رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : الزُّهدُ في الدنيا قَصرُ الأمَلِ، و شُكرُ كُلِّ نِعمَةٍ ، و الوَرَعُ عن كُلِّ ما حَرَّمَ اللّه ُ .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : بى رغبتى به دنيا عبارت است از كوتاه كردن آرزو و به جاى آوردن شكر هر نعمتى و پرهيز از هر آنچه خداوند حرام كرده است .
عنه صلى الله عليه و آله : الزُّهدُ لَيسَ بتَحريمِ الحَلالِ ، و لكنْ أن يكونَ بما في يَدَيِ اللّه ِ أوثَقَ مِنهُ بما في يَدَيهِ .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : زهد ، به معناى حرام كردن حلال [بر خود] نيست ، بلكه بدين معناست كه انسان اطمينانش به آنچه در دست خداست بيشتر باشد از آنچه در دست خود اوست .
الإمامُ عليٌّ عليه السلام : الزُّهدُ كُلُّهُ في كَلِمَتَينِ مِنَ القُرآنِ ، قالَ اللّه ُ تعالى : «لِكَيْلا تَأْسَوا عَلى ما فاتَكُمْ وَ لا تَفْرَحُوا بِما آتاكُمْ» فَمَن لم يَأسَ عَلَى الماضِي و لم يَفرَحْ بالاْتي فهُو الزاهِدُ .
امام على عليه السلام : همه زهد در دو جمله قرآن آمده است ؛ خداوند متعال فرموده : «تا بر آنچه از دستتان مى رود، اندوهگين نشويد و بر آنچه به دستتان مى آيد، شادمانى نكنيد» . بنا بر اين ، كسى كه بر گذشته اندوه نخورد و براى آنچه به دستش مى رسد شاد نشود ، زاهد است .
عنه عليه السلام : الزُّهدُ كَلِمَةٌ بينَ كَلِمَتَينِ ، قالَ اللّه ُ تعالى : «لِكَيْلا تَأْسَوا عَلَى ما فاتَكُمْ وَ لا تَفْرَحُوا بِما آتاكُمْ و اللّه ُ لاَ يُحِبُّ كُلَّ مُخْتالٍ فَخُورٍ » فَمَن لَم يَأسَ على الماضِي ، و لَم يَفرَحْ بالآتي فقد أخَذَ الزُّهدَ بِطَرَفَيهِ .
امام على عليه السلام : زهد در دو جمله فراهم آمده است ؛ خداى متعال فرموده : «تا بر آنچه از دستتان رفته اندوهگين نشويد و به آنچه دستتان مى آيد شادمانى نكنيد . و خدا هيچ متكبّر فخر فروشى را دوست ندارد» . بنا بر اين ، كسى كه براى از دست رفته افسوس نخورد و براى آنچه به دستش مى رسد شاد نشود ، هر دو جانب زهد را رعايت كرده است .
عنه عليه السلام : أيُّها الناسُ ، إنّما الناسُ ثلاثةٌ : زاهِدٌ ، و راغِبٌ ، و صابِرٌ ، فأمّا الزاهِدُ فلا يَفرَحُ بِشيءٍ مِنَ الدنيا أتاهُ ، و لا يَحزَنُ على شَيءٍ منها فاتَهُ ، و أمّا الصابرُ فَيَتَمَنّاها بِقَلبِهِ فإن أدرَكَ مِنها شَيئا صَرَفَ عنها نَفسَهُ لِما يَعلَمُ مِن سُوءِ عاقِبَتِها ، و أمّا الراغبُ فلا يُبالِي مِن حِلٍّ أصابَها أم مِن حَرامٍ .
امام على عليه السلام : اى مردم! مردم سه گروهند : دنيا گريز و دنيا خواه و شكيبا . دنيا گريز، هرگاه به چيزى از دنيا دست يابد، شاد نمى شود و هرگاه چيزى از آن را از دست دهد افسوس نمى خورد . و شكيبا، در دل آرزوى دنيا را دارد، اما اگر به چيزى از دنيا دست يابد، چون عاقبت بد و ناگوار آن را مى داند، خود را از آن باز مى دارد . و دنياخواه، اهميتى نمى دهد كه از راه حلال به دنيا برسد، يا از راه حرام .
عنه عليه السلام : يا بنَ آدَمَ ، لا تَأسَفْ على مَفقودٍ لا يَرَدُّهُ إليكَ الفَوتُ ، و لا تَفرَحْ بمَوجُودٍ لا يَترُكُهُ في يَدَيكَ المَوتُ .
امام على عليه السلام : اى پسر آدم! براى آنچه از دست رفته و باز نمى گردد، افسوس مخور و براى آنچه در دست دارى، اما مرگْ آن را در دستانت باقى نمى گذارد، شادى مكن .
