معناى غيبت
رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : الغِيبَةُ أن تَذكُرَ الرجُلَ بما فيهِ مِن خَلفِهِ .[كنز العمّال : ۸۰۱۴.]
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : غيبت آن است كه آنچه [از عيب] در كسى هست، پشت سر او بگويى.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : هر كس از كسى چيزى بگويد كه در وجود او هست، غيبتش كرده است.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : غيبت آن است كه از برادرت چيزى بگويى، كه خوش ندارد.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : هر چيزى كه خوش ندارى رو به روى برادرت بگويى، آن غيبت است.
بحار الأنوار عن أبي ذرٍّ : دَخلتُ على رسولِ اللّه ِ صلى الله عليه و آله ··· فقلتُ : يا رسولَ اللّه أوصني ··· فقالَ : ···. يا أبا ذرٍّ، إيّاكَ و الغِيبَةَ؛ فإنَّ الغِيبَةَ أشَدُّ مِن الزِّنا ··· قلتُ : يا رسولَ اللّه ِ ، و ما الغِيبَةُ ؟ قالَ : ذِكرُكَ أخاكَ بما يَكرَهُ ، قلتُ : يا رسولَ اللّه ِ ، فإن كانَ فيهِ ذاكَ الذي يُذكَرُ بهِ ؟ قالَ : اِعلَمْ أنَّكَ إذا ذَكَرتَهُ بما هو فيهِ فقدِ اغتَبتَهُ ، و إذا ذَكَرتَهُ بما ليسَ فيهِ فَقَد بَهَتَّهُ .[بحار الأنوار : ۷۷/۸۹/۳.]
بحار الأنوار ـ به نقل از ابوذر ـ : خدمت پيامبر خدا صلى الله عليه و آله رسيدم··· و گفتم : اى رسول خدا! مرا توصيه نماييد··· حضرت فرمود : اى ابا ذر! از غيبت بپرهيز كه غيبت بدتر از زناست··· عرض كردم : اى پيامبر خدا! غيبت چيست؟ فرمود : غيبت اين است كه از برادرت چيزى بگويى كه خوش ندارد. عرض كردم : اى پيامبر خدا! اگر آنچه درباره او گفته مى شود در او باشد چه؟ فرمود: بدان كه اگر آنچه در او هست بگويى غيبتش كرده اى و اگر آنچه در او نيست بگويى، به او بهتان زده اى.
الترغيب و الترهيب : إنّ رسولَ اللّه ِ صلى الله عليه و آله قالَ : أ تَدرُونَ ما الغِيبَةُ ؟ قالوا : اللّه ُ و رسولُهُ أعلَمُ ، قالَ : ذِكرُكَ أخاكَ بما يَكرَهُ . قيلَ : أ رَأيتَ إن كانَ في أخِي ما أقولُ ؟ قالَ : إن كانَ فيهِ ما تَقولُ فقدِ اغتَبتَهُ ، و إنْ لم يكُن فيهِ ما تَقولُ فقد بَهَتَّهُ .[الترغيب و الترهيب : ۳/۵۱۵/۳۱.]
الترغيب و الترهيب : پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمود : آيا مى دانيد غيبت چيست؟ عرض كردند : خدا و پيامبر او بهتر مى دانند. فرمود : اين كه از برادرت چيزى بگويى كه خوش ندارد. عرض شد: اگر آنچه مى گويم در برادرم بود چه؟ فرمود : اگر آنچه مى گويى در او باشد، غيبتش كرده اى و اگر آنچه مى گويى در او نباشد، به وى بهتان زده اى.
الإمامُ الصّادقُ عليه السلام : الغِيبَةُ أن تقولَ في أخيكَ ما هُو فيهِ مِمّا قد سَتَرَهُ اللّه ُ علَيهِ ، فأمّا إذا قلتَ ما ليسَ فيهِ فذلكَ قولُ اللّه ِ :
«فَقَدِ احْتَمَلَ بُهْتانا و إثْما مُبِينا» .[النساء : ۱۱۲ .] .[تفسير العيّاشي : ۱/۲۷۵/۲۷۰ .]
امام صادق عليه السلام : غيبت آن است كه درباره برادرت چيزى بگويى كه در او هست، اما خداوند آن را پوشانده است. اما اگر چيزى بگويى كه در او نيست، اين مشمول اين سخن خداوند است كه : «هر آينه بهتان يا گناهى آشكار به دوش كشيد».
عنه عليه السلام : الغِيبَةُ أن تقولَ في أخيكَ ما سَتَرَهُ اللّه ُ علَيهِ ، و أمّا الأمرُ الظاهِرُ فيهِ مِثلُ الحِدَّةِ و العَجَلَةِ فلا .[بحار الأنوار : ۷۵/۲۴۶/۷.]
امام صادق عليه السلام : غيبت آن است كه درباره برادرت چيزى بگويى كه خداوند آن را پوشيده نگه داشته است، اما [سخن گفتن از ]خصلتهاى آشكارى چون تندخويى و شتابزدگى، غيبت نيست.
الإمامُ الكاظمُ عليه السلام : مَن ذَكَرَ رجُلاً مِن خَلفِهِ بما هُو فيهِ ممّا عَرَفَهُ الناسُ لم يَغتَبْهُ ، و مَن ذَكَرَهُ مِن خَلفِهِ بما هُو فيهِ ممّا لا يَعرِفُهُ الناسُ اغتابَهُ .[الكافي : ۲/۳۵۸/۶.]
امام كاظم عليه السلام : هر كس پشت سر ديگرى چيزى بگويد كه در او هست و مردم هم آن را مى دانند غيبتش نكرده است، اما اگر كسى پشت سرش چيزى را بگويد كه در او هست ولى مردم نمى دانند، غيبتش كرده است.