مناقب گوناگون امام على عليه السلام

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هر كه مى خواهد دانش آدم را ببيند و بينش نوح و بردبارى ابراهيم و زهد يحيى بن زكريا و قدرت موسى بن عمران را، به على بن ابى طالب بنگرد.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :على، سرور مؤمنان است.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :على، ستون دين است.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :اين مرد، همان كسى است كه پس از من براى حق، مردم [ناحق] را با شمشير مى زند.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :اى على! مَثَل تو ميان امّتم مثل «قل هو اللّه احد» است ؛ هر كه در دلْ تو را دوست داشته باشد چنان است كه يك سوم قرآن را خوانده و هر كه تو را در دل دوست بدارد و به زبان يارى ات دهد گويا دو سوم قرآن را خوانده و هر كه تو را در دل دوست بدارد و به زبان يارى ات دهد و با عمل ياورى ات كند چنان است كه همه قرآن را خوانده باشد.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :اى مردم! از على گلايه نكنيد، كه به خدا سوگند او براى خدا ـ يا در راه خدا ـ سختگير است.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هر كه على را بيازارد مرا آزرده است.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :على مهتر مؤمنان است و مال و ثروت، مهتر منافقان.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :حقّ على بر اين امّت همچون حقّ پدر است بر فرزندش .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :على بن ابى طالب، راز دار من است.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ به على عليه السلام ـ فرمود : تو و شيعيانت در بهشتيد.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :على و شيعيان او همان رستگارانِ در روز رستخيزند.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :ياد و ذكر على، عبادت است.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :دست من و دست على در [ اجراى ]عدالت يكسان است.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هر كه معتقد نباشد كه على بهترينِ مردمان است، كفر ورزيده است.

تاريخ دمشق :پيامبر خدا صلى الله عليه و آله سوره برائت را[براى خواندن براى مشركان ] به على داد و فرمود: كسى ادا[ى امانت الهى ] نمى كند مگر من يا مردى از خاندان من .

امام على عليه السلام :همانا من، خود را برتر از اين مى دانم كه نيازى باشد و بخشندگى من توان برآوردن آن را نداشته باشد، يا جسارتى به من بشود و بردبارى ام آن را بر نتابد، يا گناهى باشد و عفو و گذشت من تحمل آن را نداشته باشد، يا آن كه زمانى درازتر از زمان من باشد.

امام على عليه السلام :همانا من، شأن خود را برتر از آن مى دانم كه مردم را از چيزى بازدارم كه خود از آن باز نمى ايستم، يا آنان را به چيزى فرمان دهم كه خود در انجام آن كار از آنان پيشى نمى گيرم، يا از آنان به چيزى خشنود شوم كه پروردگارم از آن خشنود نيست.

امام على عليه السلام :همانا من، شما را به طاعتى وا نمى دارم مگر آن كه خود جلوتر از شما آن را انجام مى دهم و از گناهى باز نمى دارم جز آن كه خودم پيش از شما از آن باز مى ايستم.

امام على عليه السلام :به خدا قسم، اگر يك تنه با آنان رو به رو مى شدم و آنان سراسر زمين را پر مى كردند نه باكى داشتم و نه مى هراسيدم، كه من بر گمراهىِ آنان و رهيافتگىِ خود، نيك آگاهم و با يقين از جانب پروردگارم همراه.

امام على عليه السلام :همانا من، با آرزويم در ستيزم و چشم به راه اجلم.

امام على عليه السلام :همانا من، روزى ام را بتمامى مى ستانم و با نفس خود مى جنگم و به بهره خويش مى رسم.

امام على عليه السلام :همانا من، براى برپايىِ حجّتهاى خدا سخن مى گويم و براى يارىِ دين خدا جهاد و پيكار مى كنم.

امام على عليه السلام :اى مردم! همانا من در ميان شما مانند هارونم در ميان فرعونيان و همچون باب حطّه ام در ميان بنى اسرائيل و چونان كشتى نوح عليه السلام در ميان قوم نوح، منم آن «نبأ» اعظم و آن صدّيق اكبر. بزودى آنچه را وعده داده شده ايد خواهيد دانست.

امام على عليه السلام :همانا من هرگز از ميدان جنگ و جهاد نگريخته ام و هيچ كس به پيكار من نيامد مگر آن كه زمين را از خونش سيراب كردم.

امام على عليه السلام :من دنيا را به رو درافكنده ام و آن را در اندازه واقعى اش ديده ام و با ديده خودش بدان نگريسته ام.

امام على عليه السلام :منم كه دنيا را خوار و بي مقدار شمردم.

امام على عليه السلام :من در خردسالى سينه هاى عرب را خرد كردم و شاخ هاى برآمده دو قبيله ربيعه و مُضِر را شكستم. شما جايگاه مرا نسبت به پيامبر خدا صلى الله عليه و آله مى دانيد ··· هرگز سخنى دروغ و رفتارى نادرست از من نديد ··· و مانند شتر بچه اى كه از پى مادرش مى رود دنبال او مى رفتم ··· پرتو وحى و رسالت را مى ديدم و رايحه نبوّت را مى بوييدم.

