معناى صراط مستقيم

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ درباره آيه «ما را به صراط مستقيم هدايت فرما» ـ فرمود : «اهدنا» يعنى ما را رهنمون شو، «صراط مستقيم» يعنى دين اسلام ؛ زيرا هيچ دينى جز اسلام راست و مستقيم نيست ، چون توحيد و يگانه پرستى در آن نيست، «صراط كسانى كه نعمتشان دادى» يعنى، پيامبران و مؤمنان، كه خداوند نعمت اسلام و نبوّت را ارزانيشان داشت ، «نه غضب شدگان» ، مى فرمايد : مارا به غير دين آنان كه بر ايشان خشم گرفته اى ، يعنى يهود ، راهنمايى فرما ، «و نه گمراهان» يعنى نصارا .

امام على عليه السلام : منم صراط مستقيم خدا و محكمترين دستگيره او كه ناگسستنى است .

امام زين العابدين عليه السلام : ماييم صراط مستقيم و ما صندوق علم او هستيم .

امام صادق عليه السلام ـ درباره معناى صراط ـ فرمود : آن، راه شناخت خداوند عزّ و جلّ است، و دو صراط وجود دارد : صراطى در دنياست و صراطى در آخرت . صراط دنيا همان امامى است كه اطاعتش واجب است . هركه در دنيا او را بشناسد و از راهنماييهايش پيروى كند از صراط آخرت كه پلى است بر روى دوزخ ، بگذرد .

امام صادق عليه السلام : صراط مستقيم ، امير المؤمنين على عليه السلام است .

امام صادق عليه السلام ـ درباره آيه «ما را به صراط مستقيم هدايت فرما» ـ فرمود : يعنى ما را به راه راست رهنمون شو ، مارا به پيمودن راهى كه به محبّت تو مى انجامد و به بهشتت مى رساند ، رهنمون شو، تا از هواهاى نفْس خود پيروى نكنيم و به هلاكت نيفتيم .

التفسير المنسوب إلى الإمام العسكرى عليه السلام ـ درباره آيه «ما را به صراط مستقيم هدايت فرما» ـ فرمود : آدمى مى گويد : آن توفيقى را كه عطايمان كردى تا در ايّام گذشته عمرِ خود طاعتت كنيم بر ما ادامه بده تا در ايّام مانده عمر خود نيز طاعتت كنيم . صراط مستقيم دو گونه است : صراطى در دنيا و صراطى در آخرت . صراطِ مستقيمِ در دنيا ، همان راهى است كه از افراط و تفريط به دور است ، راه ميانه است و به سوى باطل كمترين انحرافى ندارد ، و صراط آخرت ، همان راه مؤمنان به سوى بهشت است كه راهى است مستقيم .