سختى و تلخىِ فقر

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : فقر ، سخت تر از كشتار است .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : فقيران ، بلاهاى اسلامند .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : خداى ـ تعالى ـ به ابراهيم عليه السلام وحى فرمود: «تو را آفريدم و به آتش نُمرود آزمودم . اگر به فقر بيازمايمت و به تو صبر ندهم ، چه مى كنى؟» ابراهيم عليه السلام گفت: «پروردگارم! نزد من ، فقر سخت تر از آتش نمرود است»
خداى ـ تعالى ـ گفت: «پس به سرافرازى و شكوهم سوگند! در آسمان و زمين ، سخت تر از فقر نيافريده ام» .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ به امام على عليه السلام فرمود ـ : اى على! چهار چيز كمر را مى شكنند ؛ ··· فقرى كه فردِ مبتلا به آن ، چاره اى برايش نيابد .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : چه سخت است اندوهگينىِ زنان ؛ و چه دورى آفرين است جدايىِ مرگ! امّا از اين همه سخت تر ، فقرى است كه فردِ مبتلا به آن ، چاپلوسى مى كند ، ليكن چيزى نمى يابد .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : فقر ، در هر دو جهان ، مايه سيه رويى است .

امام على عليه السلام : سه چيز ، سوزاننده و هلاكت آورند ؛ فقر پس از توانگرى ، خوارى پس از سرافرازى ، و از دست دادنِ دوستان .

امام على عليه السلام : سه چيز توان ها را درهم مى كوبند ؛ از دست دادنِ دوستان ، فقر در غربت ، و پايدارىِ روزگارِ سختى .

امام على عليه السلام : توانگرى در غربت ، [همچون ]وطن داشتن است ؛ و فقر در وطن ، [همچون] غربت .

امام على عليه السلام : غريب بودن ننگ نيست ؛ ننگ ، فقير بودن در وطن است .

امام على عليه السلام : هر كه توانگر باشد ، پيش خاندانش گرامى است ؛ و هر كه فقير باشد ، نزد ايشان خوار .

امام على عليه السلام : گور بهتر از فقر است .

امام على عليه السلام : فقر ، مرگِ سخت تر است .

امام على عليه السلام ـ در سفارش وى به فرزندش حسن عليه السلام ـ : جانِ پسر! تنگدستى ، بلا است ؛ سخت تر از آن ، نا تندرستى ؛ و از آن سخت تر ، بيمارىِ دل !

امام على عليه السلام : فقر در حال وام دارى ، مرگ سرخ است ؛ و تيره روزىِ سخت تر .

امام صادق عليه السلام : سه چيزند كه هر كس به يكى از آن ها گرفتار شود ، مرگ را آرزو مى كند : فقر دنباله دار ، برباد رفتگى ناموس ، چيرگىِ دشمن .

امام صادق عليه السلام : چهار چيزند كه اندكشان هم بسيار است ؛ آتش ، دشمنى ، فقر ، و بيمارى .

امام صادق عليه السلام : هر آينه خداى ـ تعالى ـ [از زبان پيامبرش] مى فرمايد : «و اگر غيب مى دانستم ، همانا نيكى و خواسته بسيار گِرد مى كردم و هيچ بدى و گزندى به من نمى رسيد» ؛ و مراد از بدى و گزند ، فقر است .

امام صادق عليه السلام : حضرت امير المؤمنين عليه السلام بيمار شد . گروهى به ديدار او رفتند و به وى گفتند: «اى امير المؤمنين! چگونه اى؟»
فرمود: «بد حالم» . گفتند : «سبحان اللّه ! چون تويى چنين مى گويد؟»
فرمود: «خداى ـ تعالى ـ فرموده است: «و شما را به شر و خير مى آزماييم ، آزمودنى ؛ و به سوى ما بازگردانده مى شويد» . مراد از خير ، تندرستى و توانگرى است ؛ و مراد از شر ، بيمارى و ندارى ؛ به منظور آزمايش و امتحانِ آدميان» .

امام صادق عليه السلام : از جمله سفارش هاى لقمان به پسرش اين بود : جانِ پسر! . . . همه تلخى ها را چشيدم ؛ چيزى تلخ تر از فقر نيافتم .