ثروت زياد
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : هيچ بنده اى به سلطانى نزديك نشد مگر اينكه از خداى متعال دور گشت، و مال و ثروتش زياد نشد مگر اينكه حسابش سخت گرديد، و پيروانش بسيار نشدند مگر اينكه شيطان هايش زياد شدند.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ وقتى كه با ابوذر در مدينه مى رفتند و به كوه اُحُد رسيدند ـ فرمود : خوش ندارم كه به اندازه اين اُحد طلا داشته باشم و سه شب بگذرد و دينارى از آن نزد من باقى بماند، جز چيزى كه براى پرداخت وامى نگه دارم، مگر اينكه از راست و چپ و پشت سر به بندگان خدا بذل و بخشش كنم. ثروتمندان در روز قيامت تهي دستند، مگر كسى كه از راست و چپ و پشت سر خود بذل و بخشش كند و كارهاى خير انجام دهد و اينان اندكند.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : من از فقر بر شما نمى ترسم. بلكه از فزون خواهى و تفاخر به زياد داشتن براى شما نگرانم.
التوحيد ـ به نقل از ابوذر ـ : شبى از شب ها بيرون آمدم. ناگاه رسول خدا صلى الله عليه و آله را ديدم كه تنها مى رود و هيچ كس با او
نيست . فكر كردم خوش ندارد كسى همراهش باشد
ابوذر مى گويد : من در نور ماه به راه افتادم. پيامبر برگشت و مرا ديد. فرمود : كيستى؟ عرض كردم : ابوذرم، فدايت شوم. فرمود : ابوذر! بيا. من لحظاتى با حضرت راه رفتم؛ پس، فرمود : ثروتمندان در روز قيامت تهي دستند، مگر كسى كه خداوند مالى به او دهد و او از راست و چپ و از پس و پيش آن را بخشش كند و با آن كار خيرى انجام دهد
ابوذر مى گويد : باز هم چند لحظه اى با آن حضرت رفتم. آنگاه به من فرمود : همين جا بنشين و مرا در گودى اى كه اطرافش سنگ بود نشانيد و فرمود: بنشين تا برگردم.ابوذر مى گويد : پيامبر در ريگزار به راه افتاد و رفت تا جايى كه ديگر او را نديدم و از نظرم ناپديد شد.
امام على عليه السلام : فراوانى مال و ثروت، دل ها را تباه مى كند و گناهان را پديد مى آورد.
امام على عليه السلام : خير (بركت) آن نيست كه دارايى و فرزندانت زياد شود، بلكه خير آن است كه دانشت افزون شود و بردباريت بسيار گردد و اينكه به عبادت پروردگارت بر مردم مباهات كنى .
امام على عليه السلام : افزودن بر چيزى (تفاخر به زياد داشتن چيزى) كه نه آن براى تو مى ماند و نه تو برايش مى مانى، از بزرگترين نادانى است.
امام على عليه السلام : انبوهىِ مردم تو را نفريبد و از خويشتن غافل نسازد، در حالى كه ديده اى پيش از تو كسانى بودند كه، بر اثر آرزوى دراز و دور ديدن مرگ، مال و ثروت گرد آوردند و از نا داراى پرهيز كردند و از عواقب [آن]خود را ايمن پنداشتند. چگونه مرگ بر آنان فرود آمد و ايشان را از وطنشان بيرون راند··· آيا نديديد كسانى را كه آرزوى دراز داشتند و ساختمان هاى استوارى ساختند و مال فراوان گرد آوردند، چگونه گورها، خانه هاى آنان شد و آنچه گرد آورده بودند تباه گرديد و اموالشان نصيب ميراث خواران شد و زنانشان از آنِ ديگران شدند!
امام باقر عليه السلام : مردى نزد ابوذر آمد و به او بشارت داد كه گوسفندانش زاييده اند و گفت : اى ابوذر! مژده كه گوسفندانت زاييدند و زياد شدند! ابوذر گفت : زياد بودن آنها مرا خوشحال نمى كند. چون آن را دوست ندارم! مالى را كه كم باشد امّا بسنده، بيشتر دوست دارم از مالى كه زياد باشد امّا [از ياد خدا] غافل سازد.
امام باقر عليه السلام ـ در پاسخ به سؤال از درهم ها و دينارها و وظيفه مردم نسبت به آنها ـ فرمود : اين ها خاتم هاى خدا در زمين اويند. خداوند آنها را براى مصلحت (تمشيت امور)آفريدگانش قرار داده است و با اين درهم و دينارهاست كه امور و كسب و كار آنها رو به راه مى شود. پس، كسى كه درهم و دينار زيادى داشته باشد و حقّ و حقوق خداى متعال را در آنها بگزارد و زكاتش را بپردازد، اين درهم ها و دينارها براى او گوارا و پاكيزه است و هركه درهم و دينار زيادى جمع كند و بخل ورزد و حقّ و حقوقى را كه خداوند در آنها دارد نپردازد و از آنها ظرف و ظروف بسازد، آن تهديدى كه خداوند عزّ و جلّ در كتاب خود كرده سزاوار اوست. خداوند مى فرمايد : «روزى كه آن [گنجينه]ها را در آتش دوزخ بگدازند و پيشانى و پهلو و پشت آنان را با آنها داغ كنند [و گويند :] اين است آنچه براى خود اندوختيد. پس، كيفر آنچه را مى اندوختيد بچشيد».
امام صادق عليه السلام : خداوند به هيچ بنده اى سى هزار [درهم] نداد كه برايش خيرى بخواهد. هيچ مردى هرگز از راه حلال ده هزار درهم گرد نياورد. گاه آن را براى عدّه اى فراهم مى آورد. هرگاه كسى خوراك روزانه اش داده شود و عمل ، روزيش گردد، بى گمان خداوند دنيا و آخرت را براى او فراهم آورده است.
امام صادق عليه السلام : هيچ گاه ثروت مردى زياد نشد، مگر اينكه حجّت خداى متعال بر او بزرگ شد. پس، اگر مى توانيد اين حجّت را از خود دور كنيد، اين كار را بكنيد. عرض شد : با چه چيز؟ فرمود : با برآوردن نيازهاى برادران خود از اموالتان.
امام صادق عليه السلام : از نجواهاى خداوند متعال با موسى عليه السلام اين بود : به ثروت انبوهِ هيچ كس غبطه مخور؛ زيرا ثروت زياد مايه گناهان زياد مى شود؛ زيرا حق و حقوقى بر آن واجب مى گردد.
امام صادق عليه السلام : آسايش دل را جستجو كردم و آن را در كمى مال و ثروت يافتم.
امام رضا عليه السلام : مال و ثروت جمع نشود، مگر با داشتن پنج خصلت : بخل شديد، آرزوى دراز، آزمندى چيره [بر جان]، رسيدگى نكردن به خويشان و برگزيدن دنيا بر آخرت.