كنز العمّال عن رسولِ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : تَرَكنا في المَدينَةِ أقواما لا نَقطَعُ وادِيا و لا نَصعَدُ صُعودا و لا نَهبِطُ هُبوطا إلاّ كانُوا مَعَنا . قالُوا : كَيفَ يَكونونَ مَعَنا و لَم يَشهَدوا ؟! قالَ : نِيّاتُهُم .
كنز العمّال : پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمود : افرادى را در مدينه باقى گذاشتيم كه هيچ وادى اى را نپيموديم و بر هيچ تپه اى بالا نرفتيم و در هيچ سراشيبى قدم نگذاشتيم، مگر اينكه آنان نيز با ما بودند. عرض كردند: چگونه با ما هستند، در حالى كه حضور پيدا نكردند؟ فرمود: نيّت هايشان [با ماست] .
رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : يا أبا ذرٍّ ، هِمَّ بالحَسَنَةِ و إن لَم تَعمَلْها ، لِكَيلا تُكتَبَ مِن الغافِلينَ .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : اى ابوذر! قصد كار نيك كن هر چند انجامش ندهى، تا از غافلان نوشته نشوى.
عنه صلى الله عليه و آله : مَن أتى فِراشَهُ و هُو يَنوي أن يَقومَ يُصَلِّي مِن اللَّيلِ فغَلَبَتهُ عَيناهُ حتّى أصبَحَ كُتِبَ لَهُ ما نَوى ، و كانَ نَومُهُ صَدَقَةً علَيهِ مِن رَبِّهِ .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : هر كس به بستر خود رود و نيّتش اين باشد كه نماز شب بخواند، امّا خوابش ببرد تا صبح شود، آنچه در نيّتش بوده براى او نوشته شود و خوابش صدقه اى از جانب پروردگارش براى او باشد.
امام على عليه السلام : نيّت خوب، خود يك عمل است.
امام على عليه السلام : نيّت نيكو، موجب پاداش است.
نهج البلاغة عن الإمامِ عليٍّ عليه السلام ـ لِرجُلٍ يَوَدُّ حُضورَ أخيهِ ليَشهَدَ نَصرَ اللّه ِ على أعدائهِ في الجَمَلِ ـ : أ هَوى أخيكَ مَعَنا ؟ فقالَ : نَعَم ، قالَ : فَقد شَهِدَنا ، و لَقد شَهِدَنا في عَسكَرِنا هذا أقوامٌ (قَومٌ) في أصلابِ الرِّجالِ و أرحامِ النِّساءِ ، سَيَرعَفُ بِهِمُ الزَّمانُ . ، و يَقوى بِهِمُ الإيمانُ .
نهج البلاغة : امام على عليه السلام به مردى كه دوست داشت برادرش نيز مى بود تا پيروزى خدا بر دشمنانش را در جنگ جمل ببيند فرمود : آيا دل برادرت با ماست؟ عرض كرد: آرى. حضرت فرمود: پس، او با ما بوده است. هر آينه در اين سپاه ما افرادى حضور داشته اند كه هنوز در پشت پدران و زهدان مادرانند. به زودى روزگار آنان را به جهان هستى آورد و با وجود آنها [جبهه] ايمان نيرو گيرد.
الإمامُ عليٌّ عليه السلام : مَن ماتَ مِنكُم على فِراشِهِ و هُو على مَعرِفَةِ حَقِّ ربِّهِ و حَقِّ رَسولِهِ و أهلِ بَيتِهِ ماتَ شَهيدا ، و وَقَعَ أجرُهُ علَى اللّه ِ ، و استَوجَبَ ثَوابَ ما نَوى مِن صالِحِ عمَلِهِ ، و قامَتِ النِّيَّةُ مَقامَ إصلاتِهِ لِسَيفِهِ .
امام على عليه السلام : هر يك از شما در بستر خويش بميرد ، در حالى كه به حقّ پروردگارش و به حقّ رسول او و اهل بيتش معرفت داشته باشد، شهيد مرده است و مزدش با خداوند است و مستوجب پاداش عمل شايسته اى است كه در نيّت داشته است و اين نيّت به منزله شمشير كشيدن او در راه خداست.
شرح نهج البلاغة عن حَبّة العُرَنيّ : قَسّمَ عليٌّ عليه السلام بَيتَ مالِ البَصرَةِ على أصحابِهِ خَمسَمِائةٍ خَمسَمِائةٍ ، و أخَذَ خَمسَمِائةِ دِرهَمٍ كَواحِدٍ مِنهُم ، فجاءَهُ إنسانٌ لَم يَحضُرِ الوَقعَةَ ، فقالَ : يا أميرَ المؤمنينَ ، كنتُ شاهِدا مَعكَ بقَلبي ، و إن غابَ عَنكَ جِسمي ، فأعطِني مِن الفَيءِ شَيئا ! فدَفَع إلَيهِ الّذي أخَذَهُ لِنَفسِهِ و هُو خَمسُمِائةِ دِرهَمٍ ، و لَم يُصِبْ مِن الفَيءِ شَيئا .
شرح نهج البلاغه ـ به نقل از حبّه عُرَنى ـ : على عليه السلام بيت المال بصره را تقسيم كرد و به هر نفر پانصد درهم داد و خودش نيز مانند بقيّه، پانصد درهم برداشت. در اين هنگام شخصى كه در جنگ حضور نداشت آمد و عرض كرد: اى امير المؤمنين! گر چه جسمم از شما دور بود، اما دلم با شما بود. پس، از اين غنيمت به من هم چيزى بده. حضرت همان پانصد درهمى را كه براى خودش برداشته بود به او داد و از آن غنيمت به خودش چيزى نرسيد.
