294. غرورشكن، سلامتى، روزى و بينش آور است

زيارت خانه خدا (حج) بر مردم واجب است براى كسانى كه توانايى رفتن به حج را دارند و هر كس [با انكار وجوب حج] ، كافر شود، [به خود زيان رسانده] كه خداوند از اطاعت خلق بى نياز است.

شما را به حجّ خانه خدا، سفارش مى كنم. هر زمان كه توانستيد، حج بگزاريد؛ چرا كه اهتمام شما به حج، گرفتارى هاى دنيا و هَراس هاى روز قيامت را از شما دور مى كند.

حج و عمره به جاى آوريد تا بدن هايتان سالم بماند و روزى هايتان زياد شود و ايمانتان استوار گردد و هزينه هاى جامعه و مَخارج خانواده تان تأمين گردد.

اگر گفته شود: چرا خداوند فرمان به حج داده؟ در پاسخ گفته مى شود: به خاطر مهمان خدا شدن، و درخواست زيادى از خدا... اضافه بر اينها آشنايى با دين و ياد گرفتن احكام و گفت و شنود احاديث امامان عليهم السلام و نقل احاديث به چهارگوشه جهان، چنانچه خداى متعال مى فرمايد: «چرا از هر گروهى از آنان طايفه اى كوچ نمى كنند تا در دين و معارف آگاهى يابند و فرموده است [مردم را به حج بخوان...] تا منافع خويش را بيابند».

آيا نمى بينيد كه خداى سبحان، مردمان را از زمان آدم ـ صلوات اللّه عليه ـ تا پايان جهان، با سنگ هايى كه نه زيانى مى رسانند و نه سودى و نه مى بينند و نه مى شنوند، آزمايش كرد و آن سنگ ها را خانه با حرمت خود ساخت و آن جا را جايگاه گرد آمدنِ مردم قرار داد. آن خانه را در سنگلاخ ترين مكان ها و بى گياه ترين نقاط زمين و تنگ ترين درّه ها جاى داد، در ميان كوه هاى خشن و ريگ هاى داغ و چشمه هاى كم آب و آبادى هاى دور از هم كه نه شترى آن جا فَربه مى شود، نه اسبى، نه گاوى و نه گوسفندى. سپس خداوند، آدم و فرزندان او را فرمود تا به سوى آن، روى آورند. پس، بيت اللّه الحرام سرمنزل مقصود و بار اَندازشان گرديد. مردم با تمام وجود از ميان فلات ها و دشت هاى دور دست و از درون درّه هاى ژرف و از جزيره هاى از هم پراكنده درياها به آن جا روى مى آورند تا [به هنگام سعى] از روى فروتنى و خاكسارى، شانه هاى خود را تكان دهند و لا اله الا اللّه گويان، برگِردِ آن [خانه] بچرخند و با موهاى آشفته و پيكرهاى گَرد گرفته، هَروَله كنان بشتابند، در حالى كه جامه هاى شخصى خود را به كنارى انداخته اند و با اصلاح نكردن موها قياله زيباى خود را تغيير داده اند تا آزمونى بزرگ و امتحانى سخت و آزمايشى آشكار و خالص شدن و پاك سازىِ مؤثرى باشد كه خداوند بزرگ، آن را سبب رحمت خود و وسيله رسيدن به بهشتش قرار داده است. اگر خداى سبحان مى خواست خانه با حرمت خود و جايگاه هاى ارجمند خويش را در ميان باغ ها و جويبارها و سرزمين هاى هموار و پُردرخت و پرميوه كه خانه هايش به هم پيوسته و روستاهايش نزديك به هم است، در ميان گندم زارها و بُستان هاى سرسبز و زمين هاى پر گياه و دشت هاى پر آب و در وسط باغستان هاى خرم و بهجت زا و جاده هاى آباد قرار مى داد، هر آينه به همان نسبت كه آزمايش، ساده تر بود، پاداش هم كم تر بود. اگر شالوده كعبه و سنگ هايى كه در ساخت آن به كار رفته از زُمرّد سبز و ياقوت سرخ و نور و روشنايى بود، از رخنه شك و ترديد در سينه ها كم مى كرد و كوشش شيطان را از دل ها به كنار مى زد و تلاطم ترديد و وسوسه را از مردم، دور مى ساخت. اما خداوند، بندگانش را با انواع سختى ها مى آزمايد و با مجاهدت هاى گوناگون به بندگى مى گيرد و با گرفتارى هاى مختلف امتحان مى كند، تا كبر و خودپسندى را از دل هايشان بيرون كند و فروتنى و خاكسارى را در جان هايشان بنشاند و درهاى فضل و رحمتش را به روى آنان بگشايد و اسباب عفو خويش را به آسانى در اختيارشان گذارد.