انواع دوستان

مسند ابن حنبل ـ به نقل از مُعاذ بن جبل ـ : پيامبر خدا فرمود : «در آخِرْ زمان ، مردمانى خواهند آمد كه در ظاهر ، برادرى مى كنند و در پنهانى ، دشمنى» .
گفته شد : اى پيامبر خدا! چنين چيزى چگونه است؟
فرمود : «به خاطر ميل برخى از آنان به برخى ديگر و ترس برخى از آنان از ديگرى» .

امام على عليه السلام : دوستان تو سه گروه اند و دشمنان تو نيز سه گروه . دوستان تو عبارت اند از : دوست تو ، دوستِ دوست تو ، و دشمنِ دشمن تو . و دشمنان تو عبارت اند از : دشمن تو ، دشمنِ دوست تو ، و دوست دشمن تو .

امام باقر عليه السلام : مردى در بصره در حضور امير مؤمنان به پا خاست و گفت : اى امير مؤمنان! درباره برادرى برايمان صحبت كن .
فرمود : «برادران ، دو دسته اند : برادران مورد اعتماد و برادران ظاهرى . برادران مورد اعتماد ، [به منزله] دست و بال و خانواده و ثروت هستند . اگر مورد اعتمادِ برادرت هستى ، برايش از جان و مال ، مايه بگذار و با هر كسى او دوست است ، دوست باش و با هر كه دشمن است ، دشمن باش ، رازها و عيب هايش را بپوشان و خوبى هايش را آشكار كن . بدان ، اى پرسشگر! چنين برادرانى از گوگرد سرخ ، ناياب ترند .
و امّا دوستان ظاهرى ، پس [بدان كه] تو لذّت خود را از آنان مى برى . پس آن را از آنان مَبُر و بيش از اين ، از درونشان مخواه و هر مقدار با تو با گشاده رويى و شيرين زبانى برخورد كردند ، تو نيز چنان كن» .

امام صادق عليه السلام : برادران ، سه گروه اند . دسته اى از آنان ، مانند غذايند كه هميشه بدان ، نياز است و آن ، خردمند است . دسته دوم ، مانند بيمارى و آفت است و آن ، نادان است . گروه سوم ، مانند داروست و آن ، حكيم است .