امام على عليه السلام به مردى فرمود: حال شما چطور است؟ او در پاسخ گفت: اميدوار و بيمناكم بعد امام فرمود: هر كه اميد چيزى دارد آنرا طلب مى كند، و كسى كه از چيزى بترسد از آن فرار خواهد كرد، نمى دانم چگونه ترس دارد كسى كه شهوت به او روى مى آورد ولى بخاطر ترس از آن رها نمى كند، و نمى دانم چه اميد دارد مردى كه بلا و گرفتارى به او روى مى آورد ولى بخاطر چيزى كه به آن اميدوار است شكيبائى پيشه نمى كند.

امام صادق عليه السلام فرمود: امام حسن فرزند على بن ابى طالب كه درود خدا بر آنان باد، دوستى داشت خوش برخورد كه پس از چند روز نديدن خدمت امام رسيد، امام حسن عليه السلام به او فرمود: چگونه صبح كردى؟ او در پاسخ گفت: برخلاف خواسته خود و خدا و شيطان صبح كردم، امام حسن عليه السلامخنديد و بعد فرمود: چگونه؟ دوست امام در پاسخ گفت: چون خداى متعال دوست دارد، كه اطاعت او را بكنم و معصيت او را انجام ندهم و من اينطور نيستم، و شيطان علاقه دارد من معصيت خدا را انجام دهم و از او اطاعت نكنم و اينطور نيستم، و خودم دوست دارم كه نميرم ولى اين شدنى نيست.

از امام هشتم عليه السلام روايت است كه: مردى خراسانى به او گفت: اى پسر رسول خدا من رسول اكرم صلي الله عليه و آله را در خواب ديدم گويا به من مى فرمود: چگونه خواهيد بود وقتى كه در زمين شما پاره اى از تن من در سر زمين شما دفن شود و امانت من به شما سپرده شود و در زمين شما ستاره من پنهان شود؟ امام رضا عليه السلام فرمود: منم كه در زمين شما دفن خواهم شد و منم پاره تن پيامبر شما و منم امانت و منم آن ستاره. آگاه باشيد هر كه مرا زيارت كند و آنچه را خداى متعال از حق من و اطاعت من واجب كرده بشناسد من و پدرانم روزقيامت شفيع او خواهيم بود، و كسى كه ما شفيع او باشيم نجات پيدا خواهد كرد. گرچه بر او همانند گناهان جنّ و انس باشد.

به اويس قرنى گفته شد: چگونه صبح كردى؟ او در پاسخ گفت: چگونه صبح مى كند مردى كه صبحدم نمى داند شب مى كند يا نه؟ شب هنگام نمى داند آيا صبح مى كند يا نه؟ (روز نمى داند تا شب زنده است يا نه؟ و شب نمى داند تا صبح زنده است يا خير؟).