امام على عليه السلام :من مهتر مؤمنان هستم، و مال و ثروت مهتر ستمگران است.

امام على عليه السلام :من يار و برادر مهربان پيامبر خدايم و پيشگام در اسلام و شكننده بتها و ستيزنده با كافران و براندازنده دشمنان دين.

امام على عليه السلام :من گواه شمايم، و حجّت آور روز رستخيزم بر شما.

امام على عليه السلام :من و خانواده ام مايه امان مردم زمينيم، همچنان كه ستارگان مايه امان اهل آسمانند.

امام على عليه السلام :من پرچم هدايتم، و پناهگاه پرهيزگارى، و جايگاه سخاوت، و درياى جود و جوانمردى، و كوه خِرد.

امام على عليه السلام :من از جانب خدا قسمت كننده بهشت و دوزخم . هيچ كس وارد آن نمى شود مگر به تقسيم من. منم فاروق اكبر (بزرگترين جدا ساز حق و باطل)، منم امام مردم پس از خودم، و ادا كننده از جانب كسى كه پيش از من بود (يعنى پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ).

امام على عليه السلام :قسمت كننده دوزخ در روز رستاخيز منم.

امام على عليه السلام :چشم فتنه را من بركندم. و اگر من نبودم شورشيان نهروان و و فتنه گران جمل كشته نمى شدند.

امام على عليه السلام :من بنده خدا و برادر پيامبر اويم. من صدّيق اكبر (برترين گواه) هستم. بعد از من هر كه اين را بگويد دروغگو و مفترى است.

امام على عليه السلام :من علم خدا هستم، من قلب آگاه خدايم و زبان گوياى خدا و چشم خدا و پهلوى خدا. من دست خدا هستم.

امام على عليه السلام :من رهنمايم، من رهيافته ام. پدر يتيمان و مستمندانم ، سرپرست بيوه زنانم، پشت و پناه هر نا توانى هستم و مأمن هر وحشتزده اى؛ من رهنماى مؤمنان به سوى بهشتم، ريسمان استوار خدايم، حلقه و دستاويز محكم خدايم و كلمه تقوا؛ من چشم خدايم و زبان راستگوى او و دست او.

امام على عليه السلام ـ در پاسخ به يكى از احبار يهود كه پرسيد: اى امير مؤمنان! پس تو پيامبرى؟ ـ فرمود : واى بر تو! همانا من غلامى از غلامان محمّد صلى الله عليه و آله هستم.

امام على عليه السلام :من مهتر مؤمنان هستم، من نخستين پيشگامان [در اسلام] هستم و جانشين فرستاده پروردگار جهانيان؛ من تقسيم كننده بهشت و دوزخم و من صاحب اعراف هستم.

امام على عليه السلام :من حجّت خدايم، من خليفه خدايم، من راه خدايم، من دروازه خدايم، من خزانه دار علم خدايم، من امين راز خدايم، من بعد از بهترين آفريدگان، محمّد صلى الله عليه و آله ، پيامبر رحمت، پيشواى مردمان هستم.

امام على عليه السلام :من جانشين رسول خدا و وزير و وارث او هستم؛ من برادر رسول خدا و وصىّ و دوست او هستم؛ من برگزيده رسول خدا و يار و همدم او هستم؛ من پسر عموى رسول خدا و داماد و پدر فرزندان او هستم؛ من سرور اوصيا و وصىّ سرور پيامبرانم؛ من حجّت عُظمى و آيت كبرى و نمونه والا و دروازه پيامبر مصطفى هستم؛ من دستاويز استوار و كلمه تقوا و امين خداوند متعال بر مردم دنيا هستم.

امام على عليه السلام ـ در توصيف كسى كه از او كناره گرفت ـ فرمود : من همان ذِكر و يادى هستم كه [ او مرا] به فراموشى سپرد و همان راهى هستم كه از آن منحرف شد و همان ايمانى هستم كه بدان كفر ورزيد و همان قرآنى هستم كه تركش كرد و همان دينى هستم كه تكذيبش نمود و همان صراطى هستم كه از آن كناره گرفت.

امام على عليه السلام :من چشم خدايم، من دست خدايم، من پهلوى خدايم، و من دروازه خدايم.

امام على عليه السلام :من نخستين كسى هستم كه زير درخت با پيامبر خدا صلى الله عليه و آله بيعت كرد و خدا فرمود: «خداوند از مؤمنان، آن گاه كه زير درخت با تو بيعت مى كردند، خشنود شد».

امام على عليه السلام :من همان گوش شنوايم كه خداوند عزّ و جلّ مى فرمايد: «و گوشهاى شنوا آن را در مى يابند».

