تفسير حكمت
امام على عليه السلام : نخستين گام حكمت، وا نهادن لذتهاست و آخرين گام آن، دشمن داشتن هر آنچه فانى مى شود .
امام على عليه السلام : مرز حكمت، روي گرداندن از سراى فانى و دل بستن به سراى جاويد است .
امام على عليه السلام : از حكمت است كه با فرا دست خود نستيزى و در برابر فرو دست، خود را خوار نشمارى و به كارى كه در توان تو نيست نپردازى و زبانت با دلت و گفتارت با كردارت ناسازگار نباشد و درباره آنچه نمى دانى سخن نگويى و وقتى كارى به تو رو مى آورد رهايش نكنى و چون از تو روى گرداند دنبالش نروى .
امام على عليه السلام : و از حكمت آدمى ، خود شناسى اوست.
امام على عليه السلام : چه سخن حكيمانه جامعى است اين سخن كه: آنچه بر خود مى پسندى براى مردم نيز بپسند و آنچه براى خود نمى پسندى براى آنها نيز نپسند!
امام على عليه السلام : فقيهان و حكيمان هرگاه با يكديگر مكاتبه مى كردند سه نكته مى نوشتند كه چهارمى نداشت : هركه همه فكرش آخرت باشد، خداوند دنياى او را كفايت كند ، هر كس درون خود را درست گرداند، خداوند برونش را اصلاح كند و هركه رابطه ميان خود و خدايش را درست كند، خداوند رابطه ميان او و مردم را سامان دهد .
امام باقر عليه السلام ـ در تفسير قول خداوند كه فرمود: «و به هر كس حكمت عطا شود خوبى فراوان داده شده است» ـ فرمود : [مراد از حكمت ]معرفت است .
امام باقر عليه السلام ـ در پاسخ به سؤال ابو بصير از آيه «و به هر كس حكمت عطا شود خوبى فراوان داده شده است» ـ : مراد از حكمت، فرمانبرى از خدا و شناخت امام است .
امام باقر عليه السلام ـ نيز در تفسير همان آيه ـ فرمود : مراد از حكمت ، شناخت امام و دورى كردن از گناهان كبيره است، گناهانى كه خداوند كيفر آتش را براى آنها مقرّر داشته است .
امام باقر عليه السلام : به لقمان گفته شد : خلاصه حكمت تو چيست ؟ گفت : براى تحصيل آنچه مرا كفايت شده است خود را به زحمت نمى اندازم و آنچه را عهده دارش شده ام تباه نمى گردانم .
امام صادق عليه السلام ـ نيز در تفسير همان آيه ـ فرمود : همانا حكمت عبارت است از شناخت و فهم دين ؛ پس هر يك از شما كه در دين فقيه و فهيم باشد، حكيم است.
امام كاظم عليه السلام ـ در سفارش خود به هشام ـ فرمود : آن گاه [خداوند] از خردمندان با بهترين نام ياد كرد و زيباترين زيور را بر قامت آنان پوشانيد؛ و فرمود : «به هر كه خواهد حكمت عطا كند و به هر كس حكمت عطا شود خوبى فراوان داده شده است» . اى هشام ! خداوند مى فرمايد: «هر آينه در آن پند و ياد آورى است براى كسى كه دل دارد» يعنى خِرَد . و فرمود : «همانا لقمان را حكمت داديم» [يعنى ]فهم و خِرَد .
امام كاظم عليه السلام : به لقمان گفته شد : چكيده حكمت تو چيست ؟ گفت : از آنچه مى دانم نمى پرسم و براى آنچه به من مربوط نمى شود خود را به زحمت نمى اندازم .
بحار الأنوار : لقمان بر داوود وارد شد. ديد زره مى بافد ··· خواست از او بپرسد، اما حكمت به سراغش آمد و خاموش ماند . وقتى داوود كار بافتن زره را تمام كرد، آن را پوشيد و گفت : تو جامه خوبى براى جنگ هستى. لقمان گفت: سكوت، حكمت است و كسانى كه آن را رعايت كنند اندكند. داوود عليه السلام به او گفت : تو را، به حقّ حكيم ناميده اند .