نَفْس
امام على عليه السلام : همانا نَفْس گوهرى گران بها است، هر كه آن را نگه داشت بلند مرتبه اش گردانيد و هركه از آن نگهدارى نكرد پست و خوارش ساخت.
امام على عليه السلام : در روى زمين چيزى نزد خداوند سبحان گراميتر از نفْسى كه مطيعِ فرمان او باشد، وجود ندارد.
امام على عليه السلام : علم از جلو مى كشد و عمل از پشت سر مى راند و نفْس [مركبى ]سركش است.
امام على عليه السلام : نَفْس ها افسار گسيخته اند، امّا دست هاى خردها عنان آنها را گرفته نمى گذارند به بدبختى و هلاكت افكنند.
امام على عليه السلام : بار خدايا! اى گستراننده زمين ها و بر پا دارنده آسمان ها و آفريننده دل هايى كه بدبختى و خوشبختى هر يك را با آن سرشته اى.
امام باقر و امام صادق عليهما السلام ـ درباره آيه «فألهمها فجورها و تقواها ؛ پس پليد كارى و پرهيزكارى اش را به آن الهام كرد» ـ فرمودند : آنچه را كه نفْس بايد انجام دهد يا ترك گويد براى او روشن ساخت.
امام صادق عليه السلام ـ درباره آيه «و نفْس و ما سوّاها» ـ فرمود : يعنى آن را آفريد و بدان شكل داد و جمله «فألهمها فجورها و تقواها» يعنى خوبى و بدى را به نفْس شناساند و الهام كرد. آنگاه نفْس را [ميان گزينش هر يك از اين دو ]مخيّر نمود و او صاحب اختيار شد.
بحار الأنوار : امام صادق عليه السلام ـ در بيان آيه «و نفْس و ما سوّاها» ـ فرمود : مؤمنِ مستورى كه بر حق باشد . همچنين در بيان آيه «فألهمها فجورها و تقواها» فرمود: مقصود شناخت حق از باطل است.