الإمامُ الباقرُ عليه السلام : إنّ المُؤمنَ لَتَرِدُ علَيهِ الحاجَةُ لأخيهِ فلا تَكونُ عِندَهُ ، فيَهتَمُّ بها قَلبُهُ ، فيُدخِلُهُ اللّه ُ تبارَكَ و تعالى بِهَمِّهِ الجَنّةَ .
امام باقر عليه السلام : گاه پيش مى آيد كه برادر مؤمن حاجتى از او مى خواهد و او ندارد كه حاجتش را برآورد، اما در دلش به آن اهتمام مى ورزد، خداى تبارك و تعالى به سبب همين اهتمام او را به بهشت مى برد.
الإمامُ الصّادقُ عليه السلام : إنّ العَبدَ لَيَنوي مِن نَهارِهِ أن يُصَلِّيَ باللَّيلِ فتَغلِبُهُ عَينُهُ فيَنامُ ، فيُثبِتُ اللّه ُ لَهُ صَلاتَهُ ، و يَكتُبُ نَفَسَهُ تَسبيحا ، و يَجعَلُ نَومَهُ علَيهِ صَدَقَةً .
امام صادق عليه السلام : آدمى در روز نيّت مى كند كه نماز شب بخواند، اما چشمانش بر او غلبه مى كند و در نتيجه مى خوابد. پس خداوند نمازش را براى او ثبت مى كند و نفس كشيدن هايش را تسبيح مى نويسد و خوابش را براى او صدقه قرار مى دهد.
عنه عليه السلام : إنّ العَبدَ المُؤمنَ الفَقيرَ لَيَقولُ : يا رَبِّ ، ارزُقْني حتّى أفعَلَ كذا و كذا مِن البِرِّ و وُجوهِ الخَيرِ ، فإذا عَلِمَ اللّه ُ عَزَّ و جلَّ ذلكَ مِنهُ بصِدقِ نِيَّةٍ كَتَبَ اللّه ُ لَهُ مِن الأجرِ مِثلَ ما يَكتُبُ لَهُ لَو عَمِلَهُ ، إنَّ اللّه َ واسِعٌ كَريمٌ .
امام صادق عليه السلام : بنده مؤمن فقير مى گويد: اى پروردگار من! به من [مال و ثروت ]روزى كن تا فلان احسان و بهمان كار خير را انجام دهم. پس، اگر خداوند عزّ و جلّ بداند كه اين سخن را از صدق نيّت مى گويد، همان اجرى را براى او مى نويسد كه اگر آن كارهاى خير را انجام مى داد برايش مى نوشت. خداوند گشاينده بخشنده است.
بحار الأنوار ـ في الزِّيارَةِ الجامِعَةِ ـ : فنَحنُ نُشهِدُ اللّه َ أنّا قَد شارَكْنا أولياءكُم و أنصارَكُم المُتَقَدِّمينَ ، في إراقَةِ دِماءِ النّاكِثينَ و القاسِطينَ و المارِقينَ ، و قَتَلَةِ أبي عبدِ اللّه ِ سَيّدِ شَبابِ أهلِ الجَنّةِ يَومَ كَربلاءَ ، بالنِّيّاتِ و القُلوبِ و التّأسُّفِ على فَوتِ تِلكَ المَواقِفِ الّتي حَضَروا لِنُصرَتِكُم .
بحار الأنوار : در زيارت جامعه آمده است : خدا را گواه مى گيريم كه در ريختن خون ناكثين و قاسطين و مارقين و قاتلان ابا عبد اللّه ، آن سرور جوانان اهل بهشت، در كربلا، ما نيز با نيّت ها و دل هايمان و تأسّف خوردن براى از دست دادن آن صحنه هايى كه يارانتان براى يارى شما حضور داشتند، در كنار دوستان و ياران وقت شما شركت داشتيم.
الترغيب و الترهيب عن مَعْن بن يَزيدَ : كانَ أبي يَزيدُ أخرَجَ دَنانيرَ يَتَصَدَّقُ بها فوَضَعَها عِندَ رجُلٍ في المَسجِدِ ، فجِئتُ فأخَذتُها فأتَيتُهُ بِها ، فقالَ : و اللّه ِ، ما إيّاكَ أرَدتُ ، فخاصَمتُهُ إلى رسولِ اللّه ِ صلى الله عليه و آله فقالَ : لَكَ ما نَوَيتَ يا يَزيدُ ، و لَكَ ما أخَذتَ يا مَعْنُ .
الترغيب و الترهيب ـ به نقل از مَعْن بن يزيد ـ : پدرم يزيد چند دينارى كنار گذاشت تا صدقه بدهد و آنها را نزد مردى در مسجد گذاشت. من آمدم و آن دينارها را گرفتم و پيش پدرم بردم. پدرم گفت: به خدا قسم كه تو مقصود من نبودى. ما اختلاف خود را نزد رسول خدا صلى الله عليه و آله برديم. حضرت فرمود: اى يزيد! تو طبق نيّتت پاداش داده مى شوى و تو اى معن، آنچه گرفته اى از آنِ توست.