امام على عليه السلام :من نخستين كسى هستم كه در روز قيامت براى دادخواهى [ از دشمنان ]در برابر خداوند عزّ و جلّ بر زانو مى نشيند.

امام على عليه السلام :پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمود : اى على ! اگر تو نبودى بعد از من مؤمنان شناخته نمى شدند .

امام على عليه السلام :پيامبر خدا صلى الله عليه و آله مرا براى قضاوت به سوى مردم يمن فرستاد. عرض كردم: اى پيامبر خدا! مرا كه جوان هستم و از دانش قضاوت ناآگاه، مى فرستى؟ پيامبر دست به سينه من زد و فرمود: «خدايا! قلب او را هدايت كن و زبانش را استوار بدار (حكم حق را بر زبانش جارى گردان)». از آن پس تا كنون كه اين جا نشسته ام در قضاوت ميان دو نفر، هرگز دچار شك و ترديد نگشتم.

امام على عليه السلام :هرگاه از پيامبر خدا مى پرسيدم به من پاسخ مى داد و چون خاموش مى ماندم، با من سر سخن را مى گشود.

امام على عليه السلام :ياران راز دار محمّد صلى الله عليه و آله مى دانند كه من حتى لحظه اى خدا و پيامبر او را مخالفت نكردم. در جاهايى پيامبر را با جان خود يارى رساندم كه دليران مى گريزند و گامها وا پس مى رود. اين شجاعت و مردانگى را خداوند به من ارزانى داشت.

امام على عليه السلام :دروغ نگفته ام و دروغ به من گفته نشده است؛ و گمراه نشده ام و گمراه نكردم.

امام على عليه السلام ـ در تفسير آيه «همانا تو بيم دهنده هستى و هر قومى را هدايت گرى است» ـ فرمود : بيم دهنده پيامبر خداست و هدايت گر منم.

امام على عليه السلام :پسر نابغه (عمرو عاص) گفته است كه من آدمى مزّاح و بسيار شوخ و بذله گويم و دست و پنجه نرم مى كنم ولى گويى به بازى . هيهات! ترس از مرگ و ياد قيامت و حسابرسى ، مرا از اين كارها باز مى دارد.

امام على عليه السلام ـ در خطبه اى كه روز دوم خلافتش ايراد كرد ـ فرمود : من هم، يكى از شما هستم. هر حقّى كه براى شماست، براى من نيز هست و هر وظيفه اى بر عهده شماست، بر عهده من نيز هست.

امام على عليه السلام :گمراه نشدم و كسى را گمراه نكردم. آنچه به من سفارش شد از ياد نبردم. من از طرف پروردگار خود بيّنه اى دارم كه آن را براى پيامبرش روشن ساخت و براى من تبيين نمود. من در راه [راست ]هستم.

امام على عليه السلام :بيعت شما با من، نا منتظره (بى انديشه) نبود، و كار من و شما يكسان نيست. من شما را براى خدا مى خواهم و شما مرا براى خودتان مى خواهيد.
اى مردم! مرا به خاطر خودتان يارى رسانيد. به خدا سوگند كه داد ستمديده را از ستمكار مى ستانم و ستمگر را به مهارى سخت مى كشانم، تا او را به آبشخور حق درآورم، هر چند خود نخواهد.

امام على عليه السلام :به خدا سوگند اگر شب را بر روى اشتر خار تا صبح بيدار مانم و مرا در كُند و زنجيرها كت بسته بكشند خوش تر دارم از اين كه در روز رستاخيز، خدا و پيامبرش را با عنوان ستمكار ديدار كنم··· .
به خدا سوگند اگر هفت اقليم را با آنچه زير آسمانهاى آنهاست به من دهند تا با گرفتن پوست جوى از دهان مورچه اى خدا را نافرمانى كنم چنين نخواهم كرد.

امام على عليه السلام :همانا حكايت من در ميان شما همچون چراغ در تاريكى است كه هر كس به حريم آن درآيد از نور آن روشنايى مى گيرد.

امام على عليه السلام ـ همواره ـ مى فرمود : خداوند عزّ و جلّ را آيتى بزرگتر از من و «نبأ»ى «عظيم»تر از من نيست.

امام على عليه السلام :از آن زمان كه خداوند متعال را شناختم، انكارش نكرده ام.

امام على عليه السلام :از آن زمان كه حق به من نموده شد، در آن ترديد نكرده ام.

امام باقر عليه السلام :در حضور امير المؤمنين سوره «زلزلت» تلاوت شد: «آن گاه كه زمين به زلزله [واپسينِ ]خود بلرزد» تا آيه «و انسان مى گويد : زمين را چه شده است؟ در چنين روزى ، زمين خبرهايش را باز مى گويد». حضرت فرمود: آن انسان منم ، زمين خبرهايش را به من مى دهد.