امام على عليه السلام : زهد آن است كه تا موجودى ات از بين نرفته ، در طلب نا داشته بر نيايى .
امام على عليه السلام : زهد، كوتاه كردن آرزوهاست و خالص كردن اعمال .
امام على عليه السلام : ريشه زهد ، رغبتِ شايسته داشتن است به آنچه نزد خداست .
عنه عليه السلام : أيُّها الناسُ، الزَّهادَةُ قَصْرُ الأمَلِ، و الشُكرُ عندَ النِّعَمِ ، و التَّوَرُّعُ عندَ المَحارِمِ ، فإن عَزَبَ ذلكَ عنكُم فلا يَغلِبِ الحَرامُ صَبرَكُم ، و لا تَنسَوْا عندَ النِّعَمِ شُكرَكُم .
امام على عليه السلام : اى مردم! زهد، كوتاهى آرزو و گزاردن شكر نعمتها و خويشتندارى در هنگام روبرو شدن با حرامهاست . اگر اين زهد از شما برنيامد ، [لااقل ]نبايد كه حرام بر شكيبايىِ شما چيره آيد و سپاسگزارى از نعمتها را فراموش كنيد .
الإمامُ الحسنُ عليه السلام ـ لمّا سُئلَ عنِ الزُّهدِ ـ : الرَّغبَةُ في التَّقوى و الزَّهادَةُ في الدنيا .
امام حسن عليه السلام ـ در پاسخ به اين سؤال كه زهد چيست؟ ـ فرمود : رغبت به تقوى و بى رغبتى به دنيا .
الإمامُ زينُ العابدينَ عليه السلام ـ في الدعاءِ ـ : اللّهُمّ صَلِّ على محمّدٍ و آلِهِ ، و اجعَلْ ثَنائي علَيكَ و مَدحِي إيّاكَ و حَمدِي لكَ في كُلِّ حالاتِي حتّى لا أفرَحَ بما آتَيتَني مِن الدنيا ، و لا أحزَنَ على ما مَنَعتَني فيها .
امام زين العابدين عليه السلام ـ در دعا ـ گفت : پروردگارا ! بر محمّد و آلش درود فرست و مرا در همه حال به ستايش و مدح و سپاسگزارى از خودت برگمار، تا بر آنچه از دنيا به من داده اى، شاد نشوم و براى آنچه از من در دنيا باز داشته اى، غم مخورم .
الإمامُ الصّادقُ عليه السلام : ليسَ الزُّهدُ في الدنيا بِإضاعَةِ المالِ ، و لا بِتَحريمِ الحَلالِ ، بلِ الزُّهدُ في الدنيا أن لا تكونَ بما في يَدِكَ أوثَقَ مِنكَ بما في يَدِ اللّه ِ عزّ و جلّ .
امام صادق عليه السلام : بى رغبتى به دنيا، به استفاده نكردن از مال و ثروت و يا حرام كردن حلال [بر خود] نيست ، بلكه بى رغبتى به دنيا آن است كه به آنچه در دست دارى، از آنچه در دست خداوند عزّ و جلّ است مطمئن تر نباشى .
عنه عليه السلام : قِيلَ لأميرِ المؤمنينَ عليه السلام : ما الزُّهدُ في الدنيا ؟ قالَ : تَنَكُّبُ حَرامِها .
امام صادق عليه السلام : به امير المؤمنين عليه السلام عرض شد : زهدِ به دنيا چيست؟ فرمود : فرو گذاشتن حرامِ آن .
عنه عليه السلام : الزُّهدُ مِفتاحُ بابِ الآخِرَةِ ، و البَراءةِ مِنَ النارِ ، و هُو تَركُكَ كُلَّ شيءٍ يَشغَلُكَ عنِ اللّه ِ ، مِن غَيرِ تَأسُّفٍ على فَوتِها ، و لا إعجابٍ في تَركِها ، و لا انتِظارِ فَرَجٍ مِنها ، و لا طَلَبِ مَحمَدَةٍ علَيها ، و لا عِوَضٍ مِنها ، بل تَرى فَوتَها راحَةً و كَونَها آفَةً ، و تكونُ أبدا هارِبا مِنَ الآفَةِ ، مُعتَصِما بِالرّاحَةِ .
امام صادق عليه السلام : زهد كليد درِ آخرت است و برائت از آتش . زهد آن است كه هر چه تو را از خدا باز دارد رها كنى ، بى آن كه بر از دست دادن آن افسوس خورى و نه بر اثر فرو گذاشتن آن دچار خودپسندى شوى و نه چشمداشت گشايشى از آن داشته باشى و نه خواهان ستايشى در قبال اين كار و نه طالب عوض و جبران آن باشى . بلكه از دست دادن آن را مايه آسايش و بودن آن را آفتى [براى خود ]دانى و همواره از آفت گريزان باشى و به آسايش چنگ زنى .