امام على عليه السلام : هر كه فرمانرواترين چيز بر او خردش نباشد، از هيچ اندرزى سود نبرد.
امام على عليه السلام : هر كه فهمى از سوى خداى سبحان نداشته باشد، موعظه هيچ واعظى سودش ندهد.
امام على عليه السلام : نادان باز نمى ايستد (هيچ نهى و بازداشتى در او اثر نمى كند) و پند و اندرزها سودش نمى دهد.
امام على عليه السلام : آنكه از دگرگونى ها و حوادث دنيا عبرت نمى گيرد، اندرزها در او كارگر نيفتد.
امام على عليه السلام : كسى كه خدا او را بر نفْسش كمك نكند، از پند هيچ پند گويى سود نبرد.
عنه عليه السلام : مَن لَم يَنفَعْهُ اللّه ُ بِالبَلاءِ و التَّجارِبِ لَم يَنتَفِعْ بشَيءٍ مِن العِظَةِ ، و أتاهُ التَّقصيرُ مِن أمامِهِ؛ حتّى يَعرِفَ ما أنكَرَ ، و يُنكِرَ ما
عَرَفَ .
امام على عليه السلام : كسى كه خداوند با آزمايش ها و تجربه ها سودش ندهد، از هيچ موعظه اى بهره نگيرد و پيوسته با نقصان و كاستى رو به رو شود تا جايى كه آنچه را انكار مى كرده است [به رسميت ]مى شناسد و آنچه را مى شناخته است انكار مى كند··· .
امام على عليه السلام : ميان شما و اندرز پرده اى از بى خبرى آويخته است.
امام على عليه السلام : ميان شما و موعظه پرده اى از غفلت و بى خبرى است.
امام على عليه السلام : كسى كه به روزگار خوش بين باشد، پندهاى زمانه را نفهميده است.
عنه عليه السلام ـ في وصيَّتِهِ لابنِهِ الحَسَنِ عليه السلام ـ : و لا تَكُونَنَّ مِمَّن لا تَنفَعُهُ العِظَةُ إلاّ إذا بالَغتَ في إيلامِهِ ؛ فإنّ العاقِلَ يَتَّعِظُ بالآدابِ ، و البَهائمَ (و الجاهِلَ) لا تَتَّعِظُ إلاّ بِالضَّربِ .
امام على عليه السلام ـ در سفارش به فرزند بزرگوارش حسن عليه السلام ـ فرمود : و هرگز از كسانى مباش كه اندرز در آنان كارگر نمى افتد، مگر اينكه در ملامت آنان زياده كوشى؛ زيرا خردمند به آداب پند پذيرد و حيوانات (نادان) جز با زدن به راه نيايند.
عنه عليه السلام ـ في ذَمِّ أصحابِهِ ـ : أتلُو علَيكُم الحِكَمَ فتَنفِرونَ مِنها ، و أعِظُكُم بِالمَوعِظَةِ البالِغَةِ فتَتفَرَّقونَ عَنها ، و أحُثُّكُم على جِهادِ أهلِ البَغيِ فما آتِي على آخِرِ قَولي حتّى أراكُم مُتَفَرِّقينَ أيادِيَ سَبا .
تَرجِعونَ
إلى مَجالِسِكُم ، و تَتَخادَعونَ عَن مَواعِظِكُم .
امام على عليه السلام ـ در نكوهش ياران خود ـ فرمود : بر شما حكمت ها مى خوانم و شما از آنها مى رميد، شما را اندرز رسا مى دهم و شما از آن دورى مى كنيد، شما را به جهاد با زور گويان ياغى برمى انگيزم، اما هنوز سخنم به پايان نرسيده، مى بينم كه هر سو پراكنده مى شويد همانند پراكنده شدن فرزندان سبا . و به محافل خود باز
مى گرديد و اندرزهايم را پشت گوش مى اندازيد.
عنه عليه السلام ـ في صِفَةِ أهلِ الدُّنيا ـ : قَد خَرَقَتِ الشَّهَواتُ عَقلَهُ ، و أماتَتِ الدُّنيا قَلبَهُ ··· لا يَنزَجِرُ مِن اللّه ِ بزاجِرٍ ، و لا يَتَّعِظُ مِنهُ بواعِظٍ .
امام على عليه السلام ـ در وصف دنيا پرست ـ فرمود : شهوت ها عقل او را متلاشى كرده و دنيا دلش را ميرانده است··· نه نهى و بازداشت هاى خدا او را باز مى دارد و نه اندرزهايش او را سود مى دهد.
عنه عليه السلام : لا تَكونَنَّ مِمَّن لا يَنتَفِعُ من العِظَةِ إلاّ بما لَزِمَهُ ؛ فإنّ العاقِلَ يَنتَفِعُ بالأدَبِ و البَهائمَ لا تَتَّعِظُ إلاّ بِالضَّربِ .
امام على عليه السلام : هرگز از كسانى مباش كه از اندرز سود نمى برند، مگر اينكه بدان ملزم شوند؛ زيرا خردمند از ادب (نصيحت) سود بَرَد و حيوانات جز به ضرب تازيانه به راه نيايند.