ملاكهاى سنجش خرد آدميان

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : ثروت، از اندازه خرد صاحبش پرده بر مى دارد و نياز، نشانگر خرد صاحب نياز است و مصيبت، هر گاه بر كسى فرود آيد، ميزان خرد او را نشان مى دهد و خشم به ميزان خردِ خشم كننده رهنمون مى شود.

امام على عليه السلام : كيفيّت كار، نشانگر كميّت خرد است.

امام على عليه السلام : از آراستگى مرد به زيور خويشتندارى و قناعت، مى توان به خرد او پى برد.

امام على عليه السلام : از سخنان هر انسانى مى توان به ميزان خرد او پى برد.

امام على عليه السلام : از بسيارى وقار مرد و بردبارىِ نيكوى او، به خردش پى برده مى شود.

امام على عليه السلام : فرستاده تو بازگو كننده خرد توست، و نامه ات رساترين سخنگوى توست.

امام على عليه السلام : سه چيز است كه نشانگرِ خردِ صاحبان آنهاست: فرستاده، نامه و هديه.

امام على عليه السلام : شش چيز است كه با آنها خردهاى مردم سنجيده مى شود: بردبارى در هنگام خشم، شكيبايى به گاه ترس، ميانه روى به هنگام خواهش و ميل، ترس از خدا در همه حال، خوش مدارا كردن و كمتر جدال كردن.

امام على عليه السلام : شش چيز است كه خردهاى مردان با آنها آزموده مى شود: همنشينى، داد و ستد، حكومت كردن، بركنارى [از حكومت و قدرت] ، توانگرى و درويشى.

امام على عليه السلام : با سه چيز، خردهاى مردان آزموده مى شود: ثروت و حكومت و مصيبت.

امام على عليه السلام : در هنگام بديهه گويى است كه خرد مردان آزموده مى شود.

امام على عليه السلام : خوش گفتار باش و نيكو كردار؛ زيرا گفتار مرد دليل فضل اوست و كردارش نشانه خرد او.

امام على عليه السلام : فراوانى كار درست، از فراوانى خرد خبر مى دهد.

امام على عليه السلام : استوارى خرد، هنگام خشنودى و اندوه آزموده مى شود.

امام على عليه السلام : نظر مرد، سنجه خرد اوست.

امام صادق عليه السلام : از نامه مرد، پى به خرد و بينش او برده مى شود، و از فرستاده او پى به فهم و هوش او.

امام صادق عليه السلام : هر گاه خواستى خرد مردى را در يك نشست بيازمايى، در ضمن صحبتهايت، حرفهاى ناشدنى به او بگو. اگر آنها را رد كرد او آدمى خردمند است و اگر پذيرفت و تأييد كرد نابخرد است.