رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : يا أيُّها النّاسُ، إنّما الأعمالُ بالنِّيّاتِ ، و إنّما لِكُلِّ امرئٍ ما نَوى ، فمَن كانَت هِجرَتُهُ إلَى اللّه ِ و رَسولِهِ فهِجرَتُهُ إلَى اللّه ِ و رَسولِهِ ، و مَن كانَت هِجرَتُهُ إلى دُنيا
يُصيبُها أوِ امرأةٍ يَتَزَوَّجُها فهِجرَتُهُ إلى ما هاجَرَ إلَيهِ .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : اى مردم! جز اين نيست كه اعمال به نيّت هاست و در حقيقت براى هر كس آن چيزى است كه نيّت مى كند. پس هركه هجرتش براى خدا و رسول او باشد، به سوى خدا و رسول او هجرت كرده است و هركه هجرتش براى رسيدن به چيزى از دنيا يا ازدواج كردن با زنى باشد، هجرتش به سوى همان چيزى است كه به نيّت آن هجرت كرده است.
عنه صلى الله عليه و آله ـ لَمّا أغزى علِيّا عليه السلام فيِ سَرِيَّةٍ ، فقالَ رجُلٌ لأخٍ لَهُ : اُغْزُ بِنا في سَرِيّةِ علِيٍّ لَعلَّنا نُصيبُ خادِما أو دابَّةً أو شَيئا نَتَبَلَّغُ بهِ ـ : إنّما الأعمالُ بالنِّيّاتِ ، و لكُلِّ امرئٍ ما نَوى ، فمَن غَزا ابتِغاءَ ما عِندَ اللّه ِ فَقد وَقَعَ أجرُهُ علَى اللّه ِ ، و مَن غَزا يُريدُ عَرَضَ الدُّنيا أو نَوى عِقالاً لَم يَكُن لَهُ إلاّ ما نَوى .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ هنگامى كه على عليه السلام را با فرماندهى سپاهى روانه جنگ كرد و مردى به برادر خود گفت: با ما در سپاه على به جنگ بيا شايد غلامى يا چهارپايى يا چيزى كه به دردمان بخورد به دست بياوريم ـ فرمود : جز اين نيست كه اعمال به نيّت هاست و براى هر كس همان چيزى است كه نيّتش را دارد. پس هركه براى تحصيل آنچه نزد خداست بجنگد، بى گمان اجرش با خداست و هر كس براى رسيدن به متاع دنيا يا به نيّت عقالى (زانو بند شتر) بجنگد ، او را [نصيب و پاداشى ]جز همان چه برايش جنگيده است، نباشد.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : هركه در جهاد شركت كند امّا نيّتى جز دست يافتن به عقالى (زانو بند شتر) نداشته باشد، برايش همان باشد كه به نيّت آن جنگيده است.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : جز اين نيست كه خداوند جنگجويان را بر اساس نيّت هايشان بر مى انگيزد.
عنه صلى الله عليه و آله ـ في جَلَدِ رجُلٍ و نَشاطِهِ لَمّا قالَ أصحابُهُ فيهِ : لَو كانَ هذا في سَبيلِ اللّه ِ! ـ : إن كانَ خَرَجَ يَسعى على وُلدِهِ صِغارا فهُو في سَبيلِ اللّه ِ، و إن كانَ خَرَجَ يَسعى على أبوَينِ شَيخَينِ كَبيرَينِ فهُو في سَبيلِ اللّه ِ ، و إن كانَ خَرَجَ يَسعى على نَفسِهِ يُعِفُّها
فهُو في سبيلِ اللّه ِ ، و إن كانَ خَرَجَ يَسعى رِياءً و مُفاخَرَةً فهُو في سَبيلِ الشَّيطانِ .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ آنگاه كه اصحاب ايشان با مشاهده نيرومندى و چابكى مردى عرض كردند: كاش اين در راه خدا بود ـ فرمود : اگر براى تأمين كودكان خرد سال خود بيرون آمده باشد، او در راه خداست، اگر براى تأمين پدر و مادر پير و فرتوتى بيرون آمده باشد در راه خداست، اگر براى تأمين خودش و براى اينكه نگذارد محتاج كسى شود بيرون آمده باشد، در راه خداست. اما اگر براى خودنمايى و فخر فروشى بيرون آمده باشد، در راه شيطان است.
الإمامُ عليٌّ عليه السلام : يَقولُ الرّجُلُ : جاهَدتُ و لَم يُجاهِدْ، إنّما الجِهادُ اجتِنابُ المَحارِمِ و مُجاهَدَةُ العَدُوِّ ، و قَد يُقاتِلُ أقوامٌ فيُحسِنونَ القِتالَ و لا يُريدونَ إلاّ الذِّكرَ و الأجرَ ، و إنّ الرّجُلَ لَيُقاتِلُ بطَبعِهِ مِن الشَّجاعَةِ فيَحمي مَن يَعرِفُ و مَن لا يَعرِفُ ، و يَجبُنُ بطَبيعَتِهِ مِن الجُبنِ فيُسلِمُ أباهُ و اُمَّهُ إلَى العَدُوِّ ، و إنّما القَتلُ .
حَتفٌ مِن الحُتوفِ ، و كُلُّ امرئٍ على ما قاتَلَ علَيهِ ، و إنّ الكَلبَ لَيُقاتِلُ دُونَ أهلِهِ .
امام على عليه السلام : مرد مى گويد: جهاد كردم، در صورتى كه جهاد نكرده است. جهاد در حقيقت دورى كردن از حرام ها و مبارزه با دشمن است. عدّه اى مى جنگند و خوب هم مى جنگند، امّا هدفى جز نام آورى و مزد ندارند و [گاه ]مرد چون طبعاً شجاع است مى جنگد و از آشنا و بيگانه دفاع مى كند و [گاه] چون طبعاً ترسوست، نمى جنگد و پدر و مادرش را تسليم دشمن مى كند. كشته شدن در حقيقت يك نوع مرگ است و هر انسانى به انگيزه اى مى جنگد. سگ هم براى دفاع از خانواده اش مى جنگد.